Czy klimat inwestycyjny się poprawi?

Brakuje pieniędzy na innowacje – aż 56 proc. start-upów wskazuje, że pozyskanie finansowania jest dziś bardzo trudne. Niemal co piąta spółka wini inwestorów, którzy ostro tną wyceny.

Nastroje w branży start-upów są minorowe Z raportu rocznego fundacji Startup Poland wynika, że spółki z tego sektora nie rosną tak, jak można byłoby oczekiwać. „Polskie start-upy pozostają małe” – czytamy, a potwierdzają to statystyki. Prawie połowa ankietowanych albo nie zatrudnia nikogo, albo ma nie więcej niż trzech pracowników. Firmy boleśnie odczuwają brak finansowania. 72 proc. mówi wprost, że potrzebuje pomocy w dostępie do kapitału.

Badania Startup Poland pokazują, że w przypadku rodzimego rynku start-upów trudno mówić o strumieniu pieniędzy, który go zasila – to, co płynie do młodych, innowacyjnych spółek, to raczej strumyk. 56 proc. ankietowanych wskazuje na utrudniony dostęp do finansowania.

Eksperci nie ukrywają, że nastroje w tym sektorze nad Wisłą siadły. „Pewne nadzieje związane z ubiegłoroczną zmianą władzy nie do końca się spełniły. Badanie pokazuje, że rok działania nowego rządu nie wpłynął znacząco na poprawę sytuacji krajowych start-upów. Wyrażane w poprzednich latach bolączki i wyzwania zasadniczo się nie zmieniły” – alarmuje Startup Poland. I zaznacza, że – choć sytuacja nie wygląda zbyt optymistycznie – wszyscy liczą na jej poprawę wraz z napływem nowych środków unijnych.

– Znajdujemy się w przejściowej fazie pomiędzy unijnymi perspektywami. Atmosfera wyczekiwania udziela się całemu środowisku start-upów – zauważa Tomasz Snażyk, prezes Startup Poland.

Globalne finansowanie wysokiego ryzyka w III kwartale wyniosło 66,5 mld USD, co oznacza spadek o 16 proc. kwartał do kwartału i 15 proc. w ujęciu rocznym. Spadła liczba rund na późniejszym etapie, które „ważą” więcej, jeśli chodzi o poziom inwestowanego kapitału (rok do roku o jedną czwartą). Trend ten czuć i u nas. – O ile środków na początkowe finansowanie nie brakuje, o tyle kapitał na rundy A jest dużo trudniej dostępny i zasoby kapitałowe polskich funduszy są tu nadal niewystarczające – komentuje Radosław Czyrko, partner zarządzający Tar Heel Capital Pathfinder. – Sukcesy kolejnych rund inwestycyjnych nie przeradzały się też niestety dotychczas w powtarzalne, duże wyjścia z inwestycji. Byliśmy, co prawda, w ostatnich latach świadkami kilku głośnych exitów, ale na te naprawdę spektakularne wyjścia nadal czekamy – kontynuuje Czyrko.

Barier dla innowacyjnych firm w naszym kraju jest więcej. Wedle niedawnego badania JP Weber 47 proc. start-upów wskazuje na wysoki poziom kosztów, 21 proc. na niekorzystne regulacje prawne, a 20 proc. na niedostateczne wsparcie państwa. Jednym z motorów wzrostu, na który liczono w środowisku, miał być boom na AI. Ale i ten impuls zawiódł. W fundacji Startup Poland zauważają, że sztuczna inteligencja do tej pory nie okazała się jednak takim „gamechangerem”. Z globalnych danych Crunchbase wynika, że po rekordowym pod względem finansowania tego typu projektów II kwartale br. nastąpiła znów korekta w dół. „Te dane raczej nie mogą nastrajać optymistycznie. Trwające już dwa lata załamanie na globalnym rynku start-upów na razie nie zostało przełamane” – czytamy w raporcie Startup Poland.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) przygotowało własny raport na temat start-upów. Ale wnioski z niego płynące też mówią o wielu wyzwaniach. Analiza podkreśla m.in. duże ryzyko inwestycyjne, zwłaszcza w tzw. branży deep-tech (najbardziej zaawansowane technologie). „Potrzeba znacznych nakładów finansowych, długi okres oczekiwania na zwrot inwestycji i potencjalnie wysokie ryzyko niepowodzenia, są czynnikami odstraszającymi niektóre fundusze” – wylicza MRiT.

Autorzy raportu twierdzą, iż sceptycyzm wobec dużego ryzyka inwestycyjnego, a więc obawy o brak zwrotu z dużych nakładów kapitałowych, sprawia, że „inwestorzy mogą być bardziej ostrożni”.