Inflacja w Polsce na płaskowyżu, teraz już tylko zjazd w dół

Inflacja w Polsce w marcu wyniosła 4,9 proc. rok do roku - podał w poniedziałek Główny Urząd Statystyczny (GUS) w szybkim szacunku.

Średnia prognoz ekonomistów w ankiecie „Rzeczpospolitej” i „Parkietu” zakładała odczyt 5 proc., zatem dane GUS są nieco lepsze od oczekiwań. Nie było też spodziewanego wzrostu inflacji względem stycznia i lutego – wówczas inflacja też wyniosła 4,9 proc.

Inflacja CPI w marcu wyniosła 4,9 proc. rdr - flash szacunek GUS

Foto: PAP Biznes

Ze wstępnych danych GUS wynika, że rok do roku żywność i napoje bezalkoholowe podrożały o 6,7 proc., a nośniki energii o 13,3 proc. Tańsze niż przed rokiem są paliwa - o 4,7 proc. Miesiąc do miesiąca, tj. względem lutego, ceny w marcu urosły o 0,1 proc., w tym ceny żywności o 0,3 proc. Nośniki energii potaniały o 0,1 proc., a paliwa o 2 proc.

Więcej szczegółów dotyczących marcowej inflacji GUS poda 15 marca.

Inflacja w Polsce na początku roku nie przebiła 5 proc.

Wielu ekonomistów spodziewało się, że inflacja w marcu lekko wzrośnie względem stycznia i lutego m.in. dlatego, że 1 marca w życie weszły wyższe stawki akcyzy na wyroby tytoniowe. Dodatkowo zauważano efekt niskiej bazy sprzed roku (wzrost cen miesiąc do miesiąca tylko o 0,2 proc.). Z drugiej strony lepiej od prognoz wypadły ceny paliw i żywności, dzięki czemu skoku inflacji rocznej jednak nie było, a przez miesiąc ceny urosły raptem o 0,1 proc.

Wiadomo już, że w całym pierwszym kwartale inflacja wyniosła średnio 4,9 proc. To wyraźnie mniej, niż spodziewali się ekonomiści. Marcowa projekcja inflacyjna NBP zakładała wynik na poziomie 5,4 proc., czyli aż o 0,5 punktu procentowego wyższy. Tylko nieco niższa była średnia prognoz ekonomistów z początku roku dla „Parkietu” – wskazywała na wynik 5,3 proc. średnio w pierwszym kwartale. Częściowo to zaskoczenie w dół to efekt corocznych zmian w koszyku inflacyjnym, ale częściowo – jak już wspomniano – lepszych od oczekiwań danych m.in. o cenach żywności i paliw.

Co dalej z inflacją w Polsce?

W kwietniu inflacja powinna wyraźniej spaść, według dzisiejszych szacunków gdzieś bliżej 4,5 proc. Znów będzie to m.in. efekt bazy. Rok temu 1 kwietnia powrócono do stawki VAT 5 proc. na żywność, co według szacunków dodało dynamice cen około 0,5 punktu procentowego. Ten czynnik ciążył wskaźnikowi inflacji rocznej przez kolejnych 12 miesięcy, ale teraz już wypadł z obliczeń.

Na podobnym poziomie jak w kwietniu, inflacja powinna utrzymywać się w kolejnych dwóch miesiącach. Kolejny duży spadek zanotuje od lipca, gdy z kolei na wskaźnik przestanie już oddziaływać częściowe odmrożenie cen energii z lipca 2024 r. Inflację może wówczas podbić przywrócenie na rachunki tzw. opłaty mocowej (według NBP podbiłoby to inflację o 0,4 punkty proc.), ale jednak efekt bazy sprzed roku będzie silniejszy i inflacja wyraźnie spadnie. Bardziej optymistyczne prognozy sugerują, że wówczas zobaczymy już dynamikę cen w obrębie dopuszczalnych wahań od celu (tj. poniżej 3,5 proc.), mniej optymistyczne: że w okolicach 3,5-4 proc.

Potem do końca roku inflacja powinna utrzymywać się na zbliżonym poziomie. Wprawdzie Narodowy Bank Polski cały czas w swoich prognozach nie uwzględnia innego scenariusza niż odmrożenie cen energii dla gospodarstw domowych od października, i w efekcie wyraźny wzrost inflacji (z 4,1 proc. średnio w trzecim kwartale do 4,8 proc. w czwartym), ale głosy z rządu – m.in. ministra finansów Andrzeja Domańskiego i minister klimatu i środowiska Pauliny Hennig-Kloski – sugerują, że mrożenie cen będzie przedłużane, aż do momentu, gdy taryfy nie spadną do poziomu, przy którym rachunki nie wzrosną,

Konsensus prognoz dla Bloomberga zakłada, że na stałe w obręb celu inflacyjnego NBP (poniżej 3,5 proc.) zejdziemy w pierwszym kwartale 2026 r. (choć w drugiej połowie 2025 r. będziemy już bardzo blisko niego) i będzie dalej opadać w kierunku środka celu (2,5 proc.). Prognozy NBP są wyraźnie gorsze: zakładają spadek inflacji poniżej 3,5 proc. dopiero w drugiej połowie 2026 r., i poziom 2,5 proc. pod koniec przyszłego roku.

W środę decyzja Rady Polityki Pieniężnej ws. stóp procentowych

Trajektoria inflacji jest kluczowa dla Rady Polityki Pieniężnej, która we wtorek rozpocznie posiedzenie, a w środę ogłosi decyzję w sprawie stóp procentowych. Te pozostają najpewniej bez zmian (główna stopa wynosi obecnie 5,75 proc.), aczkolwiek retoryka części członków RPP sugeruje, że zbliżamy się do momentu rozpoczęcia obniżek. Rynek obstawia, że do pierwszego cięcia dojdzie w trzecim kwartale. Możliwe, że stanie się to przy okazji lipcowej projekcji inflacyjnej NBP, która – przynajmniej tak się dziś wydaje – powinna pokazać bardziej optymistyczny przebieg inflacji niż dokument z marca.