Tylko 149 zł za rok czytania.
Zyskaj pełen dostęp do analiz, raportów i komentarzy na Parkiet.com
Południowa Afryka na społecznym rozdrożu
Największym zagrożeniem dla gospodarki Republiki Południowej Afryki są pomysły komunizujących radykałów, chcących realizacji programu, który odrzucił Nelson Mandela.
Gdy w 1990 r. Nelson Mandela opuszczał więzienie, zapowiadał, że po dojściu do władzy znacjonalizuje kopalnie i banki. Trudno się takim zapowiedziom dziwić, późniejszy noblista był przecież swego czasu członkiem Komunistycznej Partii Południowej Afryki, postulaty nacjonalizacji znalazły się w napisanym w latach 50. programie jego Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC), a duża część jego elektoratu dyszała chęcią zemsty na białych i przejęcia ich majątków. Gdy Mandela został w 1994 r. prezydentem, wycofał się jednak z nacjonalizacyjnych pomysłów, które zmieniłyby RPA w drugie Zimbabwe. Zamiast tego przyciągnął do swojej ekipy białych technokratów, obciął wydatki rządowe, przyciągnął zagranicznych inwestorów i skorzystał z otwarcia światowych rynków dla RPA. – Mandela uznał, że by biedni mogli się wzbogacić, bogaci muszą poczuć, że mają w tym kraju przyszłość – wskazuje Robert Shrire, politolog z Uniwersytetu Cape Town. O ile w 1994 r. kraj ten miał deficyt finansów publicznych wynoszący 9,1 proc. PKB (co było skutkiem międzynarodowych sankcji) i rezerwy walutowe wystarczające na pokrycie 10 dni importu, o tyle w 1999 r., ostatnim roku rządów Mandeli, deficyt finansów publicznych wynosił już tylko 2,3 proc. PKB. Wzrost gospodarczy przyspieszył ze średnio 1,5 proc. w latach 1980–1994, do nieco poniżej 3 proc. w latach 1995–2003. Od 2004 r. wynosi średnio 3,5 proc., ale to wciąż niżej niż w przypadku państw BRIC, czyli grupy, do której czasem dołączana jest RPA. (Wzrost PKB wyniósł w tym okresie w Chinach średnio 10,5 proc., a w Indiach 7,7 proc.). Południowa Afryka wciąż ma też poważne problemy strukturalne stanowiące poważne zagrożenie dla gospodarki. Problemy, których rządy ANC pogłębiły.
