(Nie)przejrzysta współpraca BZ WBK z Santanderem?

BZ WBK nadal będzie miał 60 proc. udziałów w Santander Consumer Banku. Dla akcjonariuszy giełdowej instytucji nie jest to najlepsza informacja.

Jeden z inwestorów, czytelnik „Parkietu", zwrócił się do nas z zapytaniem, dlaczego w Polsce to Santander Consumer Bank, a nie giełdowy BZ WBK, skupia się na oferowaniu wysokomarżowych produktów consumer finance. Sprawa byłaby nieistotna, gdyby nie fakt, że BZ WBK nie jest jedynym właścicielem SCB. Ma 60 proc. udziałów w tej spółce, a pozostałe należą do hiszpańskiego Santandera, głównego akcjonariusza BZ WBK.

Spory udział w wyniku

Consumer finance to atrakcyjna część bankowego biznesu. Polega na sprzedaży głównie kredytów gotówkowych, ratalnych, samochodowych i kart kredytowych. Zapewnia wyższy zwrot z kapitałów własnych, co jest szczególnie ważne w obliczu wysokich wymogów kapitałowych i po wejściu podatku bankowego.

- Z pewnością bardziej przejrzysta jest sytuacja, kiedy podmiot giełdowy kontroluje 100 proc. biznesu, ale SCB to instytucja o innym niż BZ WBK profilu – mówi Andrzej Powierża, analityk DM Citi Handlowego. SCB to typowy bank consumer finance, sprzedający głównie produkty kredytowe w sposób dostosowany do ich charakteru, czyli przez detalistów, np. poprzez sieci handlowe, niespecjalizujący się w rachunkach bieżących i nieproponujący pełnej oferty produktów detalicznych.

SCB trafił do grupy BZ WBK w lipcu 2014 r. i jest to skutek decyzji Komisji Nadzoru Finansowego, która w grudniu 2012 r. zatwierdziła fuzję BZ WBK i Kredyt Banku. Santander zobowiązał się wówczas do uporządkowania struktury i działalności swoich podmiotów zależnych w Polsce, w tym doprowadzenia do uczynienia SCB podmiotem bezpośrednio zależnym od BZ WBK.

Rok 2017 był dla SCB udany – zysk przed opodatkowaniem zwiększył się aż o 34 proc., do 823 mln zł, co stanowiło jedną czwartą całego zysku przed opodatkowaniem grupy BZ WBK. Wynik SCB mocno urósł, ale w dużej mierze wynikało to z niższych kosztów ryzyka i wyższych pozostałych dochodów po sprzedaży portfela kredytów nieregularnych. Wynik odsetkowy urósł, ale prowizyjny mocno spadł. Na koniec roku bank miał 16 mld zł należności brutto, o 3,3 proc. więcej niż rok wcześniej.

Santander w akcjonariacie

– Nie sądzę, aby istniały istotne konflikty interesów między BZ WBK i SCB. Dużej wewnętrznej konkurencji między nimi – z powodu odmiennych profili działania – nie ma. Ale banki uniwersalne podbierają klientów instytucjom nastawionym na consumer finanse – im większe ubankowienie społeczeństwa, tym większa grupa klientów, zamiast iść po kredyt konsumpcyjny do wyspecjalizowanej instytucji, dostaje go, czasami nawet bez pytania, od swojego banku uniwersalnego, który dobrze znając swoich klientów, może trafniej ocenić ich ryzyko i zaoferować lepsze warunki – komentuje Powierża.

W jego ocenie natura SCB powoduje, że jest on w dużej mierze niezależny operacyjnie od BZ WBK. – Ten pierwszy prowadzi biznes produktowy, ten drugi relacyjny. Rozdział pod względem kapitałowym ma więc pewne przesłanki, ale niekoniecznie tak będzie w przyszłości. E-commerce i bankowość będą się nakładać na siebie, być może za jakiś czas modele bankowości uniwersalnej, gdzie podstawą jest to, jakich transakcji dokonuje klient, oraz bankowości consumer finance, opartej na finansowaniu produktów, będą coraz bardziej na siebie nachodzić i wtedy posiadanie przez BZ WBK całego SCB miałoby jeszcze większy sens – mówi Powierża. Na razie na to się nie zanosi. – SCB działa w oparciu o osobną licencję bankową i strategię biznesową, koncentruje się na rynku kredytów konsumenckich. Współistnienie obu banków – uniwersalnego i wyspecjalizowanego w kredytach konsumenckich – jest charakterystyczne dla Grupy Santander – mówi Monika Nowakowska, rzeczniczka BZ WBK.