Związki godzą się na rezerwę węglową

Rząd oraz związki zawodowe podpisały umowę społeczną, która staje się – jak powiedział wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin – autostradą do utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Potrzebna będzie tzw. ustawa osłonowa.

Szef PGE Wojciech Dąbrowski

Foto: Robert Gardzinski

Nowy podmiot będzie odpowiedzialny za elektrownie oparte na węglu kamiennym i brunatnym. NABE będzie zarządzała 62-proc. udziałem w mocach produkcyjnych prądu w Polsce. Koszty pakietów socjalnych, które weźmie na siebie państwo, nie są znane.

Powody powstania NABE

Cztery spółki energetyczne: PGE, Enea, Energa i Tauron, pozbędą się węglowych aktywów, które utrudniają im transformację energetyczną. Banki nie chcą bowiem dalej kredytować spółek, które są obciążone węglem. Ma to się zmienić po I kw. 2023 r., bowiem wówczas ma zakończyć się ten proces. Jacek Sasin, wicepremier i minister aktywów państwowych nadzorujący spółki energetyczne, podkreślił, że proces ten ma dwie przyczyny. – Podstawową przyczyną jest chęć przyspieszenia procesu transformacji energetycznej. To wynika z naszych zobowiązań dotyczących transformacji klimatycznej, ale także rachunku ekonomicznego i potrzeb cywilizacyjnych – powiedział. Wskazał, że transformacja energetyczna musi uwzględniać bezpieczeństwo energetyczne Polski, tak aby zastępować źródła węglowe innymi przewidywalnymi źródłami energii. – Drugim powodem jest bezpieczeństwo pracowników, dziesiątki tysięcy osób jest zatrudnionych w sektorze węgla kamiennego i brunatnego – powiedział Sasin.

Inicjator tego procesu Wojciech Dąbrowski, prezes PGE, podkreślił, że grupa uporządkowała strukturę i przygotowano spółkę PGE GiEK (spółka córka PGE, na jej bazie ma powstać NABE) do autonomicznego funkcjonowania. – Teraz sfinalizowaliśmy trwające blisko 18 miesięcy trójstronne negocjacje dokumentów mających na celu zabezpieczenie interesów pracowników w ramach tworzenia się NABE – powiedział Dąbrowski. Sama umowa społeczna ma zabezpieczyć m.in. pracowników sektora. Chodzi o pakiety socjalne, gwarancje zatrudnienia. Wojciech Ilnicki, przewodniczący Solidarności w KWB Turów, dodał, że rozmowy trwały 1,5 roku. – Nie były łatwe, ale zakończyły się kompromisem, a umowa zabezpiecza prawa pracownicze – wskazał. Najgłośniej przeciwko tej propozycji wypowiadały się związki zawodowe w Tauron Wytwarzanie. Jednak ostatecznie podpis i tych przedstawicieli związków zawodowych znalazł się pod umową. NABE będzie miała strukturę holdingową, a jej centrala będzie bazować na PGE GiEK. Pozostałe aktywa na bazie Tauron Wytwarzanie czy Enea Wytwarzanie będą podmiotami zależnymi. NABE ma mieć zbliżoną konstrukcję do grup energetycznych.

Wycena i ustawa

Umowa nie kończy procesu powstania NABE, a go rozpoczyna. Umowa będzie miała znaczenie, kiedy pojawi się ustawa o zabezpieczeniach socjalnych, podobnie jak miało to miejsce w przypadku umowy społecznej z górnikami. Ustawa osłonowa dla tej branży przyjęta na początku tego roku kosztować będzie budżet do 2031 r. blisko 29 mld zł. Sasin, pytany przez naszą redakcję o tę kalkulacje dla energetyki, wskazał, że nie jest ona jeszcze znana, ale „z pewnością znajdzie uzasadnienie w ustawie”. – Będzie to kwota mniejsza od tej wspominanej – powiedział. Przed tworzącymi NABE najważniejsze – wycena aktywów węglowych. Ma nastąpić w styczniu lub może jeszcze w grudniu. – Rozmowy są na ukończeniu – słyszymy. Skarb Państwa ma wziąć na siebie część zadłużenia elektrowni. Zadłużenie ma być elementem procesu wyceny aktywów węglowych.