Kakao będzie drożeć jeszcze latami

Kraje afrykańskie będą musiały wydać miliardy dolarów na nowe plantacje oraz systemy nawadniające. Dlatego ceny będą nadal rosły, chociaż już podwajają się co roku.

Jedynie Ghana musi wydać ok. 1,2 mld dol., by zasadzić nowe kakaowce i zainstalować systemy nawadniające oraz inne technologie, aby odwrócić spadkową tendencję produkcji. Biorąc pod uwagę, że plantacje kakao są głównie w biednych i mocno już zadłużonych krajach, jak Wybrzeże Kości Słoniowej, stawia to konieczne inwestycje pod mocnym znakiem zapytania.

Rekordowe ceny kakao to nowa norma

W efekcie gwałtowny wzrost cen kakao to nowa norma. Surowiec kosztował około 2 tys. dol. za tonę przez ostatnich kilka dekad, ale w 2024 r. osiągnął szczyt, przekraczając 12 tys. dol. za tonę. To głównie efekt spadku produkcji – w 2023 r. rolnicy w Afryce Zachodniej, gdzie zbiera się 70 proc. światowego kakao, zaczęli zmagać się z kryzysami związanymi z klimatem, w tym suszą i chorobami roślin, które zdziesiątkowały produkcję.

Szacunki wskazują, że deficyt kakao wyniesie ponad 400 tys. ton, co było głównym powodem ogromnego skoku cen w ciągu ostatnich kilku lat.

Może to być dobrodziejstwo dla rządów Wybrzeża Kości Słoniowej i Ghany oraz ich rolników, zapewniając im bufor na wypadek spadku rynku i niekorzystnych warunków pogodowych.

Jednak większość ich plonów jest zazwyczaj sprzedawana przed zbiorami, a plantatorzy zarabiają ustaloną przez rząd cenę. Oznacza to, że odnieśli niewielkie natychmiastowe korzyści, ponieważ kontrakty terminowe na kakao w Nowym Jorku wzrosły prawie trzykrotnie w ciągu ostatnich dwóch lat.

- Wybrzeże Kości Słoniowej nie może zmieniać swojego systemu z dnia na dzień w zależności od rynku — powiedział Arsene Dadie, dyrektor w krajowym Le Conseil du Cafe-Cacao. - Kraj musi zarządzać dużą ilością światowych zbiorów i nie będziemy ślepo podążać za rynkiem - dodał.

Małe szanse na spadek cen kakao. Czekolada będzie jeszcze droższa

Chociaż oczekuje się, że następne zbiory będą nieznacznie lepsze od poprzednich, plony prawdopodobnie nie będą takie same, jak te zebrane przed niesprzyjającymi warunkami i chorobami roślin, co ograniczyło produkcję.

Doprowadziło to do gwałtownego wzrostu cen czekolady na całym świecie. Hershey, największy producent czekolady w Stanach Zjednoczonych, podniósł ceny w zeszłym roku i ostatecznie miał problemy z utrzymaniem popytu konsumentów. Firma odnotowała w 2024 r. najniższy zysk od siedmiu lat.

- Czekolada jest szczególnie wrażliwa na wzrosty cen, ponieważ jest to produkt w sklepie spożywczym, który tak naprawdę nie ma żadnych substytutów – mówi Joseph Balagtas, profesor ekonomii rolnej na Uniwersytecie Purdue.

Teraz, po wprowadzeniu nowych taryf Trumpa, oczekuje się, że cena czekolady wzrośnie jeszcze bardziej. Chociaż ekonomiści nie wiedzą dokładnie, jak będą wyglądać skutki taryf, Yale Budget Lab szacuje, że taryfy mogą kosztować konsumentów 4,9 tys. dolarów rocznie, a średni wzrost cen wszystkich towarów wyniesie 3 proc.