Wyczerpanie trendu

Narzędzia Geometrii Drummonda sprawdzają się zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej. Nadają się także dla day-traderów. W tym artykule omówimy sposób wykorzystania fazy rynku zwanej wyczerpaniem trendu. Specjalną uwagę zwrócimy na day-trading, pokazując, jak znaleźć fazę wyczerpania, gdy rynek dochodzi do dziennego poziomu wsparcia lub oporu.

Pierwszy z serii artykułów o Geometrii Drummonda omawiał fundamentalne założenia tej metody analizy rynku i stosowanie krótkoterminowej średniej kroczącej PLdot. Drugi artykuł dotyczył dwóch kolejnych podstawowych elementów - Linii odwrotu Drummonda i stosowania różnych perspektyw czasowych.

Całościowe stosowanie tej metody analizy rynku jest dość złożonym procesem. Pierwszy krok to wyznaczenie poziomów wsparcia i oporu w najbliższej przyszłości, tzw. PIERW-SZYCH POZIOMÓW WSPARCIA. Następnie ustalamy poziomy wsparcia i oporu w różnych perspektywach czasowych i podejmujemy decyzje inwestycyjne, gdy nakładają się one na siebie. Gdy te poziomy wzajemnie się znoszą, wstrzymujemy nasze działania, czekając na lepszą okazję.

Jedną ze specjalnych zalet tego podejścia jest zdolność do prognozowania punktów zwrotnych rynku. Kiedy strefy wsparcia lub oporu nakładają się na siebie w kilku perspektywach czasowych, trader może się spodziewać zakończenia ruchu ceny na rynku. Takie sytuacje stanowią doskonałe okazje, by zam-knąć dotychczasowe pozycje, realizując zyski i otworzyć nowe w odwrotnym kierunku.

Narzędzia Geometrii Drummonda sprawdzają się zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej. Nadają się także dla day--traderów. W tym artykule omówimy sposób wykorzystania fazy rynku zwanej wyczerpaniem trendu. Specjalną uwagę zwrócimy na day-trading, pokazując, jak znaleźć fazę wyczerpania trendu, gdy rynek dochodzi do dziennego poziomu wsparcia lub oporu.Co to jest faza wyczerpania trendu?

Wyczerpanie trendu to szybki ruch ceny w określonym kierunku występujący zwykle na końcu trendu. Po nim następuje znaczące zniesienie poprzedniego ruchu. To jest najczęściej nieoczekiwany, szybki i dość rzadko występujący ruch ceny na rynku. Nazywamy to fazą wyczerpania trendu. Gdy rynek dochodzi do poziomu wsparcia lub oporu, traci swoją energię, jego siły wyczerpują się. Następnie rynek zawraca i gwałtownie znosi znaczną część ostatniego ruchu.

Zastosujmy pewną metaforę. Czasami ruch cen na rynku przypomina startujący samolot. Powoli sunie w stronę pasa startowego, jego koła odrywają się od ziemi i leci coraz wyżej i szybciej. W przypadku samolotu następuje stopniowe przejście z fazy naziemnej do powietrznej. Na rynku odpo-wiednikiem tego jest przejście z trendu horyzontalnego do wzrostowego. Ten proces jest zwykle powolny i spokojny.

Wyczerpanie trendu ma całkowicie prze-ciwną charakterystykę. Wyobraźmy sobie pokazy lotnicze i pilota wykonującego tzw. świecę. W pewnym momencie samolot wzbija się pionowo do góry. Jak rakieta będzie leciał prosto do nieba aż do momentu, kiedy nie będzie w stanie polecieć wyżej. Tak samo, jak w przypadku rozpędzonego trendu na rynku. Gdy grawitacja powstrzymuje dalszy lot samolotu, gdy silnik nie jest w stanie pociągnąć go wyżej, pilot zaczyna schodzić niżej, aż do ziemi. Samolot zaczyna lecieć w dół w przeciwnym kierunku. To jest właśnie faza wyczerpania. Energia wynosząca samolot czy rynek w górę wyczerpuje się. Zaczyna się ruch w drugą stronę, który na początku jest zwykle szybki i zdecydowany.Zauważmy, że w naszym przykładzie wzbijający się pionowo w górę samolot właściwie nie leci. W czasie normalnego lotu skrzydła podtrzymują samolot i unoszą go w powiet-rzu. Samoloty zwykle wznoszą się i opadają stosunkowo łagodnie. W opisywanym przypadku widzieliśmy, że samolot wznosił się pionowo przy maksymalnej pracy silnika.Faza wyczerpania trendu na rynku wygląda tak samo. To jest koniec pewnej wyjątkowo silnej energii rynku, a nie normalna zwyżka lub spadek w ramach typowych tendencji.Fazy wyczerpania trendowych. To jest kluczowa sprawa przy ich wykorzystaniu pod-czas podejmowania decyzji inwestycyjnych. Silne i gwałtowne wyczerpanie trendu w jed-nej perspektywie czasowej może wyglądać, jak spokojny ruch cen i normalna oscylacja w perspektywie czasowej wyższego rzędu. Te zależności będą dla nas kluczowe, gdy nauczymy się przewidywać fazy wyczerpania trendu i wyznaczać miejsca ich prawdopodobnego zakończenia. To z kolei pozwoli nam zarabiać pieniądze na tych trendach.

Szczegółowa charakterystyka Przede wszystkim w czasie fazy wyczerpania tendencji cena zatrzymuje się. Wcześniejszy ruch na rynku w danym kierunku zatrzymuje się na skutek wyczerpania energii trendu. Gdy widzimy sytuację, że energia trendu kończy się np. w pobliżu poziomu wsparcia lub oporu, możemy powiedzieć, że rynek zatrzymuje się, a dotychczasowy trend wyczerpał się.

Szczególnie interesują nas wyjątkowo silne i gwałtowne fazy wyczerpania trendu, które niosą za sobą największy potencjalny zysk. Chcemy zidentyfikować te ruchy, które zatrzymuję się dopiero na NASTĘPNYM poziomie wsparcia lub oporu, a nie na PIERWSZYM. Pierwsze poziomy wsparcia i oporu to np. cena minimalna lub maksymalna poszczególnych słupków obrazujących notowania na rynku. Nas interesują sytuacje, gdy rynek pokonuje ten najbliższy poziom wsparcia lub oporu i dochodzi do kolejnego, który leży dalej.

Tak więc wyczerpanie trendu rozumiemy jako nietypowy ruch rynku, który pokonuje PIERWSZY poziom wsparcia lub oporu, następnie dochodzi i zatrzymuje się na NASTĘPNYM, który jednocześnie jest tym pierwszym poziomem wsparcia lub oporu w ramach tendencji wyższego rzędu.Wykorzystywanie faz wyczerpania trendów we własnej strategii inwestycyjnej

Na wykresie 1 widzimy wykres ceny kontraktów terminowych na indeks S&P 500 (S&P 500 Index Futures). Pierwszy poziom wsparcia na wykresie tygodniowym znajduje się w punkcie A. Na wykresie dziennym ta sama strefa wsparcia dla spadków jest zaznaczona jako zielony prostokąt. Pierwsze wsparcie dzienne to także zielony punkt B, a kolejne wsparcie dzienne to czerwony punkt C. Strefa wsparcia B została w trakcie dnia przełamana i rynek doszedł do następnego tygodniowego poziomu wsparcia C. Na wykresie godzinowym widzimy następny poziom wsparcia zaznaczony kolorem czerwonym, a godzinowe linie wsparcia są rysowane na biało. Na wykresie 15-minutowym dalsze wsparcie jest zaznaczone na czerwono.Patrząc na wykres w tym przykładzie widzimy, że w perspektywie dziennej rynek zatrzymuje się na pierwszym tygodniowym poziomie wsparcia. Na wykresie tygodniowym wygląda to jak normalne wahania, ale na dziennym rynek dochodzi do kolejnego wsparcia. To jest już faza wyczerpania trendu. Gdy rynek dochodzi do następnego wsparcia, trader powinien spodziewać się wyczerpania ruchu i gwałtownego odwrotu. Na wykresie godzinowym widzimy, że linia wsparcia powstrzymuje ruch ceny na zam-knięciu. To jest pierwszy sygnał na wykresie, że mamy do czynienia z fazą wyczerpania trendu. Wykres 15-minutowy już zaczynał zawracać, wyprzedzając wykres godzinowy. 15-minutowa średnia PLdot już podtrzymywała nowy trend wzrostowy po tym, jak linia wsparcia wyznaczyła odwrót trendu na wykresie godzinowym, a następnie gwałtow-ny ruch w ramach fazy wyczerpania trendu na wykresie dziennym w pobliżu wsparcia na wykresie tygodniowym. Mogliśmy zaobserwować gwałtowny spadek i zwrot na wykresie godzinowym. Na wykresie 15-minutowym było to jeszcze lepiej widoczne.Zarabianie na takich gwałtownych zwrotach rynku wymaga stosowania kolejnego narzędzia - powrotu do średniej PLdot. To narzędzie, obok opisywanego wcześniej "NASTĘPNEGO POZIOMU WSPARCIA LUB OPORU", składa się na 90% techniki inwestycyjnej wykorzystującej fazę wyczerpania trendu.

Możemy powiedzieć, że rynek jest w fazie wyczerpania, gdy cena wychodzi poza normalną strefę notowań, gdy oddala się za bardzo od punktu centralnego rynku obrazowanego przez średnią PLdot. Fazy wyczerpania są ściśle związane z PLdot, ponieważ są Jeżeli PLdot tworzy wystarczającą energię, ilustrując napór tłumu na danym rynku, cena prawdopodobnie przełamie najbliższy poziom wsparcia. (Zobaczmy punkt B na wykresie 1. Omawiamy tutaj trendy spadkowe, ale analogiczne zasady odnoszą się także do trendów wzrostowych). Zwykłe ograniczenia wahań cen nie wytrzymują i ich przełamanie otworzy drogę rynkowi do dalszej zniżki. Gdy pierwsze wsparcie zostaje przełamane, rynek wchodzi w "pustą strefę", gdzie nie ma istotnych barier popytowych. Niewielki popyt powoduje, że cena stosunkowo szybko spada. Gdy rynek dochodzi do kolejnego poziomu wsparcia, możemy się spodziewać, że ruch ceny na rynku zatrzyma się, a energia trendu się wyczerpie i rynek wejdzie w fazę wyczerpania. (Spójrzmy na punkt C na wykresie 1). Te strefy nazywamy następnymi poziomami wsparcia lub oporu. Czasami, gdy siła rynku jest wyjątkowo duża, także kolejny poziom wsparcia lub oporu jest zbyt słaby, by powstrzymać trend. Wtedy faza wyczerpania trendu nie występuje. Dopiero jeden z następnych poziomów wsparcia lub oporu powstrzyma trend.

W tym momencie omówimy strefy wsparcia lub oporu wyższego rzędu, które mają jeszcze większe znaczenie. Gdy widzimy takie wsparcia lub opory wyższego rzędu nakładające się na dalszy poziom wsparcia lub oporu analizowanego rzędu, to w tym obszarze możemy spodziewać się wejścia rynku w fazę wyczerpania trendu.

Tekst jest fragmentem artykułu, który w całości znajduje się w numerze luty '00 miesięcznika Profesjonalny Inwestor.

Ted Hearne