Kurierzy liczą na świąteczny boom, ale wiele wskazuje na to, że mogą się przeliczyć

Po słabszych miesiącach e-commerce znowu przyspiesza. Motorem napędowym mogą okazać się Black Friday i Cyber Monday. W branży paczkowej widać jednak niepewność.

Końcówka roku to w sektorze KEP (kurier, ekspres, paczka) tradycyjnie najlepszy okres – związany ze świątecznymi zakupami wzrost popytu na usługi operatorów paczkowych wyraźnie podkręca wyniki branży. Liczba przesyłek znacząco rośnie, a dotychczasowe doświadczenia z tego rynku pokazują, że właściwie co roku, dzięki wzrostom w e-commerce, tzw. szczyt paczkowy generuje rekordowe wyniki w KEP.

W br. może być jednak inaczej. Choć eksperci nie spodziewają się spadków, to liczą się z tym, że dynamika będzie słabsza. Czy tym razem kurierzy mogą zatem zapomnieć o rekordowym „peaku”?

Oczekiwanie na rekordy

Z pewnością papierkiem lakmusowym kondycji e-commerce i branży KEP tuż przed „świątecznym finałem” są Black Friday (29 listopada) czy nawet Black Week (od 25 do 29 listopada) oraz Cyber Monday (2 grudnia).

– Koniec listopada to najgorętszy okres w przedświąteczno-zakupowej końcówce roku. Konsumenci tradycyjnie już polują na najlepsze okazje i po udanych zakupach sukcesywnie wykreślają ze swoich list kolejne udane poszukiwane produkty. Kulminacyjnym momentem jest Black Week. Jednak co roku okres zakupowej gorączki zaczyna się coraz wcześniej – mówi Sebastian Błaszkiewicz z firmy Univio.

Analitycy z platformy LTK wskazują, że w USA, a więc w kraju będącym wyznacznikiem trendów dla unijnych rynków, aż 58 proc. konsumentów planowało rozpoczęcie zakupów jeszcze przed końcem października. Najnowsze dane GUS, zwłaszcza w obszarze e-commerce, w pewnym stopniu ów trend potwierdzają. Sprzedaż online znowu bowiem imponująco rośnie. I – jak zaznacza Emil Walczak, head of enterprise & implementation w BaseLinker – kolejne tygodnie tradycyjnie powinny stanowić gorący okres dla e-handlu.

– W październiku polscy sprzedawcy mogli pochwalić się znaczącym skokiem sprzedaży w porównaniu z rokiem ubiegłym. Już niedługo dowiemy się, czy te wyniki trafnie zapowiedziały szczyt sezonu – zastrzega.

Grzegorz Rogoziński, współzałożyciel firmy Ambiscale, twierdzi, iż zachowana w październiku stabilność głównego wskaźnika Barometru Nastrojów Konsumenckich GfK (-1,7 pkt) okazała się dobrym sygnałem dla przedsiębiorców. Zauważa jednak, że obecny wzrost sprzedaży w e-commerce wynika nie tylko z sezonowych trendów – przyczyniły się do tego również zmiany gospodarcze i dynamiczny postęp technologiczny. – Rozwój technologii, takich jak sztuczna inteligencja, personalizacja ofert czy automatyzacja procesów logistycznych, zdecydowanie wpływa na poprawę doświadczenia zakupowego, zachęcając konsumentów do częstszych transakcji online – komentuje. I dodaje, że wszystko wskazuje na to, że listopad przyniósł dalsze wzrosty, napędzane wyprzedażami Black Friday i Cyber Monday, które nie trwają już tylko jeden dzień, a cały miesiąc.

– Retailerzy mogą też z większym optymizmem patrzeć na perspektywy sprzedaży w nadchodzącym okresie przedświątecznym. Ostatnie dwa miesiące br. mogą pobić kolejne rekordy, szczególnie w sektorach takich jak elektronika, zabawki i odzież – tłumaczy Rogoziński.

Zdaniem Błaszkiewicza impulsem może być też mocniejsza obecność Alibaby nad Wisłą. Gigant w październiku umożliwił polskim firmom sprzedaż przez swoją platformę. – To kolejny marketplace, który może stanowić kanał sprzedaży w omnichannelowym ekosystemie – podkreśla przedstawiciel Univio.

KEP na 13-proc. plusie?

Dziś wielu analityków nie chce jeszcze prognozować i deklarować, na ile mamy do czynienia faktycznie z potencjalnym przedświątecznym boomem. Eksperci wyjaśniają, iż na październikowy wzrost sprzedaży przez internet mogła wpłynąć choćby tegoroczna powódź. W szczególności odczuć to miała kategoria „meble, RTV/AGD” (wzmożone zakupy i wymiana sprzętów zniszczonych przez wodę).

– Przez długi okres rosnąca inflacja wpływała na zachowania i decyzje zakupowe Polaków. Teraz, kiedy obserwujemy jej normowanie, branża e-commerce łapie oddech, a przed nią najważniejszy sprint, czyli okres przedświąteczny – mówi Andrzej Ciesielski, współtwórca serwisu Furgonetka.pl. I wskazuje, że choć z danych wynika, iż Polacy nadal wydają na zakupy więcej niż w poprzednim roku, to ich podejście do konsumpcji się zmienia.

Według niego wpływ na to może mieć niepewność gospodarcza. Widać bowiem wśród rodzimych e-konsumentów chęć szukania oszczędności poprzez wybór tańszych produktów. O ile to ważny trend z punktu widzenia e-commerce, o tyle jednak dla branży KEP nie ma większego znaczenia. Przedstawiciele tego sektora twierdzą, iż „ważne jest, by zgadzała się liczba paczek”.

Rafał Nawłoka, prezes DPD Polska, jest optymistą. Prognozuje, że cały rok powinien zakończyć się w branży KEP nad Wisłą na 11–13-proc. plusie. I to pomimo słabszego września, który był konsekwencją powodzi.

– Wpłynęła ona na dostawy negatywnie, ale tylko w regionach, gdzie wystąpiła. Szybko nastąpiła odbudowa rynku. Spadki po powodzi zostały zneutralizowane zwiększonymi zamówieniami od osób, które zostały poszkodowane i kupowały nowe produkty. W konsekwencji w skali roku efekt powodzi będzie miał nieznaczny wpływ na wynik końcowy branży KEP – zapewnia nas prezes DPD Polska.

Boże Narodzenie to silny bodziec zakupowy

Jaki będzie zatem szczyt paczkowy? Andrzej Ciesielski wyjaśnia, że w tygodniu poprzedzającym święta spodziewamy się prawie dwukrotnego wzrostu względem typowego tygodnia. – Na rynku przesyłek od dawna widoczna jest tendencja, w której największy ruch przypada na poniedziałek, a maleje w kolejnych dniach. Da się też zauważyć, że branża e-commerce odpoczywa tylko w soboty, a już w niedzielne wieczory koncentruje się na pakowaniu paczek. Przed samymi świętami rozkład wygląda inaczej – zamówień przybywa właściwie każdego dnia – tłumaczy nasz rozmówca.

Katarzyna Iwanich, prezes Insightland z grupy Hexe Capital, przekonuje, iż pojawiające się prognozy spadkowe będą przeszacowane. – Ostatni kwartał w handlu, zwłaszcza okres przedświąteczny, rządzi się swoimi prawami, a wzrost potrzeb zakupowych u zdecydowanej większości Polaków niweluje efekty sezonowych spadków popytu w pozostałych częściach roku. Trudności gospodarcze i rosnące koszty życia z pewnością wpływają na domowe budżety, jednak Black Friday, Cyber Week oraz przygotowania do świąt Bożego Narodzenia są tradycyjnie silnym bodźcem zakupowym, napędzającym e-sprzedaż – komentuje. – Także dla sektora KEP to kluczowy moment, równoważący wcześniejsze wahania w popycie. Można więc oczekiwać, że skala zamówień w końcówce roku pozostanie wysoka i nie wpłynie znacząco na kondycję firm kurierskich czy całej branży logistycznej – kontynuuje Iwanich.

Zgodnie z prognozami PMR przyspieszenie rozwoju rynku handlu internetowego spodziewane jest dopiero w 2025 r. Karolina Szałas, senior analyst w PMR Market Experts, uważa, że – choć obecnie konsumenci zachowują ostrożność mimo rosnących wynagrodzeń – trudna sytuacja w niektórych branżach, zwłaszcza w sektorze budownictwa, wpływa negatywnie na sprzedaż (widać to m.in. w produktach z kategorii DIY i wyposażenia wnętrz).

Szacuje się, że wartość sektora e-commerce w Polsce, który obejmuje 15 kategorii produktowych, w 2024 r. osiągnie blisko 100 mld zł. Oznacza to wzrost o około 6 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Dynamika jest zatem wyraźnie słabsza niż w latach 2020–2023. Wówczas rynek ten zanotował łączny przyrost przekraczający 25 proc.