W Europie Środkowo-Wschodniej mniej fuzji i przejęć banków

Banki w naszym regionie utrzymują wysoką rentowność, ale aktywność na rynku fuzji i przejęć w 2024 roku wyhamowała. Sfinalizowano jedenaście transakcji M&A. W Polsce trwają wysiłki konsolidacyjne i rosną spekulacje na temat potencjalnych wyjść z rynku.

Krajobraz fuzji i przejęć bankowych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej kontynuował swoją trajektorię konsolidacji w 2024 r., pomimo odnotowania najniższej liczby transakcji w ostatnich latach. Do końca 2024 r. 9 transakcji zostało pomyślnie zamkniętych, a 2 są nadal w toku – wynika z raportu „CEE Banking M&A Study 2024”, opracowanego przez firmę doradczą Deloitte. Węgry, Serbia i Czechy były najbardziej aktywnymi rynkami fuzji i przejęć w regionie Europy Środkowo-Wschodniej w latach 2019–2024, z odpowiednio 13, 11 i 11 transakcjami, co odzwierciedla ukierunkowane wysiłki na rzecz optymalizacji i usprawnienia operacji bankowych na tych rynkach.

Ograniczona liczba przejęć to efekt dobrej kondycji banków, zmniejszonej presji na sprzedaż aktywów oraz działań banków centralnych, które ograniczyły płynność i utrudniły finansowanie akwizycji. W Polsce, gdzie sektor pozostaje jednym z najbardziej rozdrobnionych w regionie, banki skupiały się na dostosowaniu modeli biznesowych do nowych regulacji i warunków rynkowych, a nie na przejęciach.

Ponadto środowisko wysokich stóp procentowych znacznie zwiększyło rentowność banków, zmniejszając pilną potrzebę kontynuowania transakcji przez słabszych graczy. Jednocześnie środki ograniczające inflację banków centralnych zacieśniły płynność w gospodarce, ograniczając dostęp do taniego kapitału na przejęcia. Pomimo tych przeciwności, dążenie do konsolidacji trwa, ponieważ rozdrobniona struktura rynku bankowego Europy Środkowo-Wschodniej nadal daje większemu, bardziej zróżnicowanemu sektorowi bankowemu możliwości przejmowania mniejszych graczy. W 2024 r. kilka znaczących transakcji było przykładem tego trendu.

Przejęcia bankowe i niebankowe

Na Węgrzech przełomowa fuzja MKB Banku, Budapest Bank i Takarék Bank w celu utworzenia MBH Bank w 2023 r. zmieniła kształt sektora, pozycjonując MBH jako drugą co do wielkości instytucję finansową w kraju. MBH przejął również Duna Takarék Bank i Fundamenta Lakáskassza w 2023 r., a także portfel kredytowy Sberbank Węgry w 2022 r. W Czechach Raiffeisenbank a.s. przejął Equa bank a.s. w transakcji o wartości 308 mln EUR w 2022 r., zgodnie ze strategią Raiffeisenbanku mającą na celu rozszerzenie swojej obecności na czeskim rynku. W Serbii odnotowano znaczącą aktywność, w tym przejęcie Eurobank Direktna przez AIK Banka za 280 mln EUR i ekspansję Adriatic Banku na rynek serbski poprzez przejęcie Expobank A.D. Belgrad

W Bułgarii, Bulgarian-American Credit Bank (12. największy gracz) przejął Tokuda Bank, najmniejszego gracza bankowego na rynku. W Estonii, LHV Pank (4. największy gracz) przejął portfel kredytowy TBB Pank, najmniejszego gracza bankowego w kraju, który obejmował kredyty korporacyjne i niektóre powiązane kredyty osobiste.

W Polsce trwają wysiłki konsolidacyjne, ponieważ Citigroup aktywnie poszukujenabywcy dla swojego polskiego oddziału bankowości detalicznej, Banku Handlowego, podczas gdy rosną spekulacje na temat potencjalnych wyjść z rynku przez głównych graczy, takich jak Banco Santander. Tymczasem w Rumunii Banca Transilvania wzmocniła swoją obecność na rynku poprzez przejęcie OTP Bank Romania.

Szwedzki SEB Bank, główna instytucja finansowa na Litwie, ogłosił plany konsolidacji swoich trzech banków bałtyckich pod jedną siedzibą w Tallinie, kontynuując jednocześnie działalność na Litwie jako oddział. Nowa struktura, której celem jest usprawnienie działań i zwiększenie efektywności regionalnej, ma być operacyjna do początku 2027 r., w oczekiwaniu na zgody lokalnych organów nadzoru finansowego i Europejskiego Banku Centralnego.

Dywersyfikacja pozostaje również kluczowym trendem, a usługi finansowe niebankowe, takie jak firmy leasingowe, nadal cieszą się zainteresowaniem jako cele przejęć. Na przykład w lipcu 2024 r. Gránit Bank przejął De Lage Landen Finance Zrt. i De Lage Landen Leasing Kft., węgierskie spółki zależne holenderskiej grupy DLL. Ten strategiczny ruch wspiera cel Gránit Bank, jakim jest rozszerzenie działalności leasingowej. Po uzyskaniu zgód regulacyjnych firmy zostały zmienione na Gránit Pénzügyi Zrt. i Gránit Lízing Kft., kontynuując swoją działalność z istniejącymi portfelami produktów. W sierpniu 2024 r. Nova Ljubljanska Banka (NLB) nabyła 100 proc. udziałów w SLS HOLDCO, spółce dominującej Summit Leasing Slovenija i jej chorwackiej spółce zależnej Mobil Leasing, stając się wiodącym dostawcą usług leasingowych na rynku słoweńskim.

Konsolidacja sektora bankowego jest nieuchronna

Sektor bankowy Europy Środkowo-Wschodniej pozostaje rozdrobniony, przy czym 60 proc. banków będzie miało mniej niż 5 proc. udziału w rynku w 2024 r. Polska, Rumunia, Węgry i Chorwacja należą do najbardziej rozdrobnionych rynków bankowych w regionie, charakteryzujących się znaczną liczbą małych graczy z ograniczonymi udziałami w rynku poniżej 1 proc.. W przyszłości duże grupy bankowe prawdopodobnie będą nadal integrować mniejszych konkurentów, aby zwiększyć skalę i rentowność. Wysoki odsetek banków, których udział w rynku jest mniejszy niż 5 proc. podkreśla, że ​​konsolidacja pozostanie kluczową siłą kształtującą krajobraz bankowy w nadchodzących latach.