Burza wokół systemu giełdowego. Ostre starcie byłego prezesa GPW i szefa IDM

Chociaż od zawieszenia notowań na GPW minęło już kilka dni, to emocje wokół tego wydarzenia i dyskusji na temat technologii nadal nie opadły. Temat ten poruszył były prezes GPW, Marek Dietl, co spotkało się ripostą ze strony Waldemara Markiewicza, prezesa IDM.

Marek Dietl, były prezes GPW, temat zawieszenia notowań i ogólnie samej wymiany systemu na GPW (cały czas trwają prace nad wdrożeniem systemu WATS, który to projekt został zainicjowany przez poprzedni zarząd GPW z Dietlem na czele) poruszył na portalu LinkedIn.

Zawieszenie systemu giełdowego. Marek Dietl wywołuje szefa IDM do tablicy

Poprosiliśmy byłego szefa warszawskiej giełdy o rozwinięcie tematu. Poniżej przedstawiamy jego opinię, w której Dietl bezpośrednio zwrócił się do prezesa Izby Domów Maklerskich Waldemar Markiewicza, a pośrednio także do innych uczestników rynku.

Panie Prezesie,

Mijający tydzień zapisze się w historii polskiego rynku kapitałowego na długie lata. Dla przypomnienia 7 kwietnia 2025 r. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie po raz pierwszy we współczesnej historii zawiesiła handel. Historycznie ze wstrzymaniem handlu mieliśmy do czynienia w XIX wieku podczas powstań i w XX wieku podczas wojen światowych, jednak główne kryzysy XXI wieku – globalny kryzys finansowy, Covid-19 i inwazja Rosji na Ukrainę – nigdy nie zakłóciły handlu… aż do teraz

Z powszechnie dostępnych informacji wynika, że ta radykalna decyzja spowodowana była ograniczeniami przepustowości obecnego systemu transakcyjnego UTP dostarczanego przez francuski Euronext. W 2023 r. GPW opracowała nowoczesny, autorski system, który jest w stanie obsłużyć pięć razy więcej zleceń niż UTP. Dlaczego wciąż nie został one jeszcze uruchomiony?

Sięgnąłem do wspomnień oraz artykułów z „Parkietu” i przypomniałem sobie jak zdecydowanie Izba Domów Maklerskich protestowała przed testowaniem systemu zanim nie zostały zaprogramowane wszystkie funkcjonalności i skończona jest dokumentacja. Była to spora komplikacja, gdyż rozwiązanie powstawało w modelu w metodyce zwinnej (ang. Agile), która zakłada włączenie klientów w proces tworzenia rozwiązania zanim wszystko zostanie „wykute w kamieniu”. Środowisko testowe zostało udostępnione i różne podmioty z niego korzystały. Dzięki informacji zwrotnej można było usprawniać system. Lokalni klienci czekali z testowaniem. Wdrożenie się opóźniło i pojemności systemu nie starczyło. Błędy są nieodłącznym elementem procesu uczenia się. Ważne by wyciągać wnioski.

Mam pytanie do Waldemara Markiewicza – szefa IDM, a dziś również członka Rady Giełdy: Czy gdybyś mógł cofnąć czas, nadal naciskałbyś na testowanie nowego systemu dopiero po tym, jak każda funkcja WATS zostanie w pełni zakodowana i udokumentowana? Czy raczej byś przekonywał członków IDM do włączenia się w proces zwinnego tworzenia systemu transakcyjnego? Mam też bardziej ogólne pytanie: Czy uczestnicy rynku kapitałowego mają w sobie gotowość do sprawnego wprowadzania innowacji poprzez testowanie nowych rozwiązań na wczesnym etapie? Czy umiemy eksperymentować, wiedząc, że cześć eksperymentów się nie powiedzie?

Waldemar Markiewicz odpowiada byłemu prezesowi GPW

Na odpowiedź prezesa Izby Domów Maklerskich, Waldemara Markiewicza, nie trzeba było długo czekać. Otrzymaliśmy od niego stanowisko w tej sprawie, a całą jego treść publikujemy poniżej.

Ostatnie zawieszenia akcji na GPW nastąpiły w nadzwyczajnej sytuacji i w związku z tym wymagały specjalnej reakcji. Łączenie tego zdarzenia z wprowadzeniem systemu WATS jest próbą połączenia niezwiązanych wydarzeń, aby przykryć inny ważny problem.

Giełda w Warszawie potrzebuje nowego systemu. Tego nikt nie kwestionuje.

Wątpliwości artykułowanie przez uczestników rynku w kontekście systemu dotyczyły sposobu prowadzenie tak wymagającego projektu oraz decyzji biznesowej dotyczącej opracowania przez giełdę autorskiego systemu przy braku zaplecza i wiedzy w tym obszarze.

Dziś powszechnie uważa się, że to właśnie nieprofesjonalne prowadzenie projektu, brak przygotowania niezbędnej  dokumentacji i środowiska testowego na czas przez poprzednie władze giełdy są głównym źródłem opóźnienia wdrożenia WATS.

Nawet jeżeli projekt był prowadzimy metodologia agile (zwinna) to dokumentacja interfejsów dla członków giełdy i opis funkcjonalności powinna była być gotowa na początku prac projektowych, czyli kilka lat temu (2020/21).  Nie da się prowadzić  prac projektowych dostosowujących systemy członków giełdy bez opisu interfejsów, a tym samym prowadzić testów. To absolutna podstawa każdego takiego wdrożenia. Dodajmy, że nie były rozpoczęte projekty integracji WATS z systemami okołotransakcyjnymi, nie było przygotowanych scenariuszy testowych, nie było planu wdrożenia o migracji. Zresztą sam system na grudzień 2023  był gotowy tylko w 80 proc., może a na czerwiec 2024 w około 82-83 proc.. Raport jednej z międzynarodowych firm doradczych, potwierdza, że na sierpień 2024 system był gotowy w około 82 proc.. Tyle twardych faktów!

Środowisko testowe systemu WATS dla domów i biur maklerskich nie było wiec gotowe za czasów prezesa. Dietla. Dlaczego? Nie znamy odpowiedzi na to pytanie. Może projekt nie był priorytetowy. Wszak w tym czasie zarząd zajmował się inicjatywami nie mającymi nic wspólnego z  zasadniczym rozwojem  polskiego rynku kapitałowego, na które nowy obecny zarząd musiał zrobić odpisy już w kwocie blisko 50 mln złotych.