Konsumenci ochronią Polskę przed twardym lądowaniem

W ostatnim kwartale 2019 r. wzrost konsumpcji prawdopodobnie lekko przyspieszył po słabym III kwartale. W tym roku wyhamuje, ale łagodnie

Sprzedaż detaliczna zwiększyła się w grudniu ub.r. realnie o 5,7 proc. rok do roku, po 5,2 proc. w listopadzie, niemal tak, jak sugerowały przeciętne szacunki ekonomistów ankietowanych przez „Parkiet" (5,8 proc.). Równie szybko sprzedaż w sklepach zatrudniających co najmniej 10 osób rosła ostatnio w lipcu, szybciej zaś w kwietniu.

Mimo to wydźwięk czwartkowych danych GUS jest mieszany. Nie zmienia też wniosków, do których prowadzą publikowane wcześniej grudniowe wyniki przemysłu i budownictwa: w IV kwartale wzrost polskiej gospodarki zwolnił do 3,1–3,5 proc. rok do roku z 3,9 proc. w poprzednim kwartale. A to oznacza, że w 2020 r. mocno już nie zwolni. Stabilizująco na koniunkturę w Polsce wpływać powinna konsumpcja.

Prezenty już w listopadzie

Przyspieszenie wzrostu sprzedaży detalicznej w grudniu nie jest jednoznacznie dobrą wiadomością, bo w dużej mierze jest konsekwencją korzystnego układu kalendarza (grudzień 2019 r. liczył o jeden dzień roboczy więcej niż listopad i o jeden dzień roboczy więcej niż grudzień 2018 r.; miał też aż trzy niedziele handlowe, podczas gdy listopad tylko jedną). Tak samo można tłumaczyć skok sprzedaży w grudniu o 14,1 proc. w stosunku do listopada. To zresztą wynik mało imponujący. Od 2006 r. tylko raz – w 2018 r. – wzrost sprzedaży w analogicznym okresie był mniejszy. Stąd dane oczyszczone z wpływu czynników sezonowych pokazują spadek realnej sprzedaży w grudniu ub.r. o 0,8 proc., po zwyżce o 2,1 proc. w listopadzie. W ocenie ekonomistów BOŚ takie wyniki handlu pod koniec roku zdają się potwierdzać hipotezę, wedle której coraz większą część przedświątecznych zakupów Polacy realizują w okresie promocji pod koniec listopada zamiast w grudniu.

W całym 2019 r. realna sprzedaż detaliczna, tzn. liczona przy założeniu stałości cen, rosła średnio w tempie 5,4 proc. rok do roku, po 6,2 proc. w 2018 r. W samym IV kwartale jej wzrost przyspieszył jednak do 5,2 proc. rok do roku z 4,8 proc. w III kwartale. A to może oznaczać, że zwiększyła się też dynamika szeroko rozumianych wydatków konsumpcyjnych, która w III kwartale wyraźnie rozczarowała (wyniosła 3,9 proc. rok do roku). Tym bardziej że w ocenie części ekonomistów wyniki sprzedaży detalicznej stają się coraz słabszym miernikiem konsumpcji ogółem, która obejmuje też wydatki na usługi i zakupy towarów w mniejszych sklepach.

Foto: PARKIET

Optymistycznym akcentem w czwartkowych danych GUS są też bardzo dobre wyniki sprzedaży dóbr trwałego użytku, uchodzące za barometr nastrojów konsumentów. W grudniu wydatki na meble, sprzęt RTV i AGD zwiększyły się o 13,6 proc. rok do roku, po 11,9 proc. w listopadzie.

Apetyt na duże wydatki

O tym, że nastroje konsumentów pozostały dobre także na początku 2020 r., świadczą ankietowe badania GUS. Bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej (BWUK) w styczniu spadł wprawdzie czwarty raz z rzędu, do najniższego od grudnia 2018 r. poziomu 3,7 pkt, ale patrząc w szerszej perspektywie, to wciąż wysoki odczyt. Co więcej, skłonność Polaków do dokonywania ważnych zakupów, jedna ze składowych BWUK, utrzymuje się blisko rekordu z września 2019 r.

To jeden z argumentów wspierających prognozy, że 2020 r. nie przyniesie wyraźnego wyhamowania konsumpcji. Ankietowani przez „Parkiet" pod koniec ub.r. ekonomiści przeciętnie zakładali, że zwiększy się ona o 3,7 proc., po około 4,1 proc. w 2019 r. – Podwyżka płacy minimalnej i generalnie wysokie tempo wzrostu dochodów mniej zamożnych gospodarstw domowych powinno wspierać wydatki konsumpcyjne w I kwartale – ocenia Jakub Rybacki, ekonomista z ING Banku Śląskiego. – W dalszym horyzoncie poprawę hamowała będzie wysoka inflacja, zaniżająca realny wzrost wynagrodzeń pozostałych gospodarstw, co będzie miało negatywny wpływ na wzrost konsumpcji i PKB w 2020 r. – dodaje.