Świat tonie w długach

Globalne zadłużenie rośnie od wielu lat, jednak nigdy wcześniej wskaźnik zadłużenia w porównaniu z PKB nie był na tak wysokim poziomie. W ubiegłym roku wskaźnik przekroczył poziom z 2016 r., który do tej pory był rekordowy. Globalny wskaźnik zadłużenia w porównaniu z PKB wynosi obecnie 322 proc.

W ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy 2019 r. globalny dług wzrósł o 9 bln USD, do 253 bln USD – wynika z danych Instytutu Finansów Międzynarodowych z siedzibą w Waszyngtonie. W swoich obliczeniach specjaliści biorą pod uwagę zadłużenie gospodarstw domowych, firm oraz rządów. Za lwią część tej kwoty odpowiadają kraje klasyfikowane jako rozwinięte.

Jako przykład instytut podaje państwa takie jak Nowa Zelandia, Szwajcaria i Norwegia, w których znacznie rośnie poziom zadłużenia gospodarstw domowych, oraz np. Stany Zjednoczone i Australię, gdzie stosunek długu publicznego do PKB jest najwyższy w historii.

Na rynkach wschodzących poziom zadłużenia jest niższy w porównaniu z rynkami rozwiniętymi i wynosi w sumie 72 bln USD, jednak specjaliści z instytutu podkreślają, że w ostatnich latach tempo wzrostu zadłużenia jest tam znacznie szybsze.

Astronomicznym zadłużeniem wyróżniają się Chiny. Ogólny stosunek zadłużenia Państwa Środka do PKB zbliża się do 310 proc. i jest najwyższy spośród wszystkich krajów rozwijających się. Inwestorzy od dawna sceptycznie przyglądają się rosnącemu zadłużeniu w drugiej co do wielkości gospodarce świata. Po tym jak chińskie firmy dążyły do ograniczenia zadłużenia w 2017 i 2018 r., poziom ponownie wzrósł w ubiegłym roku.

Bezpośrednim powodem wzrostu globalnego zadłużenia jest historycznie niski poziom stóp procentowych na wielu rynkach. Fed trzykrotnie obniżał w zeszłym roku stopy procentowe, które obecnie kształtują się w przedziale 1,50–1,75 proc. Z kolei stopy procentowe w strefie euro i w Japonii są na ujemnym poziomie.

Specjaliści podkreślają jednak, że tak ogromna skala zadłużenia może wkrótce wymknąć się spod kontroli.

– Choć koszty finansowania zewnętrznego pozostają bardzo niskie, w wielu krajach model wzrostu zadłużenia jest coraz trudniejszy do utrzymania – powiedziała Sonja Gibbs, dyrektor zarządzająca w Instytucie Finansów Międzynarodowych.

– Wysoki i rosnący stosunek zadłużenia do PKB sprawia, że obsługa długów i refinansowanie stają się trudniejsze, a w latach 20. można się spodziewać częstszego występowania problemów związanych z zadłużeniem i koniecznością restrukturyzacji – dodaje.

W związku z tym, że na razie globalne banki centralne stosują gołębią politykę, specjaliści z instytutu spodziewają się dalszego wzrostu zadłużenia. Według prognoz w I kw. 2020 r. w skali globu wzrośnie ono do 257 bln USD. DOS