Koniec cyklu podwyżek stóp to dobry czas na zakup obligacji stałokuponowych

Obligacje skarbowe powszechnie uważane są za instrumenty wolne od ryzyka, jednak ta teza jest prawdziwa tylko przy pewnych specyficznych założeniach. Najogólniej mówiąc, cenę obligacji wyznacza się poprzez zsumowanie bieżącej wartości wszystkich przepływów wynikających z listu emisyjnego. Przy wyliczeniach należy przede wszystkim brać pod uwagę nominalną wartość wykupu, a także odsetki.

Ze względu na rodzaj kuponu (odsetek) obligacje dzielimy na zmienno- i stałoprocentowe. W praktyce spotkać można też inne, bardziej specyficzne rodzaje instrumentów, w tym np. indeksowane wskaźnikiem inflacji. W przypadkach papierów o stałym i zmiennym kuponie najważniejszym czynnikiem wpływającym na uzyskiwane stopy zwrotu jest poziom stóp procentowych wyznaczany przez bank centralny. W przypadku stałoprocentowych instrumentów wzrost stóp NBP powinien powodować spadek cen papierów (oznacza to wzrost rentowności), ale jednocześnie zwiększać stopy zwrotu z instrumentów zmiennoprocentowych.

Poza zmianami w polityce pieniężnej istotne znaczenie z punktu widzenia wyceny obligacji mają też inne czynniki. Obniżać ceny obligacji może m.in. oczekiwany wzrost podaży papierów dłużnych na rynku pierwotnym, spadek popytu, obniżenie płynności obrotu na rynku, pogarszająca się sytuacja finansów publicznych czy niesprzyjająca sytuacja geopolityczna na świecie. Wrażliwość ceny obligacji na wymienione czynniki zależy w dużej mierze od terminu wykupu – im bardziej odsunięta w czasie zapadalność, tym silniejsza reakcja notowań na zmianę otoczenia rynkowego. Należy też pamiętać, że w przypadku utrzymywania papierów stałoprocentowych do terminów wykupu określamy z góry dochodowość inwestycji.

Fundamentalnie patrząc, najlepiej przeważać w portfelach obligacje skarbowe stałoprocentowe w okresach, gdy bank centralny kończy proces zaostrzania polityki pieniężnej i jednocześnie rośnie ryzyko mocnego spowolnienia gospodarki. Zwykle w perspektywie kilku kwartałów stopy procentowe zaczynają spadać, co wspiera wyceny papierów o stałym kuponie. Z kolei gdy bank centralny rozważa rozpoczęcie cyklu podwyżek stóp, aby przeciwdziałać nasilającej się inflacji, lepiej sprzedawać obligacje o stałym kuponie i kupować na rynku obligacje o zmiennym oprocentowaniu, które wówczas powiększą stopy zwrotu. Chociaż największe znaczenie dla inwestorów mają zmiany trendów makroekonomicznych, to przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych należy też analizować otoczenie rynkowe.

Mirosław Budzicki strateg rynku stopy procentowej, PKO BP