Efektywność zamykania pozycji

Wśród giełdowych graczy kursują różne powiedzenia. Powstały w wyniku doświadczeń kilku pokoleń inwestorów, głównie w Stanach Zjednoczonych. Tak, jak przysłowia są mądrością narodów, powiedzenia te mają być "mądrością" społeczności traderów. Wiele z nich zupełnie nieźle oddaje "ducha spekulacji", jednak niekiedy można się spotkać z zupełną bzdurą. "Nie możesz zbankrutować, jeśli realizujesz zysk" jest jednym z najpopularniejszych powiedzeń. NIEPRAWDA. Nie tylko możesz, ale prawie na pewno tak się stanie, jeżeli będziesz robił to zbyt wcześnie.

W swoich przedsięwzięciach giełdowych chcielibyśmy, aby nasze małe zyski wyrównywały nasze małe straty, aby nigdy nie mieć dużych strat oraz żebyśmy uzyskali jak najwięcej dużych zysków. Straty nigdy nie będą duże, gdy będziemy stosować zlecenia stop loss w naszych inwestycjach. Ale jak uzyskamy duże zyski, jeśli będziemy zamykać pozycje przy pierwszej nadarzającej się okazji?

Otóż to, musimy mieć taki plan spekulowania na giełdzie, który pozwoli nam na osiąganie dużych zysków (jak ważne jest posiadanie jakiegoś planu, to osobny temat). Dlatego też najważniejszą częścią każdego planu spekulacji na giełdzie jest zdefiniowanie naszych strategii, jeśli chodzi o tzw. exits (sposoby zamykania pozycji), czyli realizację zysku.

Ba, ale co to znaczy "duży zysk"? Dla mnie duży zysk może oznaczać np. 20%, a ktoś inny nie będzie zadowolony, zanim nie podwoi całej pozycji. Należy zastanowić się, jak obiektywnie ocenić, czy nasze sposoby zamykania pozycji w ramach danego planu są optymalne, tzn. czy uzyskiwane zyski są relatywnie spore w stosunku do teoretycznych możliwości.

Obliczanie efektywności sposobów zamykania pozycji Jeśli plan wykorzystuje trendy, można to zrobić kalkulując procentową proporcję między uzyskanym zyskiem a wielkością całego trendu. Np. mamy trend, który rozpoczął się od ceny 212 zł, a zakończył na 322 zł. Nasz plan spekulacyjny dał nam sygnał, aby otworzyć pozycję, kiedy cena wynosiła 227 zł, a udało nam się kupić akcje w cenie 231 zł. Plan ten także zasygnalizował nam wyjście z inwestycji, kiedy cena osiągnęła 291 zł i w tej cenie akcje sprzedaliśmy.

Tak więc wartość trendu w naszym przykładzie to 110 zł (322 zł - 212 zł), a nasz zysk wynosi 60 zł (291 zł - 231 zł). Efektywność zamykania pozycji naszego planu wynosi więc 60/110, czyli 54,6%. Jeżeli będziemy notować wszystkie nasze zyskowne spekulacje, to w ten sposób możemy skalkulować średnią efektywność naszych wyjść.

Potrzeba ok. 20 transakcji, aby wydać w miarę obiektywną opinię, jak dobre są sposoby zamykania pozycji danego planu. Jeśli tak skalkulowana średnia efektywność znajdzie się poniżej 50%, powinno się przeprowadzić analizę, czy nie ma sposobu, aby ją zwiększyć. W bardzo dobrych systemach efektywność ta osiąga 70-80%. W pewnych sytuacjach, w indywidualnych przypadkach, może nawet przekroczyć 100% (jeżeli w czasie trwania trendu kilkakrotnie likwidujemy i otwieramy pozycję). Oczywiście, nasz plan spekulacyjny musi zawierać definicję warunków do ponownego otworzenia pozycji.

Przykład modyfikacji Systemu Załóżmy, że analiza pewnego systemu inwestycyjnego wykazała, iż jego efektywność wynosi 33%. Wprowadzenie świec japońskich do analizy, a także wprowadzenie do planu tzw. exposure stop (określenie, jaki procent nie zrealizowanego zysku w całym portfelu posiadanych akcji inicjuje częściową likwidację otwartych pozycji) podniosło tę efektywność do ponad 65% w tym samym planie, zwiększając znacząco całkowity zysk. Najlepiej pokazać to na przykładzie.

Powiedzmy, że w tym planie spekulacji wyjścia były określone w sposób następujący: Pozycję, na której mamy zysk, możemy zamk-nąć tylko wtedy, jeśli zaistnieją warunki wymagane dla trailing stop (ruchomej linii obrony). Pozycja jest zamykana, jeśli cena spadnie poniżej ostatniego swingu w dół na tygodniowym wykresie.

W ulepszonej wersji planu wygląda to tak: Pozycję, na której mamy zysk, możemy zamknąć tylko w trzymagane dla trailing stop (pozycja jest zamykana, jeśli cena spadnie poniżej ostatniego swingu w dół na tygodniowym wykresie); l na dziennym wykresie większość z ostatnich 10 świec to białe świece, które tworzą mocny trend do góry (co najmniej 7 nowych wyższych cen maksymalnych oraz minimalnych) i utworzy się konfiguracja, która mocno sugeruje zmianę trendu (wisielec, doji, ciemna chmura, spadająca gwiazda); l na tej pozycji mamy największy nie zrealizowany zysk ze wszystkich otwartych pozycji, a cały nie zrealizowany zysk na portfelu akcji przekroczył 10% jego wartości. W tym ostatnim przypadku sprzedajemy tylko połowę pozycji (exposure stop).

Tekst jest fragmentem artykułu, który w całości znajduje się w numerze grudzień '99 miesięcznika Profesjonalny Inwestor.

Bronek Burza, prywatny trader