ESRS 1 Wymogi ogólne: cechy informacji i należyta staranność

W ramach podstawowych wymagań dotyczących sprawozdań w zakresie zrównoważonego rozwoju w ESRS 1 Wymogi Ogólne jednymi z ważniejszych są te, które dotyczą jakości ujawnianych informacji. Zawarte są w punkcie drugim i rozwinięte w Dodatku B. Dotyczą one wszystkich informacji w raportach i powinny być stosowane jako filtr, wpływający na to, co zostanie zamieszczone w sprawozdaniu.

Kluczowymi cechami informacji są przydatność i wierne odzwierciedlenie. Informacja jest przydatna, jeśli może być istotna z perspektywy odbiorców/odbiorczyń, czyli może wpłynąć na ich decyzje. Bierzemy tutaj pod uwagę potencjalną wartość informacji z uwzględnieniem podwójnej istotności. Taka informacja może wspierać przewidywania lub potwierdzać dotychczasową ocenę. Z kolei jej istotność może zależeć także od sytuacji raportującego przedsiębiorstwa – taka sama informacja u innego przedsiębiorcy może nie być równie istotna.

Aby odzwierciedlenie zdarzenia było wierne, przede wszystkim musi być kompletne. Oznacza to przedstawienie wszystkich istotnych informacji, które pozwolą zrozumieć wpływy, ryzyka i szanse (IRO), oraz oddziaływanie danego zdarzenia na strategię lub działania zarządcze wraz z danymi. Na wierność odzwierciedlenia wpływa też neutralność komunikatu. Raporty nie są materiałami marketingowymi, nie można w nich manipulować informacją, dlatego należy przedstawiać zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty zdarzenia, zarówno szanse, jak i ryzyka. Nie można też zapomnieć o dokładności informacji. Co do zasady oznacza to zastosowanie procedur, które pozwolą uniknąć istotnych błędów lub zniekształceń. W konsekwencji także wszelkie szacunki, prognozy oraz osądy powinny być odpowiednio przedstawione, z uwzględnieniem założeń.

ESRS 1 wskazuje też na porównywalność, sprawdzalność i zrozumiałość, które wpływają na ogólną jakość informacji. Sama porównywalność była jednym z kluczowych założeń ESRS-ów, aby prezentowane informacje porównywać z informacji przedstawianymi przez inne przedsiębiorstwa. Porównywalność oznacza też możliwość porównania danych z poprzednimi okresami sprawozdawczymi. Stąd należy pamiętać o spójności podejścia i korektach, które mogą wpływać na porównywalność.

Sprawdzalność z kolei nie jest jedynie ważna dla audytorów, ale także dla innych osób, które będą chciały zweryfikować poprawność ujawnień. Powinny one móc dojść do podobnych wniosków dotyczących opisywanego zdarzenia. Jeśli zachowana była zasada dokładności, to w przypadku planów czy analiz ryzyk te jednostki będą też mogły sprawdzić poprawność przyjętej metodyki, słuszność założeń czy wyniki analizy samodzielnie.

Jeśli chodzi o zrozumiałość informacji, to intuicyjnie można uznać, że chodzi o sposób przedstawienia informacji oraz o jej odbiór. Jest to bliskie prawdzie, ponieważ należy spojrzeć na jasność i zwięzłość przekazu, mając na uwadze test przeciętnie poinformowanej użytkowniczki/użytkownika. Zwięzłość łączy się z przydatnością, gdyż redukcja nieistotnych informacji wpłynie na zwięzłość tekstu. Należy też powstrzymać się przed umieszczaniem generycznych sformułowań oraz powtórzeniami. Natomiast jasność informacji polega m.in. na całościowym podejściu do treści raportu i należytym uwzględnieniu powiązań między informacjami wewnątrz raportu, a także między sprawozdawczością w zakresie zrównoważonego rozwoju a finansową.

ESRS 1 Wymogi Ogólne wprowadza także definicję należytej staranności, która jest dalej rozbudowana w ESRS 2. Oparta jest ona na wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka oraz Wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych.

W podstawowym zakresie należyta staranność oznacza proces, w ramach którego przedsiębiorstwo identyfikuje rzeczywiste i potencjalne negatywne wpływy na środowisko i ludzi związanych z jego działalnością i łańcuchem wartości, zapobiega im, ogranicza ich skutek i bierze za nie odpowiedzialność. Pomaga też zidentyfikować ryzyka i szanse związane z działalnością i łańcuchem wartości. W założeniu wyniki tego procesu powinny przekładać się na strategię i model biznesowy przedsiębiorstwa, jego relacje biznesowe itd.

W ESRS 1 wskazano, że poszczególne etapy procesu należytej staranności są ujęte w różnych wymogach ujawnieniowych zawartych w innych standardach ESRS, przede wszystkim ESRS 2. Część wymogów ujawnieniowych wprost opiera się na poszczególnych etapach procesu należytej staranności. Przykładowo plany transformacji są częścią działań mających odpowiedzieć na negatywny wpływ na środowisko i ludzi, a identyfikacja istotnych wpływów jest częścią procesu identyfikacji IRO. Ponadto wyróżniono dialog z interesariuszami objętymi oddziaływaniem przedsiębiorstwa. Ten wątek jest mocno rozwinięty w standardach tematycznych, szczególnie standardach społecznych.

Należy pamiętać, że ESRS-y nie nakładają obowiązku działania, tylko ujawnienia informacji. W związku z tym przedsiębiorcy nie są zobowiązani do wdrożenia określonych procedur należytej staranności, tylko do zdania raportu z tego, jak wygląda ich sytuacja w tym obszarze.