Fiskus żąda milionów od firm z GPW

Boje giełdowych firm z urzędami skarbowymi toczą się o co najmniej pół miliarda złotych. Sprawy mogą potrwać miesiącami, o ile nie latami, ale większości przedsiębiorstw nie zagraża utrata płynności

Action to jeden z głośniejszych przykładów sporu firm z fiskusem. Sytuacja dystrybutora IT w tym zakresie wciąż jest nierozwiązana, a jego kapitalizacja od rozpoczęcia problemów spadła z 750 do 63 mln zł. Ale Action nie składa broni i zapowiada uzdrowienie biznesu. mr

Foto: GG Parkiet

Nie zwalnia tempa trwająca od co najmniej roku ofensywa fiskusa, domagającego się od spółek zaległych podatków. Postępowań przybywa, a skarbówka dąży do szybszego wydawania decyzji w dużych sprawach i kwestionuje dotychczasowe praktyki firm. Dotyczy to także sporego grona spółek giełdowych.

Walka na wielu frontach

Wodospad na kursie akcji Briju spowodowały zmiany rozliczeń VAT, które weszły w życie w tym roku. Spółka, której większość przychodów stanowił hurtowy handel kruszcem, musiała zmienić model biznesowy i jej przychody gwałtownie spadły. MR

Foto: GG Parkiet

Ministerstwo Finansów sukcesywnie uszczelnia system podatkowy i liczy, że przyniesie to 20–30 mld zł rocznie. Gra jest więc warta świeczki, ale często (abstrahując od tego, czy decyzja fiskusa była słuszna) rykoszetem dostają właściciele firm. Przekonały się o tym w ostatnich miesiącach takie spółki jak Action, Briju, CCC, Cyfrowy Polsat, Emperia, Impel, LPP, Towarowa Giełda Energii, Wittchen. „Dostało się" nawet Raiffeisen Polbankowi, ale sprawa ta dotyczy kontroli podatkowej z lat 2009 i 2012 (bank musiał więc zapłacić fiskusowi 76 mln zł, w tym 19 mln zł odsetek, co obciążyło jego wynik w 2016 r.).

Fiskus przeprowadził kontrolę w CCC, ale w tym przypadku, w odróżnieniu do innych firm, gdzie konieczny był zwrot podatku w postaci gotówki lub zmiana modelu biznesowego, skutkiem była tylko rezygnacja z podatku odroczonego i nie było wypływu gotówki. MR

Foto: GG Parkiet

W ciągu zaledwie miesiąca MF wydało cztery ostrzeżenia dla firm stosujących optymalizację podatkową, w których wyjaśniono, jakie praktyki będą dozwolone, a jakie nie. Resort ostrzega przed agresywną optymalizacją podatkową, polegającą na nadużywaniu podmiotów zarejestrowanych za granicą w sytuacji, gdy są one faktycznie polskimi podatnikami i są zarządzane z Polski. Chodzi także o wykorzystywania transakcji dokonywanych na majątku przedsiębiorstwa do agresywnej optymalizacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (sztuczne zawyżanie wartości firmy przez fikcyjne transakcje obniżające dochód i opodatkowanie). Dodatkowo MF i KNF ostrzegają przed optymalizacją podatkową z wykorzystaniem obligacji nabywanych w ramach grupy podmiotów powiązanych, w których uczestniczą fundusze inwestycyjne zamknięte (FIZ). To ciekawa konstrukcja – w ramach grupy spółek niebędących podatnikami podatku dochodowego (tzw. spółki transparentne), dla których dominującym podmiotem jest FIZ, następowała zmiana struktury właścicielskiej finansowana przez emisję obligacji w taki sposób, by przychody z działalności gospodarczej zostały obniżone przez koszty odsetek od obligacji. MF ostrzega również przed unikaniem opodatkowania polegającym na przeprowadzaniu transakcji bez uzasadnienia ekonomicznego.

Niedawno urząd celno-skarbowy określił zobowiązania podatkowe Cyfrowego Polsatu w podatku dochodowym za 2011 r. w kwocie wyższej od zadeklarowanej o 41 mln zł plus odsetki. Spółka podała, że odwoła się od decyzji i na razie nie zawiąże rezerw. MR

Foto: GG Parkiet

Charakter spraw jest bardzo zróżnicowany, ale głównie chodzi o zwolnienia z VAT, które zdaniem fiskusa w wielu spółkach były niesłuszne. Ale są także sprawy dotyczące nieprawidłowego ustalania kosztów uzyskania przychodów, co zmniejszało podstawę do opodatkowania. Znane są problemy z VAT niektórych firm handlujących sprzętem IT oraz fast foodów, które zgodnie z interpretacją MF powinny płacić 8-proc. stawkę VAT, a nie jak dotychczas 5-proc.

Od początku roku akcje spółki Drop zajmującej się handlem złomem podrożały o ok. 60 proc. We wtorek kurs oscylował wokół 1,8 zł. W I kwartale grupa wypracowała raptem 760 tys. zł przychodów wobec 64,8 mln zł obrotów rok wcześniej. MKT

Foto: GG Parkiet

O największą kwotę fiskus walczy z Emperią (195 mln zł), Mennicą (ta chce zwrotu 116 mln zł), Actionem (60 mln zł). Łącznie kilkanaście giełdowych spółek toczy boje z fiskusem o nieco ponad 500 mln zł. W zdecydowanej większości przypadków spory z fiskusem nie prowadzą do utraty płynności firm. Jednak w spore problemy wpadł Action, dystrybutor IT, któremu banki wypowiedziały finansowanie i spółka mozolnie wychodzi na prostą. Duże kłopoty po konflikcie ze skarbówką miał też Drop, a zmiana przepisów dotyczących zwrotu VAT wywróciła do góry nogami biznes Briju, którego przychody znacznie spadły a wycena przez kilka tygodni runęła o 75 proc. (kapitalizacja z 215 mln do 50 mln zł).

Stokrotka, spółka zależna od Emperii, w maju miała wstępnie 203 mln zł przychodów, o 9,6 proc. więcej niż w tym samym okresie roku poprzedniego. Przychody ze sprzedaży towarów za okres styczeń–maj wyniosły 414 mln zł i w ujęciu rocznym były wyższe o 9,7 proc. MKT

Foto: GG Parkiet

Według skarbówki Emperia, sprzedając Eurocashowi w 2011 r. segment dystrybucyjny, osiągnęła dodatkowy dochód, co oznacza, że powinna zapłacić podatek od transakcji. W związku z tym właściciel supermarketów Stokrotka może zapłacić 195 mln zł. Emperia odwołała się już od decyzji Urzędu Kontroli Skarbowej w Lublinie. W przypadku negatywnej decyzji ma jednak zapewnione finansowanie kredytowe w wysokości 160 mln zł. Spółka zamierza się również ubiegać o zwrot pieniędzy. Zarząd uspokaja, że kwestia podatku nie wpłynie negatywnie na realizację planów rozwoju grupy.

W I kwartale Mennica Polska zanotowała 76,1 mln zł skonsolidowanego zysku netto przypisanego akcjonariuszom jednostki dominującej wobec 8,1 mln zł zysku rok wcześniej. W tym okresie przychody spadły o 12 mln zł, do 197,3 mln zł. MKT

Foto: GG Parkiet

Z urzędnikami kontroli skarbowej w sprawie podatku VAT od lat boksuje się również handlująca złomem spółka Drop. Postępowania kontrolne w firmie rozpoczęły się w 2008 r. Dotyczą lat 2005–2007 oraz 2009–2010. Urzędy kontroli skarbowej zarzucają, że w kontaktach z dostawcami spółka nie dochowała szczególnej ostrożności i w związku z tym nie może odliczyć zapłaconego kwestionowanym dostawcom podatku VAT. Skarbówka domaga się od Dropu 38,6 mln zł plus ewentualnych odsetek. Obecnie jej akcje kosztują 1,8 zł, a kapitalizacja wynosi skromne 9,3 mln zł.

Polski Bank Komórek Macierzystych właśnie poinformował o zakończeniu bez zawarcia umowy negocjacji w sprawie nabycia mniejszościowego pakietu akcji podmiotu branżowego działającego na rynku europejskim. MKT

Foto: GG Parkiet

Problemy ma również Mennica Metale Szlachetne (MMS), spółka zależna od giełdowej Mennicy Polskiej, która ubiega się o zwrot pieniędzy. Mazowiecki Urząd Celno-Skarbowy w Warszawie zdecydował, że MMS zawyżyła w 2011 r. podatek naliczony o prawie 116 mln zł. Urząd twierdzi, że faktury VAT otrzymane przez MMS od wybranych kontrahentów, potwierdzające dokonane zakupy towarów, nie mogły stanowić podstawy obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, a tym samym, że 116 mln zł nie będzie zwrócone. 9 maja Mennica Polska odwołała się od tej decyzji

Spółki wygrywają

Przykładem tego, że warto walczyć o swoje jest Polski Bank Komórek Macierzystych. Sąd Najwyższy na Węgrzech zdecydował, że Krio Intezet Zrt, węgierska spółka zależna od PBKM, nie jest zobowiązana do zapłaty 1,6 mln zł z tytułu podatku VAT za 2011 r. oraz 0,4 mln zł odsetek. 2 mln zł zostaną zatem uwzględnione w wynikach grupy w II kwartale. W 2015 r. na wniosek Krio Intezet Zrt węgierski Narodowy Urząd Podatkowy i Celny wyraził zgodę na spłatę zobowiązania podatkowego za lata 2012–2014 w ratach. Do tej pory Krio zapłaciło 5 mln zł z 6 mln zł podatku VAT dotyczącego tego okresu. Ponadto z tytułu VAT w 2015 r. spółka zapłaciła 1,9 mln zł, w 2016 r. zaś – 2,1 mln zł. Spółka ubiega się o zwrot łącznie 9 mln zł.

Z kolei NTT System, który przeszedł kontrolę Izby Skarbowej, zaskarżył niekorzystne dla spółki decyzje jej dyrektora. W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego spółka spełniała kryterium „starannego podatnika" i sąd uchylił decyzje dyrektora Izby Skarbowej. Kontrole w ABC Dacie również nie wykazały nieprawidłowości (jako jedna z niewielu spółek spośród dystrybutorów IT „czysty" jest też AB). W specyficznej sytuacji jest Getin Noble Bank, który za sprawą postępowania naprawczego jest zwolniony z podatku od aktywów instytucji finansowych (w jego przypadku byłoby to 190 mln zł rocznie). Jednak zanim GNB wszedł formalnie w program, musiał zapłacić podatek za luty i marzec w kwocie 38 mln zł i zapowiadał, że będzie próbował odzyskać te pieniądze. MKT