Siła relatywna

Siła relatywna wykorzystywana jest najczęściej do określania, czy analizowane przez nas akcje prezentują się lepiej czy gorzej od całego rynku - jednym słowem porównujemy notowania pojedynczej spółki do indeksu. Ten sam wskaźnik siły relatywnej można z powodzeniem stosować do porównywania dwóch indeksów i tym samym wyboru rynku, który jest najsilniejszy.

Istota zjawiska starej i nowej gospodarki Postępująca globalizacja rynków finansowych oraz szybki rozwój nowych technologii powodują coraz łatwiejszy dostęp do informacji. Naturalną konsekwencją tych zjawisk jest nasilenie się na rynkach akcji zachowań stadnych, które najczęściej oznaczają naśladowanie rynku amerykańskiego. Od roku 1971 rynek ten został wzbogacony o segment Nasdaq, którego powstanie doprowadziło w latach 90. do upowszechnienia się poglądu o podziale gospodarki na starą i nową. Wraz z tą opinią rozpoczęła się eskalacja zjawiska polegającego na okresowym niedoważaniu w portfelach inwestycyjnych naprzemiennie spółek starej lub nowej gospodarki. Przybrał zatem na sile problem wyboru takich rynków, na których inwestycje kapitałowe powinny przynosić najwyższe zyski.

Do Polski zjawisko to dotarło na przełomie 1999 i 2000 roku i nawet gdyby traktować je jako jeden z kaprysów rynku kapitałowego, ignorowanie go mogło w znacznym stopniu uszczuplić wartość naszego portfela. Aby uniknąć strat oraz wykorzystać w maksymalnym stopniu pojawiające się trendy, warto zadać sobie pytanie: w jaki sposób skutecznie przewidywać zmiany trendu grup spółek starej i nowej ekonomii oraz odpowiednio do tego zmieniać strategię inwestycyjną.

Moim zdaniem, najlepszym "technicznym" sposobem przewidywania tych zmian jest zastosowanie wskaźnika siły relatywnej (Relative Strength Comparative) w połączeniu z klasyczną analizą techniczną.

System wyboru rynku - wskaźnik siły relatywnej w połączeniu z klasyczną analizą techniczną

Skuteczność systemu wyboru rynku opartego na wskaźniku siły relatywnej, popularnie zwanym RS, postanowiłem przetestować na gruncie zarówno amerykańskim, porównując wskaźniki Dow Jones i Nasdaq, jak i polskim, gdzie do tego celu wybrałem trzy indeksy: WIG20, MIDWIG oraz WIRR. Rezygnację z głównego indeksu WIG tłumaczy fakt, iż odzwierciedla on kursy zarówno spółek, które wchodzą w skład WIG20, jak i MIDWIG, a dominacja firm o największej kapitalizacji powoduje, że różnice między WIG i WIG20 są relatywnie nieistotne.

Wskaźnik siły relatywnej (RS) jest ilorazem dwóch wielkości. W klasycznym rozumieniu, pierwszą wielkość charakteryzuje kurs analizowanej akcji, natomiast drugą indeks, do którego ją przyrównujemy:

RS = S1 : S2, gdzie: S1 - cena akcji spółki, dla której liczona jest wartość RS, S2 - wartość indeksu, do którego odnoszona jest RS.

Zatem popularne zastosowanie wskaźnika siły relatywnej ma za zadanie pokazanie, które akcje rosną najszybciej bądź najwolniej spadają na tle rynku. Ponieważ interesuje nas wybór całych rynków, zamiast porównywać notowania spółki do indeksu, porównujemy ze sobą dwa indeksy. Na nasze po-trzeby wzór na RS przyjmie postać:

RS = INDEKS1 : INDEKS2, gdzie: INDEKS1 - wartość indeksu, dla którego liczona jest wartość RS, INDEKS2 - wartość indeksu, do którego odnoszona jest RS.

Wykresy poszczególnych wskaźników RS należy interpretować za pomocą sygnałów klasycznej analizy technicznej. Z uwagi na charakter danych, klasyczna analiza techniczna ograniczona jest do oceny obrazu technicznego według teorii Dowa. Sygnał sprzedaży (kupna) występuje przy przełamaniu najbliższej linii wsparcia (oporu), czyli ostatniego lokalnego dna (szczytu) - jest to podstawowy warunek istnienia trendu według teorii Dowa. Każdy sygnał sprzedaży pierwszego rynku jest jednocześnie sygnałem kupna rynku alternatywnego.

Początek testowania systemu to pierwszy sygnał kupna-sprzedaży wygenerowany przez niego, licząc od początku notowań par badanych indeksów. Koniec testu to 30.06.2000 r.w systemie kursu jednolitego z uwagi na brak notowań indeksu WIRR w systemie notowań ciągłych. Testy wskaźnika RS obejmują dane w ujęciu tygodniowym w celu pominięcia szumu związanego z krótkoterminowymi wahaniami indeksów w ramach interesujących nas trendów średnioterminowych (3-6 miesięcy). Zmiana rynku następuje w każdy poniedziałek i wtorek po otrzymaniu sygnału wyjścia z rynku (poniedziałek - sprzedaż spółek z rynku, który opuszczamy, we wtorek - kupno spółek z rynku, na który wchodzimy). Ta formuła wydaje się właściwa tylko dla warunków polskich, ponieważ w USA praktycznie w ciągu jednego dnia moglibyśmy dopasować portfel do potrzeb systemu. Dlatego też w przypadku USA zmiana rynku odbędzie się w poniedziałek po otrzymaniu sygnału (sprzedaż na otwarciu notowań, kupno na zamknięciu).

Zakładam, że system powoduje stałe zaangażowanie 100% wartości portfela na najsilniejszym rynku z punktu widzenia systemu w danym terminie. Natomiast liczba transakcji w ramach systemu doboru rynku jest taka sama, jak w przypadku dokonywania transakcji bez jego stosowania, wobec czego prowizja nie będzie odgrywać żadnej roli porównawczej w stosunku do układu odniesienia, zwanego dalej benchmarkiem.

Benchmarkiem jest średnia stopa zwrotu z indeksów wybranych do porównania w ramach wskaźnika RS. Początkowa wartość portfela inwestycyjnego wynosi 100 000 zł.

Tekst jest fragmentem artykułu, który w całości znajduje się w numerze sierpień '00 miesięcznika Profesjonalny Inwestor.

Jarosław Kwit