VAT na razie nie wzrośnie

Stawki podatku VAT na materiały i usługi budowlane wzrosną do 22%, z obecnych 7% 1 maja 2004 roku. Posłowie opozycji chcą jednak, by całość budownictwa mieszkaniowego była objęta programem tzw. budownictwa społecznego. Wówczas można by nadal stosować stawkę 7%. Nie chce się jednak zgodzić na to rząd i forsuje system zwrotu części VAT-u. Sęk w tym, że o systemie mało wiadomo.

Zgodnie z wydanym pod koniec 2003 roku rozporządzeniem resortu finansów stawki VAT-u na materiały i usługi budowlane pozostaną na poziomie 7% do 1 maja 2004 roku. Wtedy wzrosną, jak przyjęliśmy w negocjacjach z Unią Europejską, do 22%. Branża budowlana nie chce się jednak pogodzić ze skokową podwyżką podatku.

Cała mieszkaniówka

to budownictwo społeczne

Eksperci Związku Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa przelali na papier pomysł posłów Platformy Obywatelskiej i przygotowali poprawki do ustawy o VAT, dzięki czemu podatek ten nie wzrósłby w przypadku zakupu materiałów i usług potrzebnych do budowy domu lub mieszkania. Nad projektem ustawy pracuje obecnie sejmowa Komisja Finansów Publicznych. ZPPMB proponuje, by definicję budownictwa społecznego rozszerzyć na wszystkie mieszkania i domy oraz ich remonty, niezależnie do tego, kto będzie je przeprowadzał i w jakim systemie. Dzięki temu materiały i usługi dla budownictwa mieszkaniowego będą mogły mieć 7-proc. stawkę VAT po 1 maja przyszłego roku. - Unia Europejska nie ingeruje w kwestie definicji budownictwa społecznego, na które zezwala stosować stawkę ulgową podatku. Dlatego nasze rozwiązanie można wprowadzić w życie bez obawy o to, że UE je zakwestionuje - uważa Ryszard Kowalski, prezes ZPPMB.

Potrzebne będzie oświadczenie

Zgodnie z proponowanym rozwiązaniem, kupujący materiały na cele mieszkaniowe będzie składał odpowiednie oświadczenie, które będzie podstawą dla właściciela sklepu lub firmy budowlanej, do wystawienia faktury z niższą stawką VAT. Tym sposobem jednak w handlu znajdą się te same produkty z różnymi stawkami podatku. - Rozwiązanie to na pewno nie jest idealne, ale lepsze od planowanej skokowej podwyżki podatku z 7 do 22%. Tego nasza branża nie wytrzyma - uważa R. Kowalski.

Zgodnie z propozycją związku, opisane rozwiązanie miałoby funkcjonować do czasu, gdy wskaźnik liczby mieszkań na 1000 mieszkańców osiągnie w Polsce poziom 400 lokali (obecnie wynosi 310). Aby tak się stało, trzeba wybudować około 4 mln nowych mieszkań. Chyba że wcześniej rząd postanowi obniżyć podstawową stawkę VAT-u. - Takie rozwiązanie byłoby dla nas najlepsze. Wtedy można by zrezygnować ze wszystkich stawek ulgowych. Zdajemy sobie jednak sprawę, że w obecnej sytuacji jest to mało prawdopodobne - uważa prezes ZPPMB.

Rząd jest przeciw, bo...

Niestety, przeciw proponowanemu przez branżę budowlaną rozwiązaniu jest rząd. - Naszym zdaniem, ustawa o VAT nie jest miejscem odpowiednim do definiowania budownictwa społecznego - powiedziała podczas obrad Komisji Finansów Publicznych Elżbieta Mucha, wiceminister finansów. Jej zdaniem, wkrótce powstanie ustawa, która to budownictwo zdefiniuje. Najprawdopodobniej zostaną nią jednak objęte tylko lokale budowane przez towarzystwa budownictwa społecznego na wynajem.

Rząd deklaruje jednak, że nie chce zarabiać na wzroście VAT-u w budownictwie. Dowodem na to ma być system zwrotu części tego podatku zawartego w cenie materiałów i usług budowlanych. Zwrot miałby dotyczyć różnicy w stawkach między obowiązującą obecnie 7-proc. a planowaną od 1 maja 22-proc. Ustawa ponoć jest już prawie gotowa. E. Mucha uważa, że zostanie przyjęta przez rząd już w lutym, a obecnie znajduje się w uzgodnieniach międzyresortowych.

...ma inny pomysł

Jednak o systemie zwrotów jest głośno już od roku i do tej pory nie znamy jego szczegółów. Z nieoficjalnych informacji wynika, że zwrot podatku VAT miałby się odbywać dopiero po zakończeniu inwestycji mieszkaniowej. Nie mieliby do niego prawa ci podatnicy, którzy już wcześniej korzystali np. z ulgi odsetkowej, czyli odpisu odsetek od kredytu zaciągniętego na budowę domu czy mieszkania. Projekt zakłada także, że zwrot VAT-u dotyczyłby tylko różnicy między planowaną stawką 22-proc. a stosowaną obecnie 7-proc. Podatnicy, którzy zyskaliby zwrot VAT-u, musieliby tę sumę oddać z powrotem do urzędu skarbowego, gdyby sprzedali np. dom przed wskazanym w ustawie terminem. - System dotyczyłby jednak tylko tych inwestorów, którzy będą budować mieszkanie czy dom samodzielnie. Deweloperzy będą przecież mieli prawo do pomniejszenia podatku należnego urzędowi skarbowemu o podatek zawarty w cenie materiałów- mówi Michał Kazimierczak z Departamentu Integracji Europejskiej Ministerstwa Infrastruktury.

Z danych Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast wynika, że podniesienie VAT-u na materiały budowlane do stawki 22% skutkowałoby średnim wzrostem cen mieszkań o 3-3,5%.

Z ulgą remontową nie ma pośpiechu

Zgodnie z reformą podatkową, wprowadzoną w życie w ubiegłym roku, poprzez nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od 2004 roku znika większość ulg podatkowych. Wśród nich znalazła się także ulga remontowa. Resort finansów kilkakrotnie podkreślał jednak, że ulga ta jest trzyletnia, a ostatni okres trzyletni ulgi rozpoczął się w 2003 roku. W związku z tym ulga będzie funkcjonować jeszcze przez dwa lata, do końca 2005 roku. Osoby, chcące z niej skorzystać, mogą rozpocząć wydatki na remont nawet pod koniec 2005 roku i będą mieli prawo do ich odliczenia od podatku za 2005 rok. Nie jest więc prawdą, że prawo do ulgi trzeba było sobie "zaklepać" w roku ubiegłym. W ustawie o PIT znowelizowano także zapisy odnoszące się do tzw. ulgi odsetkowej, przysługującej podatnikom zaciągającym kredyt na zakup mieszkania lub domu.

Dotychczas jedną z największych wad tej ulgi był warunek zamieszkania w lokalu, na który zaciągnięto kredyt, w ciągu trzech lat od wydania pozwolenia na jego budowę. W praktyce wielu podatników nie miało szans na ulgę, bo deweloperzy występują o pozwolenie na budowę dla całego osiedla. Później sukcesywnie oddają do użytku kolejne bloki. Zatem realizowane dziś budynki otrzymały pozwolenie kilka lat temu, choć ich budowa dopiero się zaczęła. Teraz warunek "trzech lat" zlikwidowano. Mało tego, inwestorzy, którzy nie mogli skorzystać z ulgi właśnie przez opisany przepis, teraz mogą ubiegać się o ulgę jeszcze raz.