Jak można obniżyć dochód do opodatkowania?

Do kosztów uzyskania przychodów osiągniętych ze sprzedaży papierów wartościowych na giełdzie, zgodnie z ogólną zasadą, zalicza się wszelkie wydatki poniesione w celu uzyskania tych przychodów. Z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych w ustawie. Część kosztów podatkowych jest uwzględnianych w informacji PIT-8C, którą do końca lutego biura maklerskie mają obowiązek przysłać właściwym naczelnikom urzędów skarbowych oraz inwestorom, których rachunki prowadzą. Podatnik, składając deklarację PIT-38, ma jednak prawo wykazać wszystkie wydatki związane z przeprowadzonymi transakcjami na giełdzie. Nie tylko te wyszczególnione na druku PIT-8C.

Kiedy wydatek jest kosztem podatkowym?

Wydatki na zakup akcji należy traktować jako koszt uzyskania przychodu dopiero w momencie ich zbycia. Nie oznacza to jednak, że z uznaniem poniesionych wydatków za koszty podatkowe (a więc obniżające podstawę opodatkowania) musimy w każdym przypadku czekać, aż osiągniemy przychód ze sprzedaży walorów.

Należy bowiem rozdzielić wydatki na objęcie papierów wartościowych od wydatków tylko związanych z nabyciem papierów wartościowych. Za wydatki na objęcie akcji można uznać tylko te, bez których poniesienia ich nabycie nie byłoby możliwe.

A więc przede wszystkim jest to kwota wydana na kupno papierów. Wydatek ten stanie się kosztem podatkowym dopiero wtedy, gdy sprzedamy nasze akcje.

Wszelkie pozostałe wydatki związane z nabyciem akcji spółek generalnie należy traktować jako koszty uzyskania przychodu już w chwili, kiedy je ponieśliśmy.

Opłaty dla domu

maklerskiego

Dom maklerski pobiera m.in. opłaty od założenia rachunku, kupna i sprzedaży papierów wartościowych, transferu środków na rachunek bankowy inwestora, za prowadzenie rachunku maklerskiego, za transfer akcji na inny rachunek maklerski i zarządzanie portfelem zdeponowanych na rachunku papierów wartościowych. Nie są one jednak wykazywane przez dom maklerski w dostarczanym nam druku PIT-8C. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie abyśmy sami zwiększyli deklarowane koszty uzyskania przychodu na podstawie dodatkowej informacji otrzymanej od brokera, o którą możemy do niego wystąpić. Generalnie wydatki te należy traktować jako koszty uzyskania przychodu w momencie ich poniesienia.

Kredyt na zakup akcji

Zapłacone lub skapitalizowane odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup papierów wartościowych są kosztem uzyskania przychodu już w momencie ich zapłaty. Nie jest istotne, czy kredyt został zaciągnięty na kupno konkretnych walorów i odsetki od tegoż kredytu mają bezpośredni związek z przychodem ze zbycia tych akcji.

Opłata przygotowawcza, prowizja od udzielenia kredytu oraz ewentualna gwarancja, jeżeli jej udzielenie było warunkiem otrzymania przez wnioskującego kredytu, również powinna być potraktowana jako koszt. Naszym zdaniem, już w momencie jego poniesienia.

Jak należy postąpić, jeżeli zapisaliśmy się na akcje spółki przeprowadzającej pierwszą emisję i zaciągnęliśmy kredyt na ich kupno, a redukcja była na tyle duża, że środki z przyznanego kredytu wykorzystaliśmy na nabycie papierów tylko w kilku procentach? Ostatnio organy podatkowe przychylają się do podejścia, zgodnie z którym, odsetki i prowizja od takiego kredytu powinny zostać potraktowane jako koszt podatkowy w całości, a nie tylko w części, w jakiej kredyt faktycznie został wydany na zakup akcji. Zwracamy jednak uwagę, że choć stanowisko naczelników urzędów skarbowych zmienia się na bardziej korzystne dla podatników, to wciąż istnieje ryzyko zakwestionowania uznania prowizji i odsetek od całego kredytu jako koszt uzyskania przychodu.

Akcje tej samej spółki

kupione po różnej cenie

Jaki koszt należy uznać za poniesiony, gdy sprzedamy tylko część posiadanych akcji spółki, które nabywaliśmy uprzednio w kilku transzach po różnych cenach? Ustawodawca nakazuje stosowanie metody FIFO, czyli pierwsze weszło, pierwsze wyszło. Innymi słowy, należy przyjąć, że gdy pozbywamy się części papierów wartościowych danego przedsiębiorstwa dla celów podatkowych przyjmujemy, że w pierwszej kolejności zbywamy te akcje, które kupiliśmy najwcześniej - po cenie, jaka obowiązywała w momencie ich zakupu.

Ciężar dowodu

Ustawodawca nie określił jednoznacznie, jakie wydatki mogą być uznawane za koszt uzyskania przychodu osiąganego z transakcji zawieranych na giełdzie. Jeżeli tylko dany wydatek nie został wymieniony w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodu, to mamy prawo uznać go za koszt podatkowy. Trzeba mieć jednak świadomość, że w każdym przypadku to na nas ciąży obowiązek udowodnienia, że poniesione opłaty mają związek z osiąganym przychodem lub zabezpieczeniem źródła przychodów.

KPMG Tax M. Michna sp. k.

W poniedziałek opublikujemy trzecią i ostatnią część poradnika, poświęconą temu, jak rozliczać straty i o jakich formularzach pamiętać.