Polacy są trzecim najmniej oszczędzającym narodem UE

Długoterminowe oszczędzanie i inwestowanie nie są naszą mocną stroną jako społeczeństwa. Z jednej strony po prostu oszczędzamy mniej niż Europejczycy. Stopa oszczędności gospodarstw domowych w Polsce wyniosła na koniec 2023 r. 2,5 proc., podczas gdy średnia dla krajów UE wynosi 12,1 proc.

Mniej od Polaków oszczędzają Rumuni (-6,8 proc.) i Grecy (-1,9 proc). Z drugiej strony – jeśli już oszczędzamy, to robimy to w sposób nieefektywny, wybierając narzędzia, które nie są do tego przeznaczone, czyli najczęściej rachunki bieżące lub gotówkę. Jak potwierdzają dane z „Comiesięcznego zestawienia informacji o oszczędnościach Polaków (grudzień 2024)” Biura Analiz PFR w II kwartale 2024 r. depozyty bieżące stanowiły największą pozycję w strukturze aktywów finansowych gospodarstw domowych (28,3 proc. aktywów). Na drugim miejscu znalazły się pozostałe depozyty z udziałem 12,5 proc. w aktywach ogółem. Trzeci wynik w zestawieniu należał do gotówki, która odpowiadała za 11,8 proc. aktywów finansowych. Te trzy pozycje odpowiadały za 52,6 proc. aktywów finansowych gospodarstw domowych. W efekcie te oszczędności pracują słabo.

2,5 %

– stopa oszczędności polskich gospodarstw domowych. Tymczasem Czechy i Węgry mają stopę oszczędności gospodarstw domowych na poziomie około 18 proc.

– Znaczącym wyzwaniem jest konieczność dotarcia do klienta, który chce osiągnąć zdrowie finansowe, ale mało efektywnie lokuje swoje środki. Na tle UE jesteśmy trzecim najmniej oszczędzającym narodem – podczas gdy Czechy i Węgry mają stopę oszczędności gospodarstw domowych na poziomie około 18 proc. (Polska: 2,5 proc.). Aż 72 proc. Polaków dostrzega potrzebę zwiększenia wiedzy lub umiejętności finansowych – wyzwaniem dla instytucji finansowych będzie przygotowanie treści odpowiadających potrzebom i oczekiwaniom różnych pokoleń Polaków, a także dopasowanie ich do różnych kanałów i narzędzi komunikacji – także w kontekście rozwoju nowych technologii i robodoradztwa – podkreśla Tomasz Orlik, członek zarządu PFR TFI.

4,4 %

wynosiła w listopadzie stopa oszczędności gospodarstw domowych w USA, spadając z 4,5 proc. w październiku. Tymczasem w Europie w II kwartale było to 15,7 proc.

Tymczasem stopa oszczędności gospodarstw domowych w Stanach Zjednoczonych spadła do 4,40 proc. w listopadzie z 4,50 proc. w październiku 2024 r. Oszczędności osobiste wyniosły 968,1 miliarda dolarów. Oszczędności osobiste w Stanach Zjednoczonych wynosiły średnio 8,43 proc. od 1959 r. do 2024 r., osiągając najwyższy w historii poziom 32,00 proc. w kwietniu 2020 r. i stanowiąc rekordowy najniższy poziom 1,40 proc. w lipcu 2005 r.

Z kolei europejskie gospodarstwa domowe oszczędzają w najwyższym tempie od lat, a stopy oszczędności w strefie euro przekraczają poziom sprzed pandemii. Według urzędu statystycznego Unii Europejskiej, Eurostat, w drugim kwartale 2024 r. stopa oszczędności w Europie wyniosła 15,7 proc., co oznacza wzrost w porównaniu z 15,2 proc. odnotowanym w kwartale poprzednim. Wskaźnik ten przekracza około 12 proc. obserwowane w latach poprzedzających pandemię Covid-19.

Wysoka stopa oszczędności w regionie lub bloku gospodarczym często wskazuje na poziom niepokoju i niepewności gospodarczej, ponieważ niskie zaufanie konsumentów sprawia, że ludzie raczej oszczędzają, niż wydają lub inwestują. Na przykład podczas pandemii stopa oszczędności w Europie wzrosła do zawrotnego poziomu 25,3 proc.