Atestacja sprawozdań w zakresie zrównoważonego rozwoju w okresie przejściowym

Jakie wyzwania stoją przed biegłymi rewidentami w związku z badaniem raportów zrównoważonego rozwoju?

Publikacja: 24.11.2023 17:50

Barbara Misterska-Dragan, była prezeska KRBR, przewodnicząca Krajowej Komisji Rewizyjnej

Barbara Misterska-Dragan, była prezeska KRBR, przewodnicząca Krajowej Komisji Rewizyjnej

Foto: materiały prasowe

Wprowadzenie usługi atestowania przez biegłych rewidentów zrównoważonego rozwoju będzie dla naszego środowiska nie tylko ogromnym wyzwaniem, ale także niepowtarzalną szansą. Otworzy biegłym rewidentom nowe obszary działania i przyniesie nowe możliwości świadczenia usług.

Ciągle jednak znajdujemy się w początkowym okresie tworzenia tego, co umownie mogę nazwać kompletnym „oprzyrządowaniem biegłego rewidenta” (standardy, podporządkowany ich poznaniu system szkoleń itp.) i co jest niezbędne do dobrego przygotowania się biegłego rewidenta do świadczenia tej usługi. Czas przejściowy wiąże się więc z różnego rodzaju konsekwencjami i trudnościami.

Pytanie o to, jak powinniśmy postępować w działalności szkoleniowej służącej przygotowaniu biegłych rewidentów teraz, skoro nie dysponujemy jeszcze standardem opisującym tę usługę, dobrze ilustruje skalę problemów, które musimy pokonać. Oczywiście będziemy musieli adaptować rozwiązania z istniejących standardów, czyli będziemy posługiwać się rozwiązaniami pomocniczymi, zanim powstaną rozwiązania docelowe w postaci jednolitych standardów. Dlatego działalność szkoleniowa służąca przygotowaniu biegłych rewidentów może mieć w obecnych warunkach dość ograniczony wymiar.

Przy okazji dodajmy, że skalę stojących przed nami trudności podczas atestacji potęgować będzie „konstrukcja” samego procesu raportowania przez przedsiębiorców problemów zrównoważonego rozwoju. Efektywna realizacja przez biegłego rewidenta usługi atestacji wymaga oczywiście jej standaryzacji. Jak to realnie osiągnąć, jeżeli proces raportowania będzie składał się z połączenia informacji jakościowych oraz ilościowych i będzie obejmował zagadnienia z tak różnych obszarów jak: środowisko naturalne, sprawy społeczne i ład organizacyjny? A przecież trudno wyobrazić sobie przydatność szkoleń, które nie będą uwzględniały realnych problemów, które napotykać będziemy przy świadczeniu tej usługi.

Jak wygląda przygotowanie biegłych rewidentów do realizacji usługi atestacji?

Atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju będzie wprowadzana etapowo. Na początek w 2025 roku atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju obejmie około 300 sprawozdań JZP, ale już w następnym 2026 roku będzie to około 3000 sprawozdań. To oznacza, że do realizacji tego rodzaju usługi powinna być przygotowana (przygotowywać się) większość biegłych rewidentów.

Zgodnie z dyrektywą początkowo biegły rewident będzie wykonywał usługę o ograniczonym zapewnieniu, która w kolejnych latach po przyjęcie standardu przez Unię przejdzie w usługę o racjonalnym zapewnieniu. Wszyscy biegli rewidenci oraz osoby będące w postępowaniu kwalifikacyjnym, które zostaną wpisane do rejestru biegłych rewidentów przed 1 stycznia 2026 r., nabędą uprawnienia do weryfikacji informacji o zrównoważonym rozwoju po uzupełnieniu swojej wiedzy poprzez ustawiczne doskonalenie zawodowe, obowiązkowe szkolenia zawodowe, które prowadzi PIBR. Natomiast osoby, które po 1 stycznia 2026 r. będą pozostawać w postępowaniu kwalifikacyjnym, będą musiały podjąć decyzję, czy chcą tylko badać sprawozdania finansowe i wykonywać inne usługi atestacyjne niezwiązane ze sprawozdawczością finansową, czy będą chciały również uzyskać uprawnienia do atestacji sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Należy podkreślić, że PIBR rozpoczęła już proces szkolenia biegłych rewidentów w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w takim wymiarze, w jakim jest to obecnie możliwe. Zagadnienia te zostały przybliżone środowisku biegłych rewidentów między innymi na dorocznej Konferencji Audytingu w 2022 roku. Również na konferencji, która odbyła się w październiku 2023 roku, poświęcono tej tematyce wiele czasu. Podczas sesji „Raportowanie zrównoważone ESG – czym jest i jak zacząć je analizować” omawiano kompleksowo zagadnienia atestacji i dyskutowano na temat zmian wynikających z dyrektywy CSRD, upowszechniania raportowania zrównoważonego, jego znaczenia dla naszego samorządu oraz otoczenia gospodarczego, atestowania raportów zrównoważonego rozwoju, perspektyw „zielonego audytora”.

W programie szkoleń obligatoryjnych dla biegłych rewidentów, zarówno na rok 2023, jak i 2024, są przewidziane ogólne szkolenia z zakresu sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Niezbędny jednak i konieczny staje się szczegółowy harmonogram szkoleń w ramach szkoleń obligatoryjnych dotyczących procesu atestacji, bo zadecyduje to finalnie o tym, ilu biegłych rewidentów będzie przygotowanych do świadczenia tej usługi. Ponieważ standardy i rozwiązania prawne są ciągle na etapie tworzenia, to i program obowiązkowego doskonalenia biegłych rewidentów nie jest jeszcze kompletny.

W obecnej rzeczywistości trudno jest więc odpowiedzialnie przewidywać, jak wielu biegłych rewidentów i ile firm audytorskich zdecyduje się pójść w kierunku „zielonego audytu” . Mam nadzieję, że pozytywnie odpowie na te wyzwania większość biegłych rewidentów i zechcą skorzystać z szansy na poszerzenie palety usług świadczonych przez biegłych rewidentów. Perspektywa jest bardzo intrygująca i ciekawa, ale wymaga podejmowania wielu decyzji już dzisiaj i budowania strategii uwzględniającej przede wszystkim rozwój i doskonalenie kompetencji przez biegłych rewidentów.

Inwestycje
Kamil Stolarski, Santander Bank: Bankowa hossa wróci. W II półroczu 2025 r.
Materiał Promocyjny
Pieniądze od banku za wyrobienie karty kredytowej
Emerytura
Jak oszczędzać na kontach IKE i IKZE?
Inwestycje
Złagodzenie konfliktu Izraela z Iranem sprowokowało ostrą wyprzedaż ropy
Inwestycje
Polityka daje o sobie znać na rynku japońskim. Nikkei 225 wysyła pozytywne sygnały
Materiał Promocyjny
Sieć T-Mobile Polska nagrodzona przez użytkowników w prestiżowym rankingu
Inwestycje
Proces analizy podwójnej istotności dla ESRS E4 – standardu w zakresie bioróżnorodności i ekosystemów