Według danych KNF na koniec marca otwarte fundusze emerytalne posiadały portfel inwestycyjny o wartości 160,76 mld zł, z czego 78,6 proc. było ulokowane w polskich akcjach. OFE zainwestowały po ok. 10 mld zł w akcje zagraniczne oraz obligacje. Kolejne 6 proc. wartości aktywów stanowiły depozyty bankowe.
Demontaż OFE
Od 1 stycznia 2020 r. środki zgromadzone w OFE mają zostać przekazane – zależnie od decyzji opłacających składki – do Funduszu Rezerwy Demograficznej i dopisane do kapitału zgromadzonego w FUS, lub na prywatne indywidualne konta emerytalne. Domyślnie pieniądze zostaną przetransferowane na IKE, a jedynie w przypadku złożenia stosownej deklaracji przez przyszłego emeryta będą one przeniesione do FRD. Transfer oszczędności z obecnie istniejących funduszy emerytalnych na indywidualne konta będzie jednak się wiązał z pobraniem opłaty przekształceniowej wynoszącej 15 proc. wartości zgromadzonych środków w OFE. Jej płatność ma być rozłożona na dwa lata, a Ministerstwo Finansów liczy, że jednorazowe wpływy do budżetu z tego tytułu wyniosą po 9,65 mld zł, w 2020 r. i w 2021 r.
Transfer aktywów
Zgodnie z opublikowaną we wtorek aktualizacją programu konwergencji MF szacuje, że wpływy do budżetu w kolejnych dwóch latach z tytułu opłaty przekształceniowej wyniosą łącznie 19,3 mld zł. To oznacza, że resort spodziewa się, że około 20 proc. oszczędności zgromadzonych w OFE zostanie przeniesione do FRD. Wybór tej opcji może być korzystny dla przyszłego emeryta, ponieważ taki transfer jest pozbawiony opłaty przekształceniowej. W tej sytuacji OFE przekazałyby do końca roku do Funduszu aktywa o wartości ponad 32 mld zł.
Nie jest jasne obecnie, w jakiej formie miałby ten transfer nastąpić. Wśród rozważanych opcji pojawił się pomysł, że fundusze emerytalne przekażą proporcjonalnie aktywa. Takie rozwiązanie wynika z aktualizacji programu konwergencji, w którym mowa jest o „możliwości złożenia deklaracji przez członka OFE o przeniesieniu środków z OFE do Funduszu Rezerwy Demograficznej i dopisaniu wartości przeniesionych środków do kapitału zgromadzonego w FUS".
Taki mechanizm został zastosowany w przypadku reformy OFE w 2014 r. Obligacje oraz bony skarbowe zostały przekazane do nabycia Skarbowi Państwa, a inne papiery zostały przeniesione do FRD, które po ich wykupie zostały przekazane na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Analogiczne rozwiązanie, jak pięć lat temu, rodzi jednak pytania – wówczas przedmiotem transferu były obligacje, które mają określony dzień wykupu. Akcje, które znajdują się w portfelach OFE, nie mają określonego terminu wymagalności. Jedynym sposobem więc na uzyskanie środków z tej lokaty jest zbycie akcji.
