W kontekście europejskich standardów raportowania zrównoważonego rozwoju (ESRS) analiza ta nabiera szczególnego znaczenia, zwłaszcza w ramach standardu ESRS E4 dotyczącego bioróżnorodności i ekosystemów. Proces ten umożliwia przedsiębiorstwom zrozumienie, jak ich działania wpływają na ekosystemy oraz jakie ryzyka i szanse finansowe z tego wynikają.
Proces oceny składa się z dwóch kluczowych komponentów: analizy istotności wpływu oraz analizy istotności finansowej.
Istotność wpływu
Istotność wpływu (ang. impact materiality) dotyczy skutków działalności przedsiębiorstwa w odniesieniu do środowiska naturalnego, społeczeństwa i gospodarki. W kontekście bioróżnorodności i ekosystemów kluczowe jest zrozumienie zarówno bezpośrednich, jak i pośrednich wpływów. Przedsiębiorstwa muszą uwzględniać i przeanalizować takie aspekty, jak degradacja bioróżnorodności (np. wycinka lasów, urbanizacja czy intensywne rolnictwo mogą prowadzić do utraty siedlisk i spadku populacji wielu cennych gatunków), utrata zasobów naturalnych (np. nadmierna eksploatacja surowców, takich jak woda czy minerały, może prowadzić do ich deficytu), wpływ zmian klimatycznych (emisje gazów cieplarnianych przyczyniają się do globalnego ocieplenia, które wpływa na ekosystemy), zanieczyszczenie środowiska (emisje zanieczyszczeń do powietrza, wody i gleby mogą negatywnie wpływać na stan i funkcjonowanie ekosystemów).
Metody oceny istotności wpływu
Aby dokładnie ocenić istotność wpływu, przedsiębiorstwa mogą korzystać z różnych metod i narzędzi, takich jak: analiza cyklu życia LCA (pozwala ocenić wpływ produktu lub usługi na środowisko na każdym etapie jego istnienia), mapowanie łańcucha wartości (umożliwia identyfikację punktów krytycznych w łańcuchu dostaw, gdzie wpływ na bioróżnorodność jest największy), zaangażowanie interesariuszy (konsultacje z lokalnymi społecznościami, organizacjami pozarządowymi i ekspertami mogą dostarczyć cennych informacji o rzeczywistych i potencjalnych wpływach).
Ocena istotności wpływu wiąże się z dużymi wyzwaniami. Trudności w ocenie wpływu na bioróżnorodność dotyczą przede wszystkim braku odpowiednich danych. Niewystarczające informacje na temat lokalnej bioróżnorodności mogą utrudniać właściwą ocenę. Ocena stanu ekosystemów wymaga drobiazgowej analizy, ponieważ stan danego ekosystemu jest wypadkową wielu różnych czynników. Interakcje między różnymi elementami ekosystemu są skomplikowane i nie zawsze w pełni zrozumiałe. Podczas dokonywania oceny należy pamiętać o długoterminowych skutkach, ponieważ niektóre oddziaływania mogą ujawniać się dopiero po wielu latach, co utrudnia ich przewidywanie.