Obligacje: dlaczego spada sprzedaż?

W ostatnich miesiącach na rynku obligacji zaszła ogromna zmiana. Jej symptomem w pierwszej kolejności było załamanie emisji obligacji korporacyjnych, widoczne w II kwartale (wartość emisji spadła o 61 proc. według danych zbieranych przez Obligacje.pl).

Ten fakt tłumaczyliśmy na dwa sposoby – fundusze dłużne nękane umorzeniami jednostek przestały być zainteresowane obejmowaniem nowych emisji. Z drugiej strony koszty odsetkowe wzrosły tak mocno, że emitenci obligacji też wcale się nie palili się do pozyskiwania finansowania.

Równolegle jednak inwestorzy indywidualni chętnie lokowali pieniądze w obligacjach oszczędnościowych i w publicznych emisjach obligacji korporacyjnych. W czerwcu sprzedaż obligacji oszczędnościowych przekroczyła 14 mld zł, w lipcu 10 mld zł, w sierpniu 6 mld zł. 30 mld zł w trzy miesiące to tyle, co w całej poprzedniej dekadzie razem wziętej.

Jednak od września i ten silnik się zaciął. MF sprzedało we wrześniu obligacji oszczędnościowych za 2,65 mld zł. W październiku nie będzie to dużo więcej (2,5 mld zł do 24 października – za Obligacje.pl), mimo włączenia grupy Pekao do dystrybucji.

Również popyt na publiczne emisje obligacji korporacyjnych zgasł. Gdyby chodziło tylko o deweloperów, byłoby to zrozumiałe, ale niecałe 13 mln zł z planowanych 20 mln zł zebrała PragmaGo, która na obecnej sytuacji akurat korzysta (faktoring i finansowanie e-commerce rosną jak na drożdżach).

Co się więc stało? Wyjaśnienia są dwa. Albo inwestorzy indywidualni są zadowoleni z obecnego oprocentowania lokat bankowych, na których mogą zarobić 6–7 proc. rocznie. Albo jest to kolejny z symptomów zbliżającego się kryzysu – gotówka staje się królową i jej posiadacze wolą się z nią nie rozstawać. Odsetki rzędu 10–12 proc. przewyższają oprocentowanie lokat, ale relatywna premia zmalała w stosunku do warunków choćby sprzed pół roku, natomiast ryzyko kredytowe jest postrzegane (nie bez racji) jako wyższe i najwyraźniej to ostatnie zdanie zaczyna też dotyczyć budżetu.

Jak przekonać inwestorów do zmiany zdania? Pierwszym warunkiem jest transparentność. Inwestorzy muszą czuć, że dysponują pełną wiedzą o sytuacji budżetu i jego zamiarach. Te zamiary muszą zaś zmierzać do znaczącego ograniczenia wydatków. Poza tym niezbędna jest długofalowa i spójna strategia zarządzania finansami i długiem. Takie opakowanie może jeszcze uda się sprzedać. Sęk w tym, że inwestorzy chcą czegoś innego niż wyborcy.