Więcej Skarbu Państwa w sektorze bankowym

Po restrukturyzacji Getin Banku państwo „posiada” już dziewięć banków komercyjnych, a jego udział w aktywach całego sektora wzrósł delikatnie do 47,8 proc. Zdaniem części ekspertów to za dużo.

Liczba banków komercyjnych kontrolowanych przez Skarb Państwa w końcówce 2022 r. sięgnęła dziewięciu podmiotów, wobec ośmiu we wrześniu 2022 r. – wynika z danych podawanych przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Taki przyrost to efekt przymusowej restrukturyzacji Getin Banku, którego zdrowa część została przemianowana na VeloBank, a jej większościowym właścicielem został należący do państwa Bankowy Funduszu Gwarancyjny (choć swoje udziały mają też duże banki).

Spodziewane zmiany

Zwiększył się też nieco udział Skarbu Państwa w aktywach sektora – w listopadzie 2022 r. było to 47,8 proc., wobec 46,1 proc. we wrześniu (to udział liczony razem z państwowym bankiem BGK). Getin Bank należał do prywatnego kapitału polskiego, po jego kontrolowanej upadłości zmniejszył się więc udział tego kapitału w sektorze – odpowiednio do 8,9 proc., wobec 10,3 proc. Minimalnie mniej jest też kapitału zagranicznego – udział spadł do 43,3 proc. z 43,7 proc.

Czy można spodziewać się kolejnych zmian w strukturze własnościowej sektora? Zdaniem ekspertów można, choć prawdopodobna skala nie powinna być duża. Prawdziwa rewolucja mogłaby nastąpić, gdyby na sprzedaż, przez swoich zagranicznych właścicieli, zostały wystawione duże na polskim rynku banki komercyjne o wysokim obciążeniu kredytami frankowymi (np. mBank czy Bank Millennium). Ale na razie nic takiego nie słychać. Za to wiadomo, że do kupienia będzie VeloBank (Bankowy Fundusz Gwarancyjny od początku mówi o jego o docelowej sprzedaży).

Kto kupi VeloBank

Od tego, kto zostanie nabywcą, zależeć będzie, czy Skarb Państwa zwiększy, zmniejszy czy też może pozostawi bez zmian swój stan posiadania w sektorze. Zdaniem analityków dla dwóch największych banków „państwowych”, tj. PKO BP i Banku Pekao, bardziej sensowne wydaje się ewentualne przejmowanie dużych podmiotów, a VeloBank do takich nie należy. Większe korzyści skali zakup VeloBanku przyniósłby mniejszym bankom z udziałem Skarbu Państwa, takim jak Alior Bank czy BOŚ Bank, choć oczywiście nie jest to przesądzone.

– Po pomyślnej naprawie VeloBank może być ciekawym nabytkiem tak dla banków polskich, jak i zagranicznych działających w Polsce – zauważa Michał Sobolewski, analityk DM BOŚ. – Ale może pojawić się jeszcze ktoś z zewnątrz, instytucja finansowa, której w Polsce nie ma. Byłaby to ciekawa sytuacja, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że w ostatnich transakcjach brały udział zwykle podmioty już obecne na polskim rynku – dodaje Sobolewski.

Szkody czy zyski

Zmiana struktury właścicielskiej w polskim sektorze związana z restrukturyzacją Getin Banku nie jest duża na tle tych, jakie dokonały się w ostatnich latach. Warto tu wspomnieć repolonizację Banku Pekao (w 2016 r.), czyli odkupienie od włoskiego UniCredit pakietu prawie 32 proc. akcji przez konsorcjum PZU i PFR. Albo przejęcie przez PZU Alior Banku (tym razem od polskiego kapitału).

Niemniej zdaniem części ekspertów Skarb Państw nie powinien już zwiększać swojego udziału w sektorze, ponieważ i tak jest on zbyt duży.

– Obywatele nie odnoszą żadnych korzyści z tego, że dany bank należy do państwa – komentuje Marcin Materna, dyrektor biura analiz rynków kapitałowych w BM Banku Millennium. Jak wyjaśnia, takie banki nie mają lepszej (ani gorszej) oferty, za to duże upaństwowienie rynku finansowego jest szkodliwe dla rozwoju tego rynku.