Kolejny cios rządu w banki

Wyniki sektora spadają rok do roku, ale paradoksalnie ma on być objęty nową daniną od nadzwyczajnych zysków. Szacunkowy koszt – 1,5 mld zł.

– Sektor bankowy nie odnosi żadnych nadmiarowych korzyści z obecnej sytuacji, przeciwnie – zysk netto na koniec lipca wyniósł 4,9 mld zł, czyli niemal 40 proc. mniej niż rok wcześniej. Pomysł dołożenia dodatkowego podatku jest pomysłem absurdalnym – mówi nam jeden z bankowców.

To komentarz do tzw. podatku Sasina, którego szczegółowe założenia poznaliśmy ze źródeł zbliżonych do rządu. Zgodnie z nimi danina od zysków nadzwyczajnych ma dotyczyć także banków. Punktem wyjścia badania sytuacji banku ma być wskaźnik rentowności aktywów ROA. Jeśli wskaźnik ten w 2022 r. jest wyższy niż średnia z 2018, 2019 oraz 2021 r., to dany podmiot klasyfikuje się do zapłacenia podatku. Podstawą naliczenia daniny ma być wartość aktywów pomnożona przez nadwyżkę w ROA, sama zaś stawka podatku to 50 proc.

Sami bankowcy nie chcą komentować sprawy, zaznaczając, że trudno odnosić się do medialnych doniesień. Za to analitycy rynkowi podkreślają, że trudno znaleźć uzasadnienie, iż sektor rzeczywiście nadmiernie się wzbogacił.

– Danina od zysków nadzwyczajnych nie powinna być nakładana na banki, nie ma ku temu żadnych przesłanek – podkreśla Marcin Materna, dyrektor biura analiz rynków kapitałowych w biurze maklerskim Banku Millennium. Jak mówi Materna, jeśli policzymy ekonomiczny zysk banków, to z powodu wysokich spadków cen posiadanych przez nie obligacji wartość kapitałów własnych banków spadła w 2022 r.

– Dodatkowo, nie można mówić o zwiększeniu zysków banków w 2022 r., skoro właśnie nałożono na te spółki „podatek” w postaci wakacji kredytowych – podkreśla Materna. Strata z tego tytułu w 2022 r. może sięgnąć nawet 20 mld zł, kolejny zaś problem banków to rosnące koszty prawne portfela kredytów we frankach szwajcarskich.

– Kursy spółek sektora są na wieloletnich minimach. Zysków nie ma ani tym bardziej dywidend z tych rzekomo ponadnormatywnych przychodów, a dodatkowy podatek tylko pogłębi straty tej grupy – analizuje Materna.

– Wybranie lat 2018, 2019 i 2021 jako punktu odniesienia do wyliczenia nadzwyczajnych zysków jest trochę krzywdzące dla sektora, bo był to okres stosunkowo trudny ze względu na niskie stopy procentowe i niekorzystne orzecznictwo dotyczące kredytów frankowych i zwrotu prowizji od przedterminowo spłaconych kredytów konsumenckich – zauważa z kolei Andrzej Powierża, analityk BM Banku Handlowego.

I dodaje, że w I półroczu 2022 r. ROA dla banków komercyjnych było wyższe niż w okresie referencyjnym, pytanie jednak o II półrocze. Według Powierży wysokość zysku netto i wskaźnika ROA będzie zależeć od wysokości kosztów związanych z kredytami frankowymi. – I według moich prognoz żaden z analizowanych przeze mnie banków nie będzie miał w całym 2022 r. ROA wyższego niż w okresie porównawczym – ocenia analityk.

Innego zdania jest jednak Kamil Stolarski z Santander BM. Wedle jego szacunków nowa danina od sektora bankowego może wynieść ok. 1,5 mld zł, przy czym najwięcej mogą zapłacić Bank Handlowy (ok. 492 mln zł), mBank (470 mln zł), Santander Bank Polska (222 mln zł) oraz BNP Paribas (186 mln zł). – Ale mBank i BNP Paribas są przed odpisami na kredyty w CHF, więc ostatecznie ich zysk netto, a przez co i podatek, może być niższy – analizuje Stolarski. Jeśli chodzi o takie banki, jak PKO BP, ING BSK, Millennium i Alior, to zdaniem eksperta nie zapłacą one daniny, zaś Pekao – niewielką, 47 mln zł.

Z kolei analitycy BM mBanku oceniają, że w 2022 r. ROA będzie wyższe jedynie w przypadku Santandera, Banku Handlowego oraz BNP Paribas Bank Polska. Zaznaczając przy tym, że w przypadku Santandera oraz BNP wynik może się znacząco zmienić do końca roku ze względu na rezerwy na kredyty frankowe. Z tego względu zdaniem BM mBanku domniemany podatek nie będzie dużym wyzwaniem dla polskich banków oprócz Handlowego.