Sztuczna inteligencja straszy w firmach. Którzy pracownicy zyskają, którzy stracą

Sektory, na które sztuczna inteligencja już dziś wywiera największy wpływ, są w stanie odnotować niemal pięciokrotnie wyższy wzrost wydajności pracy – wskazuje najnowszy raport PwC, który „Parkiet” publikuje jako pierwszy.

Publikacja: 20.06.2024 06:00

Aż 71 proc. pracowników wyraża niepokój związany z wdrażaniem innowacji AI w miejscu pracy

Aż 71 proc. pracowników wyraża niepokój związany z wdrażaniem innowacji AI w miejscu pracy

Foto: Adobe Stock

Branże najbardziej „wrażliwe” na działanie sztucznej inteligencji to m.in. programowanie czy analiza finansowa. To tam AI już dziś wywiera największy wpływ. Pozytywny. Badania PwC pokazują, iż firmy z tych sektorów – dzięki tej technologii – odnotowują niemal pięciokrotnie wyższy wzrost wydajności pracy. Tyle że algorytmy wpływają też na pracowników. W dwojaki sposób: jedni zyskują, inni mogą drżeć o posadę.

Znasz się na AI? Zarobisz więcej

Z raportu „Global AI Jobs Barometer 2024”, w którym przeanalizowano ponad pół miliarda ogłoszeń o pracę z 15 krajów, wynika, iż AI może pozwolić wielu rynkom na „wyrwanie się z utrzymującego się niskiego wzrostu produktywności, generując rozwój gospodarczy, wyższe płace i lepszy standard życia”. Z pewnością sztuczna inteligencja już wpływa na rynek pracy, o czym świadczy fakt, że liczba ofert rekrutacyjnych związanych z AI rośnie aż trzyipółkrotnie szybciej niż całościowa liczba ofert. Co więcej, kandydaci na stanowiska wymagające umiejętności z zakresu sztucznej inteligencji są premiowane nawet do 25 proc. wyższymi płacami.

– Sztuczna inteligencja przekształca rynek pracy na całym świecie, co jest dobrą wiadomością dla globalnej gospodarki zmagającej się z poważnymi wyzwaniami ekonomicznymi i obawami dotyczącymi długoterminowej rentowności biznesu – mówi Jakub Borowiec, partner PwC Polska.

Jak tłumaczy, w kontekście wielu gospodarek borykających się z niedoborami siły roboczej i niskim wzrostem produktywności widać optymizm związany ze sztuczną inteligencją.

– Ta technologia stanowi szansę na rozwój gospodarczy, tworzenie miejsc pracy i powstawanie zupełnie nowych branż – komentuje.

Dla wielu pracowników zaawansowane algorytmy stanowić będą jednak spore wyzwanie. Jakub Borowiec przyznaje – pracownicy będą musieli zdobyć nowe umiejętności, a firmy i instytucje zainwestować w strategie AI i ludzi. – O ile chcą przyspieszyć swój rozwój i zagwarantować, że będą gotowe na epokę AI – zaznacza ekspert.

Prezesi oczekują nowych kompetencji od pracowników

Dziś nie da się jednoznacznie powiedzieć, że AI będzie oddziaływać negatywnie lub pozytywnie na rynek pracy. Fakt jest taki, że jedni zyskają, a inni stracą. Analizy pokazują, iż umiejętności poszukiwane przez pracodawców zmieniają się znacznie szybciej w zawodach wrażliwszych na działanie sztucznej inteligencji (w tempie o 25 proc. wyższym niż w branżach mniej podatnych na działanie AI), przy czym stare umiejętności znikają, a nowe się pojawiają. Eksperci PwC przyznają, iż – aby utrzymać się w tych zawodach, a chodzi m.in. o branże technologii informacyjnych czy usług finansowych – pracownicy będą musieli wykazać się nowymi umiejętnościami. Te są pożądane również na stanowiskach księgowych, analityków finansowych, menedżerów sprzedaży i marketingu czy wśród prawników, inżynierów i administratorów baz danych. – Zapewnienie podejścia do rekrutacji opartego na umiejętnościach oraz ciągłe inwestowanie w podnoszenie kwalifikacji pracowników są niezbędne, ponieważ żadna branża ani rynek nie pozostaną odporne na wpływ transformacji technologicznej – zastrzega Katarzyna Komorowska, partnerka PwC Polska.

Badania pokazują, że sektory pracy oparte na wiedzy odnotowują najszybszy wzrost udziału ról wymagających umiejętności z zakresu AI. Obejmuje to usługi finansowe (2,8-krotnie wyższy udział stanowisk wymagających umiejętności AI w porównaniu z innymi sektorami), tzw. usługi profesjonalne (3-krotnie wyższy) oraz informacji i komunikacji (5-krotnie wyższy). Tej zmiany w kompetencjach pracowników oczekują zresztą prezesi firm (69 proc. ankietowanych).

Polacy wyszkolą pracowników na całym świecie

W podnoszeniu kompetencji w zakresie sztucznej inteligencji pomóc ma CampusAI. To polski projekt, który pozyskał właśnie 40 mln zł na globalną ekspansję. Jego prezes i współwłaściciel Aureliusz Górski zapowiada, że CampusAI w dwa lata przeszkoli i podniesie umiejętności aż 2 mln osób. – Jeśli firmy chcą dbać o swoich pracowników i tym samym o swoją pozycję konkurencyjną, wysoko wśród priorytetów powinny ustawić szkolenia z zakresu generatywnej AI. Uważamy, że sztuczna inteligencja jest dla ludzi, a to znaczy, że jest ich narzędziem, a nie odwrotnie. AI jest dla wszystkich – powinna być przystępna i zdemokratyzowana – tłumaczy Górski.

Według niego dziś jeszcze wykorzystanie AI w przedsiębiorstwach często ogranicza się do pojedynczych tzw. use-case’ów. – Nie jest to jeszcze technologia wprowadzana w skali całej organizacji. Polski biznes zaczyna dostrzegać potencjał AI i coraz więcej firm inwestuje w jej rozwój. Widać to w danych, ale wiadomo także, że wiele zastosowań AI ma charakter nieoficjalny – jest efektem indywidualnych prób pracowników – wyjaśnia prezes CampusAI. I zastrzega, że nad Wisłą kluczowe wyzwanie stanowi obecnie nie tyle brak wystarczającej liczby specjalistów AI co potrzeba lepszego rozumienia technologii przez kadry zarządzające oraz konieczność inwestycji w odpowiednią infrastrukturę.

Bot odbierze nam pracę lub szansę na awans?

Strach, że boty odbiorą miejsca pracy, nie dziwi. – Rozumiemy te obawy, ponieważ sztuczna inteligencja i automatyzacja mogą zastąpić niektóre zadania, zwłaszcza te powtarzalne lub rutynowe – podkreślał niedawno David Llorente, prezes firmy Narrativa.

Tyle że pracownicy muszą zdać sobie sprawę, że od tej technologii nie ma już odwrotu. – AI rewolucjonizuje rynek pracy na całym świecie, wprowadzając nowe możliwości i tworząc wyzwania dla przedsiębiorstw. Nie tylko automatyzuje rutynowe zadania, ale również otwiera drzwi do innowacji, tworząc nowe miejsca pracy i zmieniając sposób, w jaki firmy działają – zaznacza Cezary Skarżyński, menedżer OVHcloud.

Efekt? Aż 2/3 polskich przedsiębiorstw już wdrożyło procedury dotyczące stosowania AI przynajmniej dla ogólnodostępnych systemów, a kolejne 30 proc. rozważa ich wprowadzenie. Nie robią tego bez powodu, gdyż – według analiz EY Polska i Cube Research – firmy z wdrożonymi rozwiązaniami AI częściej deklarują dalsze zwiększanie inwestycji (aż 80 proc. z nich potwierdza osiągnięcie zakładanych korzyści).

EY podaje, że 71 proc. pracowników wyraża niepokój związany z wdrażaniem innowacji AI w miejscu pracy. Boją się m.in. utraty stanowiska lub szansy na awans. Jednak większość pracowników (81 proc.) uważa, że dzięki technologiom i rozwiązaniom opartym na sztucznej inteligencji będą produktywniejsi. Co więcej, aż 90 proc. z nich korzysta na co dzień z przynajmniej jednego z tych narzędzi.

Praca
Odcięcie premii zmniejsza różnice w płacach
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Praca
Płace w firmach wzrosły, zatrudnienie spadło. Nowe dane GUS
Praca
Parytety w spółkach – co przewiduje projekt ustawy
Praca
Polska podwyższy unijną poprzeczkę udziału kobiet we władzach spółek?
Materiał Promocyjny
Samodzielne prowadzenie księgowości z Małą Księgowością
Praca
Polska w czołówce wzrostu płac i kosztów pracy
Praca
Zmiana pracy już nie daje dużej podwyżki