Po pojawiających się mniej i bardziej rewolucyjnych informacjach pochodzących z różnych „przecieków” co do kształtu zmian, jakie ma zaproponować Komisja Europejska, nadszedł moment, w którym Bruksela ujawniła swoje pomysły na „podniesienie konkurencyjności europejskich spółek poprzez obniżenie obciążeń administracyjnych, w tym sprawozdawczych”. 26 lutego 2025 r. Komisja przedstawiła pakiet pierwszych uproszczeń dotyczących wybranych unijnych aktów prawnych z obszaru ESG, w tym w szczególności zmian w raportowaniu zrównoważonego rozwoju. Przewodnicząca Komisji, Ursula von der Leyen, we wstępie podkreśliła „Simplification promised, simplification delivered!” – czyli uproszczenia obiecane i dowiezione/przedstawione. Warto jednak pamiętać, że to jest propozycja położona przez Komisję na stół, a o jej dalszych losach zadecydują negocjacje nie tylko między krajami członkowskimi (w Radzie UE), ale także pomiędzy Radą UE a Parlamentem Europejskim. Zaproponowane przez Komisję rozwiązania mają wpisać się w zapowiedzianą redukcję obciążeń sprawozdawczych dla unijnych przedsiębiorstw – o 25 proc. dla dużych podmiotów oraz o 35 proc. dla małych i średnich przedsiębiorstw. Komisja chciałaby osiągnąć zakładane zmniejszenie obciążeń jak najwcześniej, a najpóźniej – do końca swojej obecnej kadencji.
Proponowane zmiany
Zaproponowane uproszczenia w ramach tzw. Omnibus I składają się z dwóch osobnych propozycji legislacyjnych. Nie mogły być przedstawione w ramach jednej propozycji, ponieważ de facto Komisja otwiera na nowo negocjowanie przede wszystkim zakresu jednostek objętych dyrektywą CSRD (docelowy zakres) oraz zakresu przedmiotowego dyrektywy ws. należytej staranności, co będzie wymagać standardowego toku negocjacji. A równocześnie w związku z otwarciem zakresu CSRD „na nowo”, Komisja uznała za niezbędne zawieszenie stosowania CSRD dla nowych jednostek, które właśnie już za rok 2025 i 2026 mają zacząć raportować pod CSRD/ESRS. To jest główny powód dla którego Komisja podzieliła Omnibus I na dwie części/dwa kroki i przedstawiła propozycje dwóch dyrektyw w odrębnych dokumentach COM(2025)80 oraz COM(2025)81.
Pierwsza propozycja COM(2025)80, została roboczo nazwana przez urzędników Komisji dyrektywą „stop-the-clock”, która zatrzyma i odsunie w czasie zastosowanie nowych wymogów z dwóch dyrektyw, tj. dyrektywy CSRD oraz dyrektywy ws. należytej staranności. Z tego powodu zaproponowane zmiany do obu tych dyrektyw dotyczą wyłącznie artykułów zatytułowanych „Transpozycja”. Projekt tej dyrektywy zawiera art. 1, który zmienia dyrektywę 2022/2464 (dyrektywę CSRD) – odracza o dwa lata zastosowanie CSRD/ESRS dla spółek:
- z fazy 2, czyli takich, które miały zacząć raportowanie zrównoważonego rozwoju za rok 2025 (to są wszystkie notowane oraz nienotowane duże jednostki i jednostki dominujące dużych grup kapitałowych, które nie miały obowiązku raportowania w fazie 1 za 2024 rok, bo albo nie były jednostkami zainteresowania publicznego, albo były, lecz nie przekraczały specjalnego kryterium średniorocznego zatrudnienia na poziomie ponad 500 pracowników), oraz
- z fazy 3, czyli MŚP notowanych na rynku regulowanym oraz specyficznych dużych jednostek z sektora finansowo-ubezpieczeniowego.