Ranking. Deloitte oraz EY to najlepsi audytorzy na GPW

W tym roku walka o czołowe pozycje była wyjątkowo zacięta. Na podium oprócz reprezentantów wielkiej czwórki znalazło się również BDO, które przegoniło PwC.

Na warszawskiej giełdzie notowanych jest niemal 480 spółek. Audyt ich sprawozdań to prestiż, ale też bardzo duża odpowiedzialność – szczególnie po wejściu w życie nowej ustawy o biegłych rewidentach, która mocno przykręciła śrubę w segmencie jednostek zainteresowania publicznego, czyli m.in. spółek giełdowych. W tegorocznej edycji rankingu walka była wyjątkowo zacięta. Efekt? Mamy dwóch zwycięzców: taką samą liczbę punktów uzyskały Deloitte Audyt (lider z ostatnich lat) oraz EY Polska.

Awans tej ostatniej firmy jest imponujący: wskoczyła na miejsce pierwsze z trzeciego. Pozycję wicelidera utrzymało KPMG, natomiast trzecie miejsce na podium przypadło firmie BDO, której udało się o włos przegonić reprezentanta wielkiej czwórki, czyli PwC. Powody do zadowolenia mogą mieć PKF Consult oraz Grant Thornton, które w tegorocznej edycji awansowały i ex aequo zajęły wysokie piąte miejsce.

Garść statystyk

GG Parkiet

W rankingu uwzględnione zostały następujące parametry: liczba badanych podmiotów z GPW (40 proc. punktów), łączna wartość ich aktywów (12,5 proc.), ich przychody (12,5 proc.), ich wartość księgowa (15 proc. punktów) oraz przychody danego audytora z tytułu badania sprawozdań finansowych spółek giełdowych (20 proc.).

– Liczba firm audytorskich badających spółki z WIG20, WIG40 i WIG80 za rok 2017 w stosunku do 2016 r. się zmniejszyła. Naszym zdaniem tendencja ta będzie się utrzymywała również w 2018 r., który będzie pierwszym rokiem z obowiązywaniem pełnych ograniczeń ustawowych – mówi Piotr Sokołowski, partner w dziale audit & assurance Deloitte. Dodaje, że jednocześnie blisko 15 proc. spółek z tych indeksów zdecydowało się zmienić w 2017 r. audytora. – W 2018 r. nastąpi dalsza rotacja spowodowana najkrótszym w Europie, ale i na świecie, pięcioletnim okresem rotacji biegłych rewidentów – uważa przedstawiciel Deloitte.

GG Parkiet

Nasi rozmówcy podkreślają, że audytorzy często licytują się w liczbie przebadanych spółek publicznych i uwzględniają to w swoich ofertach. – Podobnie jest w przypadku miejsc osiąganych w rankingach audytorów, w szczególności właśnie wśród podmiotów notowanych na GPW czy NewConnect – mówi Marcin Zieliński, partner w dziale audytu EY. To właśnie ta firma w tegorocznej edycji konkursu zajęła pierwsze miejsce w kategorii najbardziej aktywne firmy audytorskie na giełdzie. Drugie miejsce przypadło grupie Deloitte Audyt, a trzecie BDO. W pierwszej piątce znalazły się jeszcze KPMG, Grant Thornton oraz PwC (te dwie ostatnie ex aequo).

Największą liczbę giełdowych spółek w 2017 r. przebadał EY Polska. Jeśli szacowalibyśmy udziały rynkowe, bazując właśnie na tym parametrze, to na EY przypadłoby około 14 proc., na Deloitte ponad 13 proc., a na BDO 8,4 proc. Z kolei w kategorii najbardziej aktywne firmy audytorskie na rynku New Connect w 2017 roku podium wygląda już zupełnie inaczej. Pałeczkę lidera dzierży tutaj PKF Consult, za nim jest Grupa UHY ECA, a trzecie miejsce zdobył 4 Audyt.

– Badanie sprawozdania finansowego spółki publicznej w kontekście nowej ustawy o biegłych rewidentach jest dla wykonującego je zespołu audytorskiego znacznie bardziej wymagające od badania spółki niepublicznej – podkreśla Marek Wojciechowski, partner PKF Consult. Dodaje, że podczas badania należy zaplanować znacznie więcej czasu na kontakt z radą nadzorczą podmiotu oraz sporządzenie dodatkowego sprawozdania adresowanego dla komitetu audytu. – Z jednej strony to biegły rewident raportuje do komitetu audytu m.in. zakres i postęp przeprowadzanych procedur badania, z drugiej może również prosić o wskazanie obszarów, które są pod szczególnym nadzorem rady nadzorczej i którymi biegły powinien się zająć podczas badania – podkreśla ekspert PKF. W podobnym tonie wypowiada się Piotr Woźniak, partner zarządzający UHY ECA. – Dodatkowe wymogi prawne, zwiększone ryzyko audytora i firmy audytorskiej sprawiają, że wiele firm audytorskich rezygnuje z obsługi podmiotów notowanych na rynku regulowanym. Jednocześnie dla dużych i średnich firm audytorskich, które znajdują się w czołówce rankingów „Rzeczpospolitej" i „Parkietu", obsługa tych podmiotów jest istotna z punktu widzenia prestiżu i potwierdzenia kompetencji – podkreśla.

Giganci obsługują gigantów

Jeśli na rynek giełdowego audytu spojrzymy przez pryzmat wspomnianej już liczby przebadanych spółek, to wielka czwórka ma w sumie ok. 40 proc. udziałów, czyli o 2 pkt proc. więcej niż rok wcześniej.

Natomiast diametralnie inny obraz rysuje się, jeśli za wspólny mianownik przyjmiemy sumę aktywów badanych spółek bądź ich przychody ze sprzedaży. W tej pierwszej wersji aż 40 proc. rynku przypada na KPMG, niemal 23 proc. na Deloitte, ponad 18 proc. na PwC, a 14,6 proc. na EY. W takim ujęciu wielka czwórka ma łącznie niemal 96 proc. rynku (o ponad 1 pkt proc. mniej niż rok wcześniej).

Z kolei jeśli policzylibyśmy udziały audytorów w rynku na podstawie przychodów badanych firm, to okazuje się, że czterej giganci mają w sumie niemal 88 proc. całego tortu (czyli około 3 pkt proc. więcej niż rok wcześniej).

Dzieje się tak, ponieważ wiodący audytorzy obsługują największe spółki, m.in. te wchodzące w skład WIG20. Dla biegłych rewidentów to łakomy kąsek. Chodzi nie tylko o prestiż: istnieje przecież naturalna korelacja pomiędzy rozmiarem i stopniem skomplikowania biznesu badanego przedsiębiorstwa a wynagrodzeniem pobieranym przez audytora za wykonaną pracę.

Ludzie to podstawa

– Audyt był, jest i będzie kuźnią doskonałych, świetnie przygotowanych merytorycznie i kompetencyjnie kadr do zarządów i rad nadzorczych przedsiębiorstw każdej wielkości i branży – podkreśla Krzysztof Szułdrzyński, partner zarządzający działem audytu w PwC.

Wtóruje mu Rafał Hummel, partner w dziale audytu EY. – Kiedy rozpoczynałem pracę w pierwszej dekadzie XXI wieku, wybór był bardzo prosty i naturalny – tzw. wielka czwórka właściwie jako jedyna oferowała bardzo szybki rozwój, zróżnicowanie doświadczeń i dostęp do międzynarodowej sieci ekspertów czy możliwość korzystania z rozwiązań wypracowanych globalnie na przestrzeni lat – wspomina. Dodaje, że – co ciekawe – pomimo nieporównywalnie bardziej konkurencyjnej i zróżnicowanej oferty na obecnym rynku pracy sytuacja wcale tak bardzo się nie zmieniła. Firmy audytorskie nadal przyciągają rzesze młodych, zdolnych i ambitnych absolwentów. Rosną też oczekiwania wobec audytora. – Oferta kierowana historycznie w przeważającej większości do studentów finansów, prawa, ekonomii czy księgowości w tej chwili staje się atrakcyjna dla kandydatów o profilu matematycznym, inżynierskim czy też analizy danych – wymienia Hummel.

Eksperci podkreślają, że jeszcze kilka lat temu zawód audytora cieszył się o wiele większą popularnością wśród młodych osób rozpoczynających swoją karierę zawodową niż obecnie. Nie zmniejszyło się jednak zainteresowanie pracą w firmach audytorskich.

– Wiele osób zaczyna swoją przygodę z audytem w takich firmach, traktując ten czas jako okres zdobywania cennej wiedzy i doświadczenia w zakresie rachunkowości i finansów, niekoniecznie wiążąc swoją przyszłość z zawodem biegłego rewidenta. Posiadanie takiej wiedzy jest dużym atutem. Dzięki kwalifikacjom zdobytym w firmie audytorskiej zdecydowanie łatwiej potem znaleźć pracę w takich obszarach, jak controling finansowy, księgowość czy szeroko pojęte finanse – komentuje Monika Skórka, audit partner RSM Poland.

W ostatnim czasie dużo się dyskutuje na temat tego, jaka właściwie powinna być rola audytora. – Akcjonariusze, zarządy, regulatorzy, a nawet w ostatnim czasie i politycy, co widać w zmieniającym się prawie, uważają, że zadanie biegłego rewidenta to nie tylko „sprawdzenie liczb", ale też weryfikacja wszelkich ujawnień jakościowych, np. paragrafów dotyczących czynników ryzyka, na jakie narażona jest jednostka, a także identyfikacja nadużyć i manipulacji finansowych. Zdaniem wielu uczestników rynku rola audytora powinna być rolą detektywa, a nie strażnika czy nadzorcy – podkreśla Piotr Woźniak z UHY ECA.

Nasi rozmówcy zauważają, że studia, nawet te kierunkowe czy specjalistyczne, nie są w stanie zapewnić odpowiedniego poziomu wykształcenia, który spełniałby dzisiejsze bardzo wysokie wymagania biznesu. Jest to związane przede wszystkim z brakiem wystarczającej praktyki.

– W tym miejscu to właśnie audyt staje się naturalną kuźnią kadr specjalistów z zakresu finansów i sprawozdawczości. Dlaczego? Ponieważ audytorzy znają dobrze regulacje prawne, i to nie tylko z zakresu rachunkowości i finansów, spotykają się na co dzień z ich praktycznym, różnorodnym zastosowaniem, a nawet biorą udział w kształtowaniu nowych standardów – mówi Rafał Barycki, partner PKF Consult. Dodaje, że oczywiście biorąc pod uwagę liczbę standardów rachunkowości, i to nie tylko międzynarodowych, ale także krajowych, dobre ich poznanie nie może trwać krótko. – Wydaje się, że okres od trzech do pięciu lat jest niezbędny, żeby można było używać tytułu „specjalista". Do tego dochodzi dużo cierpliwości i samozaparcia w procesie zdobywania uprawnień biegłego rewidenta. Audyt daje ogromne możliwości, ale też stawia wymagania. I przez to przegrywa z obecnie dominującym podejściem work-life balance czy szybkim pragnieniem sukcesu, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie jest to najlepiej wynagradzany zawód na rynku ze względu na spadające w ubiegłych latach ceny usług rewizji – wskazuje.