Sezon zwyczajnych walnych zgromadzeń wchodzi w szczytową fazę. Do końca czerwca akcjonariusze będą mieli okazję wziąć udział w kilkuset zgromadzeniach. Pytanie jednak: jak wielu z tej możliwości skorzysta. W ostatnich latach frekwencja inwestorów indywidualnych, poza wyjątkami, była niestety nikła. Z kolei inwestorzy instytucjonalni, o ile konsekwentnie rejestrują się na walne zgromadzenia, o tyle podczas obrad aktywność ograniczają do głosowania lub w najlepszym razie do składania wniosków o zmianę wysokości dywidendy. Czy takiej postawy od instytucji oczekują uczestnicy OFE lub TFI? Zapewne nie. Zmiany postawy należałoby oczekiwać także od inwestorów indywidualnych, szczególnie że obecność na walnym zgromadzeniu to okazja do bezpośredniego kontaktu i rozmowy z zarządem.
Korzystne przepisy to mało
W ostatnich latach przepisy kodeksu spółek handlowych dotyczące udziału w walnych zgromadzeniach uległy radykalnym zmianom, znacznie ułatwiając akcjonariuszom udział w obradach. Nie wpłynęło to jednak na wzrost frekwencji. Wydaje się, że bez zmiany świadomości korporacyjnej oraz mentalności inwestorów nic się nie zmieni. Stowarzyszenie wielokrotnie było świadkiem sytuacji, kiedy akcjonariusze byli przeciwni podejmowaniu określonych uchwał naruszających ich interes, ale pozostawali bierni w zakresie swojego udziału w WZ. Inwestorzy uważają, że z niewielkim pakietem akcji zbyt wiele nie osiągną. Tymczasem praktyka pokazuje, że nawet niewielki pakiet akcji, przy odpowiednim wykorzystaniu z przepisów prawa, może dać wygraną w głosowaniu. Przekonali się o tym m.in. większościowi akcjonariusze LSI Software. W sytuacji, gdy akcjonariusz nie chce brać udziału w podejmowaniu decyzji, nie powinien także uzurpować sobie prawa do malkontenctwa, jeśli dojdzie do przegłosowania krzywdzących go uchwał.
Co można zyskać?
Często w świadomości inwestorów tkwi przekonanie, że walne zgromadzenia są przeznaczone wyłącznie dla osób z zasobnymi portfelami. Choć jest w tym cień prawdy, to problem leży gdzie indziej. Należałoby najpierw wyjaśnić tezę dotyczącą zasobności portfela. Warto zauważyć, że sama rejestracja na WZ, a do tego całodniowy wyjazd, połączony z reguły z urlopem oraz kosztami podróży wiąże się dla przeciętnego inwestora ze sporymi wyrzeczeniami, w tym finansowymi. Niekiedy łączne koszty udziału w WZ mogą stanowić sporą część środków zaangażowanych w akcje spółki. Oczywiście, gdyby problem ograniczał się wyłącznie do kwestii kosztów, to byłby zrozumiały. Badania przeprowadzone przez SII wskazują jednak, że nawet zasobniejsi inwestorzy niezbyt chętnie korzystają ze swoich praw, co przeczy tezie, aby czynnik kosztu był kluczowym przy podejmowaniu decyzji o udziale w WZ. Potwierdza to także fakt, że nawet w sprawach spornych inwestorzy niechętnie udzielają pełnomocnictw. Tymczasem udział w walnym zgromadzeniu pozwala akcjonariuszowi na poszerzenie wiedzy na temat spółki, jej sytuacji oraz uchwał będących przedmiotem obrad. Ponadto udział w WZ daje prawo do zgłaszania własnych projektów uchwał, składania propozycji zmiany treści uchwał, a przede wszystkim daje prawo do udziału w głosowaniach. Co więcej, wystarczy do tego zaledwie akcja.
Spółki też ponoszą winę
Za brak akcjonariuszy w WZ część winy ponoszą także spółki. W ostatnich trzech latach Stowarzyszenie wzięło udział w ponad 120 zgromadzeniach, wielokrotnie napotykając na nieprzyjazne praktyki stosowane przez zarząd. Mowa tu m.in. o unikaniu odpowiedzi na pytania czy usilnym forsowaniu uchwał niekorzystnych dla akcjonariuszy mniejszościowych. Zdarzały się też sytuacje, gdzie nie było ani jednego przedstawiciela zarządu lub rady nadzorczej. Przypadki te odnotowujemy coraz rzadziej, ale każdy z nich jest i będzie przez nas piętnowany. Praw akcjonariuszy należy przestrzegać. Natomiast do inwestorów należy apelować, aby wreszcie aktywnie korzystali z uprawnień, świadomie podchodzili do swoich inwestycji oraz brali udział w podejmowaniu decyzji dotyczących przyszłości spółek portfelowych. Warto przy tym zajrzeć na stronę Stowarzyszenia (www.sii.org.pl), gdzie można znaleźć wszelkie informacje na temat procedur i zasad związanych z udziałem w walnym zgromadzeniu.
