Standardy S i G, czyli aspekt nieśrodowiskowy działalności przedsiębiorstwa

Standardy S i G w systemie ESRS pokrywają większość nieśrodowiskowych zagadnień związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. W oparciu o ich zakres przedsiębiorstwo pokazuje swoje relacje z różnymi grupami ludzi, z innymi przedsiębiorstwami oraz ze sferą polityczną.

Obszar pracowniczy jest kluczowy, a pracownicy, czy to właśni, czy w łańcuchu wartości, wskazywani są w ESRS-ach jako główna grupa interesariuszy objętych oddziaływaniem. W ESRS S1 ujawnienia mają dotyczyć „własnej siły roboczej” wykonującej prace dla przedsiębiorcy, co obejmuje pracowników, samozatrudnionych i pracowników udostępnionych przez podmioty trzecie, takie jak agencje pracy tymczasowej. Z kolei ESRS S2 dotyczy wszelkich innych robotników w łańcuchu wartości przedsiębiorstwa. Jako inne kluczowe grupy interesariuszy wskazano społeczności objęte oddziaływaniem (ESRS S3) oraz konsumentów i użytkowników końcowych (ESRS S4).

Standardy społeczne mają podobne struktury i treść. Nakazują one ujawnić informacje o tym, w jaki sposób wpływy, ryzyka i szanse związane z tymi grupami osób oraz poglądy i interesy tych grup znajdują odzwierciedlenie w strategii i modelu biznesowym przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo powinno ujawnić, czy ma polityki obejmujące kluczowe elementy procesów należytej staranności dotyczące wpływu na określone grupy oraz procesy zarządzania ryzykami i szansami z nimi związanymi. W szczególności powinno pokazać, jak polityki przekładają się na dialog z tymi grupami (oraz konsekwencje tego dialogu), w jaki sposób grupy te mogą zgłaszać swoje obawy i zastrzeżenia, a także w jaki sposób podejmowane są działania naprawcze. Szczególne oczekiwania w ESRS S1 dotyczą zapobiegania naruszeniom praw człowieka i praw pracowniczych, a w ESRS S3 spraw rdzennej ludności.

Przedstawione pod postacią polityk deklaracje są weryfikowane przez ujawnienia dotyczące planowanych i podejmowanych działań w celu zapobieżenia, ograniczenia lub naprawienia negatywnych wpływów lub przyczynienia się do pozytywnych wpływów oraz działań mających na celu ograniczenie ryzyka lub wykorzystanie szansy. Informacje o działaniach muszą uwzględniać wzmianki o zasobach finansowych, ludzkich i technicznych przewidzianych na ich realizację i o celach, jeśli zostały wyznaczone.

Głównymi tematami standardów dotyczących osób świadczących pracę są warunki pracy (od warunków umów przez wolność zrzeszania się po BHP), równe traktowanie i równe szanse (wychodząc od przeciwdziałania dyskryminacji, a dochodząc do rozwoju umiejętności i szkoleń) oraz inne aspekty, takie jak zapobieganie pracy przymusowej i pracy dzieci czy odpowiednie warunki bytowe). W przeciwieństwie do innych standardów społecznych standard ESRS S1 zawiera szereg mierników, które mają potwierdzić status realizacji polityk, takie jak wskaźniki dotyczące udziału pracowników objętych zbiorowymi układami, udziału pracowników w szkoleniach i ocenach okresowych z podziałem na płeć, liczba wypadków, udział pracowników objętych ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnymi, luka płacowa ze względu na płeć.

W przypadku standardu ESRS S3 głównymi tematami są swobody obywatelskie oraz prawa polityczne, ekonomiczne, społeczne i kulturowe społeczności. W ESRS S4 ujawnienia skupione są wokół przekazu informacyjnego i danych, bezpieczeństwa oraz społecznego włączenia. Dla podmiotów, które po raz pierwszy będą analizować niepracownicze tematy społeczne, dużo pomocnych wskazówek i podpowiedzi znajduje się w drugiej części poszczególnych standardów, czyli wymogach dotyczących stosowania (AR).

ESRS G1 dotyczy ujawnień o kulturze przedsiębiorstwa w prowadzeniu biznesu i podejściu do takich zagadnień, jak korupcja czy lobbing (przy czym szczególną uwagę należy zwrócić na definicje w ESRSach, bo mogę się one nie pokrywać z definicjami w innych przepisach). Przedsiębiorstwo powinno pokazać, czym jest jego kultura korporacyjna, w jaki sposób organy spółki ją promują i sprawują nadzór nad jej funkcjonowaniem, jakie polityki w związku z nią wdrożono. Szczególne miejsce poświęcono ochronie sygnalistów i procedurom weryfikacji zgłoszeń o nieprawidłowościach.

Dwa obszary polityk zostały powiązane z odpowiednimi miernikami. Przeciwdziałanie korupcji i przekupstwu, ujmowane m.in. przez pryzmat szkoleń, weryfikowane jest poprzez wskaźniki skazań, grzywien, potwierdzonych incydentów i podjętych kroków.

Z kolei ujawnienia dotyczące polityki odnoszącej się do relacji z dostawcami, w tym procedur zaopatrzeniowych, zderzane są ze wskaźnikami liczby dni faktycznej zapłaty po terminie płatności czy liczbą postępowań sądowych dotyczących opóźnień w płatnościach. Odrębnym obszarem ujawnień są wskaźniki związane z działalnością lobbingową.

Pozorna obfitość danych dotyczących spraw pracowniczych i kwestii zaopatrzeniowych nie powinna uspokajać podmiotów zobowiązanych do raportowania. Podobnie jak w przypadku kwestii środowiskowych, kwestie społeczne i ładu korporacyjnego wymagają gruntownej analizy i weryfikacji istniejących polityk i dostępności informacji.