Jak sprzedawać dzieła sztuki?

Prywatne zbiory, zarówno kolekcjonerów, jak i bardziej przypadkowych posiadaczy dzieł sztuki, to główne źródło pozyskiwania przez domy aukcyjne przedmiotów na licytacje. I chociaż domy aukcyjne same aktywnie szukają interesujących obiektów nieznanych jeszcze na rynku, nic nie stoi na przeszkodzie, aby samemu złożyć im propozycję współpracy. Składający taką ofertę nie ma obowiązku udowodniać, że przedmiot stanowi jego własność, musi jednak podać swoje dane osobowe. W przypadku więc gdy dom aukcyjny poweźmie wątpliwości co do tytułu prawnego posiadacza obiektu, niezwłocznie zawiadomi o tym policję.

Z antykiem do biura

Większość domów aukcyjnych posiada wyspecjalizowane komórki, tak zwane biura przyjęć, do których należy kierować swoje oferty sprzedaży. W kręgu zainteresowań domów aukcyjnych znajdują się obrazy, grafiki, rysunki, rzeźby, szkło, porcelana, srebra, platery czy meble. Interesujące z punktu widzenia domu aukcyjnego mogą okazać się także inne rzeczy, które mogą być kolekcjonowane, jak zegary, broń, tkaniny, stare wina i tym podobne. Przedmioty można przynieść samemu, ale można także umówić się z pracownikami biura w wybranym miejscu, np. u siebie. Obiekty przyjmowane są do sprzedaży aukcyjnej z odpowiednim wyprzedzeniem, w przypadku comiesięcznych aukcji okres ten wynosi trzy tygodnie, dlatego taki ruch należy zaplanować wcześniej.

Biuro dokonuje oceny i wyceny zgłoszonego przedmiotu. Ponieważ czynności te wymagają wszechstronnej wiedzy z wielu dziedzin, zarówno artystycznych, jak i technicznych, niezbędna jest współpraca z podmiotami zewnętrznymi: rzeczoznawcami, naukowcami czy doświadczonymi kolekcjonerami. Obiekt badany jest pod kątem stanu, w jakim się znajduje, wartości, jaką przedstawia, ale przede wszystkim swojej autentyczności. W przypadku przedmiotów, które muszą być poddane głębszej analizie, podpisuje się z właścicielem umowę depozytu. Domy aukcyjne nie mogą sobie pozwolić na dopuszczenie do licytacji falsyfikatów. Jeżeli tylko pojawiają się wątpliwości dotyczące oryginalności przedmiotu, żaden z nich nie zaryzykuje utraty dobrego wizerunku.

Raczej komis

W przypadku jednak gdy powyższe próby i badania obiekt przejdzie pomyślnie, można zacząć rozmowy o cenie, za jaką mógłby zostać on sprzedany. Domy aukcyjne w zasadzie nigdy nie kupują przedmiotów od właścicieli, cała współpraca opiera się na umowie komisu. Zastosowanie mają więc przepisy kodeksu cywilnego, z uwzględnieniem specyficznego przedmiotu komisu, jakim jest dzieło sztuki. Co do zasady, to komitent (czyli posiadacz rzeczy przekazujący ją w komis), proponuje cenę obiektu, a dom aukcyjny ją akceptuje. Często zdarza się jednak, że właściciel ma przeświadczenie, iż rzecz jest warta znacznie więcej, niż sądzą eksperci. Wyjścia ze spornej sytuacji są dwa: albo umowa nie dochodzi do skutku, albo właściciel bierze na siebie ryzyko niesprzedania przedmiotu podczas aukcji, co wiąże się z pokryciem przez niego kosztów organizacyjnych. W zgodnej opinii osób zajmujących się na co dzień aukcjami, nie warto przesadzać i żądać wygórowanych cen wywoławczych. Dobry obiekt obroni się sam, mniej wartościowy z kolei lepiej sprzedać taniej niż wcale.

Warto czy nie?

Kluczowy we współpracy z domem aukcyjnym jest fakt pobierania przezeń od sprzedanych obiektów prowizji w wysokości określonej przez regulamin, zazwyczaj jest to ok. 20 proc. ceny sprzedaży. W przypadku więc gdy określony przedmiot zostanie sprzedany za 100 000 złotych, 20 proc. tej sumy, czyli w tym wypadku 20 000 złotych, to należna domu aukcyjnemu prowizja. Koszty obrotu za pośrednictwem domu aukcyjnego wydają się duże, jeżeli procenty przeliczy się na rzeczywiste kwoty; maleją jednak, jeżeli weźmie się pod uwagę pakiet dodatkowych korzyści, jakie osiąga się poprzez współpracę z profesjonalnym graczem na rynku.Pośrednictwo domu aukcyjnego umożliwia realizację dodatkowych świadczeń na rzecz właściciela przedmiotu. Dzięki podpisaniu umowy komisu możliwe są dalsze zlecenia dotyczące danego obiektu. Koszty tych operacji ponosi co prawda właściciel, ale zleceniodawca może liczyć na preferencyjne ceny usług, podnoszących wartość przedmiotu, jak konserwacja czy obramowanie. Nic natomiast nie kosztuje właściciela szczegółowe badanie i opisanie przedmiotu przez niezależnych ekspertów. Gwarancją bezpieczeństwa dla obiektów przyjętych do sprzedaży aukcyjnej jest ubezpieczenie ich w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez dom aukcyjny. Z marketingowego punktu widzenia istotne jest też zaprezentowanie przedmiotu w katalogach aukcyjnych, w wersji papierowej i elektronicznej. Dzięki temu oferta dociera do wielu zainteresowanych, co w oczywisty sposób zwiększa prawdopodobieństwo uzyskania oczekiwanej ceny. Dom aukcyjny może także wspólnie z komitentem ustalić cenę, za jaką obiekt mógłby zastać sprzedany przed aukcją. Jeżeli wówczas pojawi się oferta kupna, przedmiot zmieni właściciela bez poddawania go licytacji.

Kiedy chętnych brak

System aukcyjny zapewnia komitentowi sporą elastyczność decyzyjną. Może się bowiem zdarzyć tak, że podczas aukcji nikt nie będzie przejawiał zainteresowania kupnem określonego przedmiotu za cenę wywoławczą. W takim przypadku deską ratunkową dla właściciela jest stosowana przez dwa polskie domy aukcyjne (Rempex oraz Desa Unicum) możliwość warunkowej licytacji w dół. Złożenie oferty kupna poniżej ceny wywoławczej jest w takim przypadku wiążące dla tego, kto to zrobił, podczas gdy komisant może transakcję potwierdzić bądź nie. Ostatnią zaś możliwością sprzedaży, mimo niepowodzenia na aukcji, jest sprzedaż poaukcyjna, podczas której przedmiot może zostać nabyty po cenie wywoławczej. Jeżeli więc właściciel nie skorzysta z przysługującego mu prawa natychmiastowego odbioru rzeczy, można w ten sposób przedłużyć szansę na zawarcie korzystnej transakcji. Warunkiem jest jednak postanowienie regulaminu, które nakłada na komisanta obowiązek zmniejszenia ceny, jeżeli przez określony czas przedmiot nie znajdzie nabywcy, a konsekwencją niedopełnienia tego obowiązku jest rozwiązanie umowy.

Na podstawie dotychczasowych odcinków "Art investing " wiemy już, jak oraz gdzie kupować i sprzedawać dzieła sztuki. Musimy zastanowić się nad rzeczą najważniejszą: w co warto zainwestować pieniądze? Niestety, tak jak makler nigdy ze stuprocentową pewnością nie przewidzi, jak zachowa się giełda, tak znawca sztuki nigdy nie da gwarancji, które nazwiska twórców poszybują w górę, a które w dół. Są na szczęście generalne zasady inwestowania w sztukę, które zapewniają graczom maksimum bezpieczeństwa, dając przy tym nadzieję na dobry zarobek. O nich napiszemy w kolejnym odcinku naszego cyklu.

Kolumna powstała przy współpracy "Art&Business"

Słowniczek

Umowa komisu - zleceniobiorca, zwany komisantem (dom aukcyjny), zobowiązuje się do sprzedaży (ewentualnie kupna) przedmiotu na rzecz zleceniodawcy, zwanego komitentem (właściciel przedmiotu). Komisant dokonuje tej transakcji w imieniu własnym, komitent natomiast zobowiązuje się zapłacić za tę usługę wynagrodzenie, zwane prowizją.

Katalog aukcyjny - zestawienie wszystkich przedmiotów wystawionych na aukcję. Dostępny w formie drukowanej i elektronicznej, zawiera reprodukcje obiektów, dokładny ich opis (autor, wymiary, technika, sygnatura, rok, numer katalogowy) oraz cenę wywoławczą. Do nabycia w domach aukcyjnych w dniach poprzedzających aukcję.

Regulamin aukcji - właściwe każdemu domowi aukcyjnemu zasady przeprowadzania aukcji. Regulamin określa dokładną wysokość wadium, prowizji, opłaty organizacyjnej. Ustala także dokładny przebieg aukcji. Regulamin dostźpny jest w katalogach aukcyjnych i na stronach internetowych domów aukcyjnych.

DOMY AUKCYJNE W POLSCE

- Agra Art, ul. Wilcza 55/6, 30-679 Warszawa - Aukcje ON-LINE, www.artinfo.pl; 03-450 Warszawa, ul. Ratuszowa 11 - Desa, ul. Floriańska 13, 31-019 Kraków - Desa Unicum, ul. Marszałkowska 34/50, 00-554 Warszawa - Dom Aukcyjny Ostoya, ul. Gen. J. Zajączka 8, 01-518 Warszawa - Polswiss Art, ul. Wiejska 20, 00-490 Warszawa - Rara Avis, ul. Szpitalna 7/4, 31-024 Kraków - Rempex, ul. Karowa 31, 00-324 Warszawa - Rynek Sztuki, ul. Wschodnia 69, 90-266 Łódź - Sopocki Dom Aukcyjny, ul. Długa 67/68, 80-827 Gdańsk - Śląski Dom Aukcyjny, ul. Plac Wolności 11/2, 40-078 Katowice

KALENDARIUM AUKCJI 2007

- XIII Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-02-21, godz. 15:00 - 118 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex , 2007-02-21, godz. 17:00 - 148 Aukcja Dzieł Sztuki i Antyków Desa, Unicum, 2007-02-22, - Aukcja nr 68 Desa, 2007-02-24, godz. 12:00 - Aukcja Dzieł Sztuki Polswiss Art., 2007-03-04 - 23 Aukcja ON-LINE - Sztuka Współczesna, Rempex, 2007-03-05, godz. 13:00 - 60 Aukcja malarstwa i rzemiosła, Dom Aukcyjny Ostoja, 2007-03-10 - Aukcja Dzieł Sztuki, Rynek Sztuki, 2007-03-11, godz. 12:00 - 24 Aukcja ON-LINE - Sztuka Dawna, Rempex, 2007-03-12, godz. 13:00- III Aukcja Sztuki Współczesnej, Desa Unicum, 2007-03-15 - SZTUKA XIX i XX wieku, Agra Art, 2007-03-18, godz. 19:00 - XIV Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-03-21, godz. 15:00 - 119 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex, 2007-03-21, godz. 17:00 - Aukcja Antykwaryczna nr 24, Antykwariat Wójtowicz, 2007-03-24, godz. 11:00 - Aukcja nr 69 Desa, 2007-03-24, godz. 16:00 - Polska Sztuka Współczesna, Agra Art, 2007-03-25, godz. 19:00 - 25 Aukcja ON-LINE - Sztuka Współczesna, Rempex, 2007-04-02, godz. 13:00 - 26 Aukcja ON-LINE - Sztuka Dawna, Rempex, 2007-04-09, godz. 13:00 - XV Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-04-18, godz. 15:00 - 120 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex, 2007-04-18, godz. 17:00 - 149 Aukcja Dzieł Sztuki i Antyków, Desa Unicum, 2007-04-19 - 61 Aukcja malarstwa i rzemiosła, Dom Aukcyjny Ostoya, 2007-04-21 - Aukcja Dzieł Sztuki, Rynek Sztuki, 2007-04-22 - Polska Sztuka Współczesna, Agra Art, 2007-04-22, godz. 19:00 - 27 Aukcja ON-LINE - Sztuka Współczesna, Rempex, 2007-04-30, godz. 13:00- 28 Aukcja ON-LINE - Sztuka Dawna, Rempex, 2007-05-07, godz. 13:00 - 62 Aukcja malarstwa i rzemiosła, Dom Aukcyjny Ostoya, 2007-05-07 - XVI Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-05-16, godz. 15:00 - 121 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex, 2007-05-16, godz. 17:00 - IV Aukcja Sztuki Współczesnej, Desa Unicum, 2007-05-17 - Sztuka XIX i XX wieku, Agra Art, 2007-05-20, godz. 19:00 - Aukcja Dzieł Sztuki, Polswiss Art., 2007-05-27 - 30 Aukcja ON-LINE - Sztuka Dawna, Rempex, 2007-06-04, godz. 13:00 - XVII Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-06-13, godz. 15:00 - 122 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex, 2007-06-13, godz. 17:00 - 63 Aukcja malarstwa i rzemiosła, Dom Aukcyjny Ostoya, 2007-06-16 - Sztuka współczesna, Agra Art, 2007-06-17, godz. 19:00 - 150 Aukcja Dzieł Sztuki i Antyków, Desa Unicum, 2007-06-21 - 31 Aukcja ON-LINE - Sztuka Współczesna, Rempex, 2007-06-25, godz. 13:00 - 32 Aukcja ON-LINE - Sztuka Dawna, Rempex, 2007-07-02, godz. 13:00 - XVIII Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-07-11, godz. 15:00 - 123 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex, 2007-07-11, godz. 17:00 - 64 Aukcja malarstwa i rzemiosła, Dom Aukcyjny Ostoya, 2007-07-14, godz. 17:00 - XIX Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-08-29, godz. 15:00 - 124 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex, 2007-08-29, godz. 15:00 - 65 Aukcja malarstwa i rzemiosła, Dom Aukcyjny Ostoya, 2007-09-08, godz. 17:00 - 33 Aukcja ON-LINE - Sztuka Współczesna, Rempex, 2007-09-10, godz. 13:00 - 34 Aukcja ON-LINE - Sztuka Dawna, Rempex, 2007-09-17, godz. 13:00 - 151 Aukcja Dzieł Sztuki i Antyków, Desa Unicum, 2007--09-20 - Aukcja Dzieł Sztuki, Rynek Sztuki, 2007-09-23 - XX Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-09-26, godz. 15:00 - 125 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex, 2007-09-26, godz. 17:00 - 35 Aukcja ON-LINE - Sztuka Współczesna, Rempex, 2007-10-08, godz. 13:00 - 36 Aukcja ON-LINE - Sztuka Dawna, Rempex, 2007-10-15, godz. 13:00 - V Aukcja Sztuki Współczesnej, Desa Unicum, 2007-10-18, - 66 Aukcja malarstwa i rzemiosła, Dom Aukcyjny Ostoya, 2007-10-20 - XXI Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-10-24, godz. 15:00 - 126 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex, 2007-10-24, godz. 17:00 - Aukcja Dzieł Sztuki, Rynek Sztuki, 2007-10-28 - 37 Aukcja ON-LINE - Sztuka Współczesna, Rempex, 2007-11-05, godz. 13:00 - 152 Aukcja Dzieł Sztuki i Antyków, Desa Unicum, 2007-11-08 - 38 Aukcja ON-LINE - Sztuka Dawna, Rempex, 2007-11-12, godz. 13:00 - 67 Aukcja malarstwa i rzemiosła, Dom Aukcyjny Ostoya, 2007-11-17 - XXII Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-11-21, godz. 15:00 - 127 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex, 2007-11-21, godz. 17:00 - Aukcja Dzieł Sztuki, Rynek Sztuki, 2007-12-02 - 39 Aukcja ON-LINE - Sztuka Współczesna, Rempex, 2007-12-03, godz. 13:00 - 153 Aukcja Dzieł Sztuki i Antyków, Desa Unicum, 2007-12-06 - 40 Aukcja ON-LINE - Sztuka Dawna, Rempex, 2007-12-10, godz. 13:00 - 68 Aukcja malarstwa i rzemiosła, Dom Aukcyjny Ostoja, 2007-12-15 - XXIII Aukcja Sztuki Współczesnej, Rempex, 2007-12-19, godz. 15:00 - 128 Aukcja Sztuki Dawnej i Antyków, Rempex, 2007-12-19, godz. 17:00 - VI Aukcja Sztuki Współczesnej, Desa Unicum, 2007-12-20

Srebrny puchar

z carskimi orłami