Krzysztof Piech, Uczelnia Łazarskiego: Otoczenie sprzyja rynkom

Spłaszczenie cyklu koniunkturalnego oznacza, że wyraźnych dołków nie ma, ale i górki są mniejsze. Wzrost gospodarczy w przyszłości może być więc słabszy – mówi Krzysztof Piech, ekonomista z Uczelni Łazarskiego.

Jak się panu podobają założenia programu „Kredyt 0 proc.”?

Może to nas bardzo dużo kosztować. To jeszcze bardziej nakręci koniunkturę, a jesteśmy na granicy jej przegrzania na rynku mieszkaniowym, więc trzeba podejmować ostrożne decyzje. Rozumiem, że trzeba realizować obietnice polityczne, ale w tym momencie to może jednak nie być dobre rozwiązanie. Być może rząd powinien poszukać innych rozwiązań, bo problem na rynku mieszkaniowym oczywiście jest, i to od kilku lat, i to nie jest sprawa, którą trzeba szybko rozwiązywać. Lepiej ochłonąć i naprawdę porządnie popracować nad tym, co chce się zrobić.

A jak podobają się panu informacje medialne o tym, że Elżbieta Bieńkowska jest przymierzana do fotela prezesa Orlenu?

W przeszłości zajmowała ona wysokie stanowisko rządowe, a przyjęło się, że Orlen jest jednak spółką bardzo państwową. Czy jednak na stanowisku szefa tej spółki nie powinien być menedżer, który rzeczywiście sprawdził się w prowadzeniu dużych, najlepiej międzynarodowych firm? Szczerze mówiąc, raczej bym szedł w tym kierunku. Elżbiecie Bieńkowskiej nie można odmówić wielkiego doświadczenia, aczkolwiek po innej stronie rynku, więc nie sądzę, by była to najlepsza kandydatura.

Czy te dwa przypadki nie pokazują, że oczekiwania i nadzieja związana z nowym rządem były wielkie jak nigdy wcześniej, a skończyć się może jak zawsze, czy to chodzi o kwestie polityki gospodarczej, czy też ładu korporacyjnego w spółkach z udziałem Skarbu Państwa?

W przypadku ładu korporacyjnego jest to dużo trudniejsza kwestia. W spółkach Skarbu Państwa, które ewidentnie są kojarzone ze sprawami politycznymi, być może rząd chciałby mieć nadzór polityczny. Pamiętajmy także, że zbliżają się kolejne wybory, jesteśmy w permanentnej kampanii wyborczej i polityka gospodarcza jest podyktowana bieżącymi potrzebami. Później, jak zakładam i mam nadzieję, powróci ta prawidłowa polityka gospodarcza, która nie jest związana z cyklem wyborczym. Na razie mamy roszady kadrowe i ważne jest, by zrobić to w sposób sprawny. Oprócz kwestii kadrowych ważne jest też sprawdzenie, co zarządy spółek i innych agencji robiły, jak wydawały pieniądze, bo tam może być wiele elementów do sprawdzenia.

Nowy rząd chyba ma to szczęście, że patrząc na sytuację gospodarczą, to najgorsze mamy już za sobą. Ten rok, zdaniem ekonomistów, ma być przecież lepszy, a napędzać gospodarkę ma m.in. konsumpcja.

Nie wszystko jest jeszcze za nami, ale oczekiwania faktycznie znacząco się poprawiły. Jak to się przełoży na realną gospodarkę, to jednak dopiero zobaczymy. Inflacja spada, gospodarka przestała hamować, ale są inne zagrożenia.

Widać je w otoczeniu zewnętrznym w postaci chociażby bańki na rynku nieruchomości w niektórych krajach, nie wiadomo, co się stanie w geopolityce. To są potencjalne czynniki ryzyka. Wspomniał pan o konsumpcji… nie da się na tym zbudować trwałego wzrostu gospodarczego. Rząd będzie musiał poprawić sytuację, jeśli chodzi o inwestycje. Bez wątpienia trzeba je pobudzić.

Pieniądze z KPO mogą być takim motorem napędowym?

Tak, pod warunkiem że te pieniądze zostaną mądrze wydane. Oprócz zwiększania stopy inwestycji trzeba jeszcze zadbać o to, jakie będą to inwestycje. Jest bardzo trudno za pomocą środków publicznych wspierać innowacyjność. Na prostych rezerwach, czyli gonieniu innych krajów poprzez np. niższe koszty, długo nie pojedziemy. Unijne środki trzeba wykorzystać do budowy infrastruktury, ale również do rozpoczęcia wzrostu gospodarczego opartego na innowacjach.

Czy to, co się dzieje z gospodarką strefy euro, może być jakimś zagrożeniem też dla nas?

Polska ma przedsiębiorczy biznes. Polskie firmy wchodzą na zagraniczne rynki. Od trzech lat mamy nadwyżkę w handlu zagranicznym. Za granicą radzimy sobie naprawdę dobrze czego przykładem mogą być Niemcy. Dzieje się to za sprawą przewagi kosztów, ale dzięki też temu, że nasi przedsiębiorcy potrafią się tam znaleźć miejsce. W sytuacji, w której będzie spowolnienie w strefie euro, będzie to dla nas dość korzystne, zwłaszcza z punktu widzenia usług. Na świecie zajmujemy ósme miejsce pod względem eksportu usług. Trzeba więc przeorientować nasze myślenie bardziej w kierunku usług, a nie przemysłu.

O zbliżającej się recesji dużo mówiło się w 2023 r., jeśli chodzi o Stany Zjednoczone. Ona w końcu nie nadeszła. Już nie nadejdzie?

Myślę, że uda się uniknąć recesji. Polityka, zwłaszcza pieniężna, odrobiła w Stanach Zjednoczonych lekcję po pandemii. Widać, że stymulowanie gospodarki, dzięki dobrej polityce makroekonomicznej, jest coraz lepsze. Spłaszczenie cyklu koniunkturalnego oznacza, że dołków nie ma, ale i górki są mniejsze. Wzrost gospodarczy w przyszłości może być więc słabszy.

Brak recesji i perspektywa obniżek stóp procentowych w USA to chyba bardzo dobre warunki dla rynków finansowych?

To prawda, ale dziwią mnie zachowania właścicieli niektórych dużych firm, którzy sprzedają akcje i gromadzą gotówkę. To raczej poprzedza recesję. Być może jest więc coś, czego nie rozumiemy w amerykańskiej gospodarce, a może to jest to przygotowywanie się do kolejnej fazy hossy.

Obniżki stóp procentowych i perspektywa wprowadzenia ETF-ów na bitcoina będą pchały w górę także rynek kryptowalut?

Te dwie rzeczy są powiązane. Kryptowaluty zaczęły w ostatnich latach być w coraz większej mierze traktowane przez fundusze jako dobro inwestycyjne. Wprowadzenie ETF-ów na bitcoina w USA jeszcze bardziej to umocni. W momencie pojawienia się ETF-ów więcej kapitału wpłynie na rynek kryptowalut, a to przełoży się też na ceny.