Dla śledzących raporty

Inwestorzy zaczną otrzymywać informacje związane ze stosowaniem unijnej taksonomii. W jaki sposób spółki będą informować i jak odniosą się do nowych ryzyk?

Spółki zobowiązane do raportowania niefinansowego w informacji niefinansowej za 2021 r. będą ujawniać, czy i na ile ich działalność wchodzi w zakres unijnej taksonomii (rozporządzenie 2020/852 wraz z aktami wykonawczymi). Ponadto, ryzyka związane z nowymi regulacjami, przeprowadzaną transformacją i zmianami na rynku, np. wzrostem cen uprawnień do emisji CO2, powinny znaleźć odpowiednie odzwierciedlenie w sprawozdaniu finansowym lub sprawozdaniu z działalności.

Obecnie każda spółka zgodnie z ustawą o rachunkowości ma obowiązek odniesienia się w sprawozdaniach min. do spraw środowiska naturalnego – o ile jest to istotne dla jej rozwoju (art. 49 ust. 3 i 3a). Coraz więcej spółek dostrzega znaczenie tych spraw i adresuje je w konkretnych ujawnieniach. Ponadto, duże spółki giełdowe (zatrudniające co najmniej 500 osób) mają obowiązek przedstawić m.in. kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności oraz polityki wdrażane w obszarach min. środowiska naturalnego, a także ich rezultaty.

29 października 2021 r. ESMA wydała wytyczne nadzorcze dotyczące informacji niefinansowej, w których wskazuje, że nadzorcy powinni sprawdzać dane ilościowe (wskaźniki) oraz stosowanie polityk w obszarach ESG, w tym zagadnienia dotyczące ryzyk i działań klimatycznych oraz te związane z taksonomią. Wymaga się zachowania spójności między informacjami finansowymi a niefinansowymi w zakresie podejścia do ryzyk klimatycznych, ujawnieniem wszelkich znaczących osądów i oszacowaniem niepewności w tym obszarze.

Dlaczego te wszystkie elementy są tak istotne? Podstawową przyczyną są nowe regulacje i zmiany zachodzące na rynku, który dostrzega nieuchronność transformacji działalności części spółek i zmian ich modelu biznesowego. Regulacje taksonomiczne przyjmowane są w różnych częściach świata. Przyszłość spółki może wymagać ponoszenia dużych nakładów inwestycyjnych w związku z dostosowywaniem się do taksonomii lub innych regulacji i zastępowaniem dotychczasowych rozwiązań technologiami niskoemisyjnymi, a także opartymi na energii odnawialnej, co może skutkować zmianami w majątku spółki, np. w związku z odpisami z tytułu utraty wartości. Włączenie w decyzje biznesowe czynników ESG, choć może prowadzić do wyższych kosztów działalności zwłaszcza w początkowym okresie, to wpływając pozytywnie na decyzje kontrahentów, może zwiększać szanse na rozwój.

Od 1 stycznia 2022 r. w sprawozdaniach niefinansowych za 2021 r. duże spółki giełdowe po raz pierwszy przedstawią proporcję działalności gospodarczej objętej i nieobjętej systematyką unijnej taksonomii. Nie oznacza to, że od razu dowiemy się, w jakim zakresie spółki prowadzą działalność zgodną z taksonomią, ale inwestorzy zobaczą, które spółki prowadzą działalność objętą taksonomią, co może wymagać działań dostosowawczych. Przedstawione przez spółki dla różnych obszarów działalności informacje ilościowe i jakościowe pokażą, jaka część przychodów pochodzi z działalności gospodarczej objętej systematyką taksonomii oraz jaka część wydatków i nakładów jej dotyczy. Pełne ujawnienia, które wkrótce obejmą także duże spółki prywatne, pojawią się w informacji niefinansowej za 2022 r., a w przypadku instytucji finansowych – za 2023 r.

Jaki charakter działalności gospodarczej kwalifikuje się do systematyki unijnej taksonomii? Rozporządzenie wykonawcze dotyczące łagodzenia zmian klimatu i dostosowania do zmian klimatu, w którym ustalono techniczne kryteria dla około 140 rodzajów działalności, zawiera opisy działalności oraz dodatkowo posługuje się kodami NACE. Weryfikacja w większości przypadków może być dość prosta – należy na podstawie kodów działalności gospodarczej NACE (ustanowione rozporządzeniem 1893/2006) sprawdzić, czy prowadzona działalność jest objęta taksonomią. Jeśli spółka prowadzi opisaną w taksonomii działalność, nie stosując danego kodu, także podlegać będzie tej systematyce. Druga grupa przypadków to tzw. rozszerzony efekt taksonomii, obejmuje ona powiązane działalności, z których tylko jedna jest uregulowana w taksonomii. Rozszerzony efekt taksonomii widać także w nakładach i wydatkach zrównoważonych i dotyczy spółek, które nie prowadzą działalności objętej taksonomią, np. gdy nabyty budynek spełni kryteria taksonomii, nakłady i wydatki można zakwalifikować jako zrównoważone. Również inwestycje lub wydatki, np. związane z remontem budynku, sieci ciepłowniczej i chłodniczej, spółki zakwalifikują jako zrównoważone, jeśli przeprowadzone zostaną zgodnie z zasadami opisanymi w taksonomii. Należy pamiętać, że jeżeli inwestycja dotyczy wielu obszarów, w tym obszaru objętego kryteriami taksonomii, można ująć tylko tę część inwestycji, która dotyczy działalności objętej systematyką taksonomii.

W spółkach rośnie świadomość, że informacje dotyczące osiąganych przychodów przez działalność zgodną z taksonomią, a także zaliczane do niej nakłady i wydatki inwestycyjne mogą mieć wpływ na decyzje kontrahentów co do utrzymywania relacji z danym producentem, wpływ na decyzje inwestorów branżowych przy ewentualnych akwizycjach giełdowych, obligatariuszy oraz decyzje banków dotyczące finansowania. Dlatego tak ważne jest rozpoczęcie transformacji klimatycznej.