Kapitały własne banków w ciągu roku skurczyły się o 28 mld zł. Co z tego wynika?

Pogorszenie się podstawowych wskaźników sektora może oznaczać w perspektywie niższą jego zdolność kredytowania gospodarki – ostrzegają eksperci.

Kapitały własne sektora bankowego na koniec sierpnia wynosiły ok. 194 mld zł – wynika z danych podanych ostatnio przez Komisję Nadzoru Finansowego. To co prawda nieco więcej niż miesiąc temu (o ok. 1 mld zł), ale w ciągu roku stopniały one aż o 28,3 mld zł, czyli o 12,7 proc.

– Największy wpływ na ten spadek mają niższe wyceny papierów skarbowych, ze względu na podwyżki stóp procentowych, a także dodatkowe obciążenia wyniku finansowego, m.in. tzw. wakacje kredytowe, koszt poniesiony w związku z przymusową restrukturyzacją Getin Noble Banku, Fundusz Wsparcia Kredytobiorców czy odpisy na hipoteczne kredyty walutowe – komentuje Marta Czajkowska-Bałdyga, analityk Ipopemy Securities.

Sytuacja na rynku długu jest zła, od sierpnia 2021 do sierpnia 2022 r. rentowność (która jest odwrotnością cen) dziesięcioletnich obligacji skarbowych wzrosła z 1,8 proc. do 6,14 proc., a obecnie sięga już 8,2 proc. Tymczasem banki posiadają w swoich portfelach bardzo dużo polskiego długu – o łącznej wartości 431 mld zł na koniec sierpnia.

Przecena tych papierów wpływa bezpośrednio na obniżenie bankowych funduszy własnych. Z kolei takie obciążenia jak koszty wakacji kredytowych czy odpisy na kredyty frankowe mają wpływ pośredni, poprzez słabsze wyniki w rachunku zysków i strat.

Wartość kapitałów własnych jest podstawową miarą oceny kondycji banków i spełniania przez nie wymogów kapitałowych. Jeśli spadną poniżej pewnych bezpiecznych poziomów, stwarza to duże ryzyko, co mieliśmy okazję obserwować w przypadku Getin Noble Banku, który z końcem września został poddany przymusowej restrukturyzacji.

Analitycy podkreślają, że obecny poziom kapitałów własnych, mimo spadków, nie niesie zagrożenia dla stabilności sektora. Jak wynika z analiz KNF, wskaźniki efektywności banków w sierpniu br. były lepsze niż w sierpniu 2021 r. (choć znacząco niższe niż np. w I i II kwartale tego roku). Na przykład wskaźnik ROE wyniósł w sierpniu br. 2,93 proc., wobec 1,58 proc. w sierpniu 2021 r. (za to w maju było to aż 6,7 proc.).

Niemniej topniejące fundusze własne mogą mieć negatywny wpływ na politykę dywidendową spółek z sektora. – Mogą także oznaczać mniejszą zdolność banków do kredytowania gospodarki i wzrostu gospodarczego – ocenia Marcin Materna z BM Banku Millennium. – Obecnie może nie jest to szczególnie zauważalne ze względu na spadek popytu na kredyt, niemniej w pewnej perspektywie, gdy przyjdzie ożywienie, może to stanowić problem. Warto też zwrócić uwagę, że mniejsze kapitały własne banków to mniejszy potencjał do zakupów kolejnych obligacji skarbowych, co może być kłopotliwe dla budżetu państwa przy dynamicznie rosnących potrzebach pożyczkowych – zaznacza Materna.