Słaba koniunktura w sektorze bankowym

Indeks Pengab, pokazujący m.in. ocenę sytuacji na rynku kredytowym i depozytowym, wzrósł w październiku. Ale to tylko niewielkie odbicie od historycznych minimów.

W październiku wskaźnik koniunktury bankowej Pengab wyniósł 18,4 pkt. i był o 10,9 pkt. wyższy niż we wrześniu – podał w czwartek Związek Banków Polskich i Minds & Roses w Monitorze Bankowym.

W ujęciu miesiąc do miesiąca odnotowano wzrost większości składkowych indeksu, ale Marcin Idzik z Minds & Roses podkreślał, że to tylko złudna poprawa. – Są to „odbicia” od historycznych minimów. Aktywność klientów na rynku kredytów jest na rekordowo niskim poziomie, bez perspektywy na szybką poprawę – zaznaczał na spotkaniu z dziennikarzami.

Przykładowo, ogólny wskaźnik oceny aktywności gospodarstw domowych na rynku kredytów miesiąc do miesiąc wzrósł o 13 pkt. do minus 32 pkt., co jest i tak bardzo niskim poziomem. Jednak rok do roku aktywność klientów detalicznych na rynku kredytów konsumpcyjnych jest o 70 pkt. niższa niż rok wcześniej, a saldo ocen dla rynku kredytów mieszkaniowych – aż o 106 pkt. niższe niż przed rokiem.

Podobnie ze wskaźnikiem oceny aktywności przedsiębiorców na rynku kredytów – tu mamy wzrost miesiąc do miesiąca o 3 pkt, do poziomu minus 13 pkt. Ale indeks zainteresowania firm kredytami inwestycyjnymi jest o 47 pkt. niszy niż przed rokiem, a kredytami obrotowymi – o 45 pkt. niższy.

Zupełnie inaczej wygląda koniunktura na rynku depozytowym. Tu indeksy są na dużych plusach – zarówno jeśli chodzi o klientów detalicznych, jak przedsiębiorstwa. Wzrosty odnotowano w ujęciu miesiąca do miesiąca, jak i rok do roku, choć Marcin Idzik zaznacza, że dynamika tych wzrostów słabnie.

Jeśli chodzi o perspektywy (w okresie najbliższych sześciu miesięcy) koniunktury dla banków, niestety są one bardzo słabe. W październiku spadły odczyt prognoz aktywności klientów zarówno dla kredytów (z wyjątkiem kredytów konsumpcyjnych) jak dla depozytów.

- Nadal obserwowana jest też rekordowo negatywna perspektywa sześciomiesięcznych prognoz makroekonomicznych sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw, gospodarki kraju oraz gospodarstw domowych – zaznacza Idzik.

W badaniu Pengab zadano też bankowcom dodatkowe pytanie – kiedy można spodziewać się istotnego wzrostu zainteresowania kredytami konsumenckimi? Większość odpowiedziało, że dopiero wówczas, gdy RPP rozpocznie cykl obniżek stóp procentowych (40 proc. wskazań), w okresie przed świątecznym (21 proc.), czy też wówczas, gdy obniży się inflacja (21 proc.). Na razie prognozowana przez bankowców inflacja w październiku wzrosła do 18,44 proc.

Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich podkreślał, że sektor bankowy działa w bardzo trudnym otoczeniu, poddawany jest presji regulacyjnej i rynkowej. Jak wyliczał, łącznie banki miały w okresie czerwiec-lipiec 8 mld zł straty netto i zaraportuje stratę w całym III kwartale ze względu na zewnętrzne obciążenia. Przyczyną tych strat są głównie koszty wakacji kredytowych, ale też jak wskazał Pietraszkiewicz, „sektor bankowy z pewnym poślizgiem, ale zaczyna ponosić bardzo wysokie koszty odsetkowe, płacąc za depozyty klientom".

Wedle wyliczeń ZBP łączne obciążenie zewnętrzne sektora bankowego wyniosą w tym roku ponad 37 mld zł. Na ten koszt składają się: podatek bankowy - 5,4 mld zł, wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny - 3,7 mld zł, jednorazowe składki na system ochrony banków komercyjnych - 3,5 mld zł i koszty wakacji kredytowych, które ZBP łącznie szacuje na 18 mld zł. – W efekcie wynik, jaki osiągnął sektor po ośmiu miesiącach, czyli ok. 3,4 mld zł jest jednym z najniższych wyników i niestety powoduje, że spadek zainteresowania inwestycjami w sektor bankowy będzie kontynuowany – oceniał prezes.

Pietraszkiewicz podkreślił także, że sektor bankowy zaczyna mieć istotne problemy z kapitałami własnymi, które rok do roku spadły o blisko 30 mld zł. Oznacza to ograniczenie zdolności banków do finansowania rozwoju gospodarczego, w tym kredytowania przedsiębiorstw.