W oczekiwaniu na nowe rozwiązania

Ostatnie miesiące przyniosły szereg daleko idących zmian w składach rad nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa. Nie ma w tym nic dziwnego, zmiana układu politycznego skutkuje wycofaniem szeregu osób z rad nadzorczych i wprowadzeniem w to miejsce nowych osób.

Publikacja: 18.09.2024 06:00

prof. Marek Wierzbowski, partner w kancelarii Prof. Wierzbowski i Partnerzy

prof. Marek Wierzbowski, partner w kancelarii Prof. Wierzbowski i Partnerzy

Foto: materiały prasowe

mec. Sławomir Jakszuk , Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni

mec. Sławomir Jakszuk , Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni

materiały prasowe

Jednocześnie prowadzone są prace legislacyjne oraz kilka ośrodków zarówno państwowych, jak i prywatnych podjęło prace nad przepisami typu soft law mającymi na celu uregulowanie sposobu i trybu wyłaniania kandydatów na członków rad nadzorczych w celu pozyskania kandydatów posiadających odpowiedni do takiego członkostwa poziom wiedzy i doświadczenia. W tym zakresie mamy prace podjęte w Ministerstwie Aktywów Państwowych w komisji, której przewodniczy dyrektor generalna, projekt poselski, a także prace podejmowane przez grona prywatne na gruncie pewnych spółek, gdzie jak zwykle pierwszeństwo wiedzie Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie.

Daje się zaobserwować pewne rozdzielenie kompetencji w zakresie kształtowania zarządów takich spółek i rad nadzorczych. Można odnieść wrażenie, że większą wagę, przynajmniej od strony formalnej, przykłada się do obsady miejsc w radzie nadzorczej od obsady miejsc w zarządzie. Ma to swoje racjonalne uzasadnienie, bowiem zasadą generalną jest powoływanie zarządów przez rady nadzorcze, czyli szczebel niżej niż walne zgromadzenia. Później te rady będą nadzorować działania zarządów. Należy więc założyć, że kompetentne rady nadzorcze powołają kompetentne i doświadczone osoby do zarządów.

Natomiast w przypadku rad nadzorczych powołane zostają specjalne organy czuwające nad obsadą stanowisk. Ustawa o zasadach zarządzania mieniem państwowym z 2016 r. ustanowiła Radę do spraw spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych mającą rozległe uprawnienia opiniodawcze, skupione wokół członkostwa rad nadzorczych. Przygotowywane obecnie przepisy proponują powołanie nowych organów, takich jak rada nominacyjna i nadzoru właścicielskiego czy komitet dobrego zarządzania.

O ile dobór kandydatów do zarządu jest zadaniem podobnym we wszystkich niemal spółkach – z reguły w grę wchodzi obsadzenie stanowisk wydzielonych według określonych zadań każdego z członków, o tyle sytuacja w radzie nadzorczej wymaga większej elastyczności i może być różna. Przede wszystkim znaczący akcjonariusz lub akcjonariusze często domagają się włączania do składu rady nadzorczej osoby przez nich wskazanej, która będzie czuwać nad ich interesami. Po drugie, lokalne instytucje domagają się, aby w radzie znalazła się pewna lokalna reprezentacja. Ta lokalna reprezentacja jest zresztą często pożądana, bowiem spółka działająca na lokalnym rynku powinna posiadać pewne lokalne kontakty, które w niektórych sytuacjach mogą się okazać niezwykle pożądane. Z drugiej strony tacy lokalni przedstawiciele mogą bardziej dbać o lokalne interesy niż interesy spółki, w której radzie zasiadają.

Ciekawym przykładem jest sposób obsadzania Rady Giełdy. Od lat pojawiał się postulat reprezentacji w niej środowiska maklerskiego, który tylko w pewnych okresach był realizowany poprzez członkostwo prezesa Izby Domów Maklerskich. Obecna sytuacja, gdy w radzie zasiadają prezes izby Waldemar Markiewicz i szef rady izby Piotr Prażmo, jest wyjątkowa, i nawiązuje do klasycznego układu, kiedy giełdę tworzyły domy maklerskie. Przy tym sam prezes giełdy spędził wiele lat w środowisku maklerskim. Niewątpliwie obecny skład rady jest dużo bardziej reprezentatywny dla całego spektrum interesariuszy giełdy. Daje też nadzieję, że giełda jako instytucja infrastrukturalna będzie dbała nie tylko o interesy własne, ale również całego rynku kapitałowego, którego jest bardzo ważną częścią.

Felietony
Co za dużo, to niezdrowo
Felietony
Felieton skrajnie osobisty, naznaczony rocznicowo
Felietony
Nadzór pilnie potrzebny
Felietony
Gdzie leży problem?
Materiał Promocyjny
Jak wygląda auto elektryczne
Felietony
Brać przykład z najlepszych
Felietony
Niejasne zasady nakładania kar pieniężnych na menedżerów