Wszystko wygląda na to, że polski rynek kapitałowy na razie te trudne lata przeszedł obronną ręką. Możliwe, że konflikt zbrojny toczący się niedaleko granic naszego kraju okaże się szansą dla polskiej giełdy zarówno pod kątem przypływu firm i inwestorów, którzy wcześniej wybierali rynek rosyjski, jak i przy późniejszej akumulacji kapitału na odbudowę Ukrainy. Warto dodać, że polska giełda przechodzi kolejne etapy transformacji cyfrowej, której wynikiem są nowe produkty i możliwości oraz rozwiązania infrastrukturalne, o których szerzej w kolejnych artykułach.
Rok 2022 przyniósł również sporo zmian legislacyjnych, które będą miały wpływ na funkcjonowanie polskich spółek giełdowych. Pierwszą z nich jest nowelizacjach Kodeksu spółek handlowych znacząco rozszerzająca kompetencje rad nadzorczych m.in. o możliwość powoływania doradców bez pośrednictwa zarządu czy prawo kierowania pytań do dowolnego pracownika spółki. Zmiany te wymuszą ułożenie na nowo relacji między organami spółki i niestety mogą być powodem sporów korporacyjnych. Konsekwencją zwiększenia uprawnień jest również rozszerzenie odpowiedzialności, które będzie szczególnie dotkliwe w przypadku oskarżeń o zaniechanie w nadzorze.
Sporo nowości przynoszą również projektowane zmiany w Kodeksie pracy. W przedstawionym projekcie uporządkowane zostały relacje między pracodawcą i pracownikiem w przypadku pracy zdalnej oraz podniesiony został budzący wiele emocji wątek kosztów związanych z taką formą wykonywania obowiązków. Według projektu na pracodawcy będzie leżał ciężar pokrycia m.in. kosztów energii elektrycznej i internetu czy wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego, jeżeli pracownik będzie korzystał ze swojego prywatnego sprzętu. Drugą ważną kwestią rodzącą dotychczas problemy, które znalazły swoje miejsce w projekcie nowelizacji kodeksu, są kwestie BHP w trybie pracy zdalnej. Ustawodawca podzielił odpowiedzialność, nakładając na każdą ze stron część obowiązków tym zakresie. Przewidziana została również możliwość kontrolowania pracownika w miejscu wykonywania pracy zdalnej i to nie tylko przy pomocy środków porozumiewania się na odległość, ale również w formie bezpośredniej wizyty. Obowiązki kontrolne pracodawcy rozszerzą się także w innym zakresie – planuje się, aby pracodawcy mogli samodzielnie prowadzić w firmach kontrole pracowników pod kątem używania alkoholu i innych substancji. Chociaż zmiana ta pozytywnie wpływa na poziom bezpieczeństwa w zakładach pracy, wymagać będzie aktualizacji regulaminów pracy i uzgodnień ze związkami zawodowymi.
Ostatnie lata wymusiły nie tylko wdrożenie sprawnej współpracy w formule zdalnej, ale również zwiększenie wydajności środowisk informatycznych i upowszechnienie programów do zarządzania procesami biznesowymi. Nowoczesne rozwiązania wykorzystujące mechanizmy analityki w czasie rzeczywistym, kompleksowego przetwarzania zdarzeń, monitorowania działalności biznesowej oraz sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, odpowiednio zaimplementowane, mogą być wielkim wsparciem dla CEO i CFO w codziennym podejmowaniu decyzji. Ze względu na wagę informacji, jakie znajdują się w takich systemach, nie można zapomnieć o cyberzagrożeniach. W tym kontekście ważna jest oczywiście ochrona przed hakerami i wyłapywanie ewentualnych luk w systemach, ale równie istotną kwestią jest budowanie cyberświadomości i odpowiednich nawyków pracowników.
W tym roku zapadło również sporo rozstrzygnięć na forum unijnym, które zrewolucjonizują wygląd sprawozdawczości korporacyjnej w ciągu kilku najbliższych lat. Przede wszystkim ostatecznego kształtu nabrała Dyrektywa CSRD i wiemy już, że za 2025 rok duże spółki giełdowe, raportujące obecnie pod dyrektywą NFRD, będą musiały przygotować w swoim raporcie rocznym obszerne ujawnienie dotyczące kwestii zrównoważonego rozwoju. W kolejnych latach dołączą do nich duże notowane i nienotowane jednostki, a następnie średni i mali emitenci. Ten nowy rodzaj sprawozdawczości będzie oparty na bardzo solidnych fundamentach, jakimi są Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (w skrócie ESRS), których kształt poznaliśmy w tym roku. Ujawnienia z obszarów środowiskowego, społecznego i ładu korporacyjnego będą po raz pierwszy porównywalne, kompletne, a co więcej, obowiązkowo zweryfikowane przez zewnętrznego audytora i oznaczone w języku XBRL. Wejście w życie nowych przepisów spowoduje, że dotychczasowa sprawozdawczość firm rozszerzona zostanie o drugą potężną część, która będzie dla inwestorów nie mniej ważna od kwestii finansowych, a w wielu przypadkach nawet ważniejsza. Szacuje się, że w Polsce grupa podmiotów dokonujących ujawnień dotyczących kwestii zrównoważonego rozwoju zwiększy się w ciągu najbliższych pięciu lat z około 200 podmiotów do ponad 3000 firm, które czeka bardzo pracowity okres.
