Kto podczas lockdownu inwestował w startupy

Czy pandemia miała wpływ na aktywność funduszy venture capital? Dotyczące całego świata liczby zawarte w raporcie „MoneyTree Report Q2 2020", a także w zestawieniach przygotowanych przez Crunchbase, na pierwszy rzut oka pokazują, że był on znikomy.

Gdy jednak liczbę i wartość transakcji obudujemy opiniami menedżerów funduszy VC, obraz nie jest już tak jednoznaczny.

Według cokwartalnego raportu dotyczącego aktywności VC przygotowanego przez CB Insights i PwC, od kwietnia do czerwca na świecie liczba transakcji oraz ich wartość były wyraźnie niższe niż w tym samym okresie 2019 r., a w porównaniu z I kwartałem br. widać wzrost liczby transakcji oraz stabilizację ich łącznej wartości. Liczby zaprezentowane przez Crunchbase – obejmujące wszelkie inwestycje w startupy, a więc nie tylko VC – pokazują, że w globalnej skali inwestycje w startupy w II kwartale były niemal takie same jak w tym samym okresie ub.r. i wyższe niż w I kwartale 2020 r.

Według raportu „MoneyTree Report Q2 2020" w II kwartale na świecie fundusze VC w 3812 transakcjach zainwestowały w startupy 50,2 mld dolarów. To odpowiednio o 13 proc. i 9 proc. mniej niż rok wcześniej. W I kwartale doszło do 3331 transakcji wartych ponad 51 mld dolarów. Crunchbase wartość inwestycji podsumowało na 69,5 mld dolarów, co oznacza 2-proc. spadek rok do roku i 17-proc. wzrost kwartał do kwartału.

Z pozoru mogłoby to świadczyć, że tak naprawdę w II kwartale, czyli w okresie ogólnoświatowego lockdownu, w branży VC tak naprawdę nic złego się nie stało, a spadki i zwyżki zrzucić na karb wahnięcia koniunktury, z którym już nieraz w przeszłości mieliśmy do czynienia.

O tym, że same liczby, nawet rozbite na regiony świata, nie zawsze wszystko opowiadają, bo aby je dobrze zrozumieć, trzeba wiedzieć, co za nimi stoi, nikogo nie trzeba przekonywać. Crunchbase zwraca uwagę na czerwcowy sondaż przeprowadzony przez NFX Capital Management, firmę specjalizującą się w inwestycjach w startupy na wczesnym etapie rozwoju. Z badania wynika, że 60 proc. VC obniżyło o 20–30 proc. wyceny najmłodszych startupów. Crunchbase zwraca też uwagę, że spadła wartość inwestycji w spółki w fazie zarodkowej, a za obserwowany wzrost w porównaniu z I kwartałem odpowiadają idące w setki milionów dolarów tzw. megarundy, których źródłem są fundusze private equity.

Gołe liczby z raportów warto obudować wynikami badań ankietowych przeprowadzonych w czerwcu wśród menedżerów ponad 150 funduszy VC z USA, Kanady, Wielkiej Brytanii i Europy przez Omers Ventures, operujące na rynku północnoamerykańskich startupów ramię Omers, jednego z największych kanadyjskich funduszy emerytalnych.

16 proc. ankietowanych twierdziło, że w czasie pandemii liczba przeprowadzonych przez nich transakcji spadła o połowę, a kolejne 34 proc. mówiło o 25-proc. spadku. Jedynie 19 proc. ankietowanych twierdziło, że w czasie spowodowanego pandemią lockdownu liczba transakcji wzrosła. Ta ostatnia grupa to przede wszystkim fundusze VC, które nie są liderami rund inwestycyjnych i inwestują w projekty, które mają już historię. Co ciekawe, ci, którzy zwiększali liczbę inwestycji, częściej wybierali startupy znajdujące się we wczesnej fazie rozwoju. O wzroście liczby transakcji najczęściej mówili menedżerowie z Kanady oraz z USA, zwłaszcza operujący z Nowego Jorku i zachodniej Kalifornii.

Lockdown w przypadku białych kołnierzyków kojarzy się z pracą zdalną. Z badania Omers Ventures wynika, że w trybie od początku do końca zdalnym transakcje przeprowadziło w tym czasie jedynie 40 proc. ankietowanych. Reszta, o ile tylko mogła, albo doprowadzała do typowych dla działania VC spotkań z założycielami startupów, albo kontynuowała te transakcje, które rozpoczęły się jeszcze przed pandemią.

Lockdown i zdalne transakcje zmieniły tryb pracy menedżerów VC. Częściej niż do tej pory analizowali portfel, dłużej prowadzili szczegółowe badania nowych projektów, więcej czasu poświęcali na rozmowy telefoniczne i wideokonferencje, by w ten sposób poznawać startupy, ich założycieli i menedżerów, a także decydowali się na ostrożniejsze, czyli mniejsze zaangażowanie w pojedynczy projekt. Jedynie 12 proc. ankietowanych nie zmieniło w czasie lockdownu sposobu działania.

Autorzy badania Omers Ventures twierdzą, że prawdziwy obraz skutków lockdownu poznamy w II półroczu. Wtedy okaże się, czy i jak zmiana trybu pracy zmieniła skłonność do inwestowania w nowe projekty.