PeBeKa gotowe do konkurencji na unijnym rynku

Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń PeBeKa należy do grupy czołowych firm budowlanych w Polsce. Stabilność i wiarygodność spółki wynika nie tylko z siły oraz rangi właściciela - koncernu KGHM Polska Miedź. Firma, realizując kolejne kontrakty - w tym liczne zagraniczne - wypracowała własną markę i zdobyła znaczący udział w rynku.

Właścicielem 100% akcji PeBeKa jest Dolnośląska Spółka Inwestycyjna, należąca do KGHM Polska Miedź - jednego z największych polskich przedsiębiorstw, szóstego na świecie producenta miedzi.

Nie tylko miedź

Firma, z siedzibą w Lubinie, powstała w 1960 roku. Poza budową kopalń miedzi, wybudowała również tunele drogowe i kolejowe w kilku krajach na świecie. PeBeKa od kilkunastu lat jest jednym z głównych wykonawców warszawskiego metra. Oprócz realizacji obiektów budownictwa górniczego i tunelowego, oferuje usługi w zakresie robót inżynieryjnych oraz specjalistycznych. PeBeKa wykonało m.in. fundamenty obiektów mostowych na autostradzie A-4 (odcinek "Sośnica-Wirek"), wzmacniała podłoże pod fundamentami bloków energetycznych elektrowni Dolna Odra, zbudowała przejście podziemne pod aleją Solidarności w Warszawie.

Wielkim potencjałem PeBeKa są ludzie. Spółka zatrudnia około 1,5 tys. pracowników. Blisko 40% załogi ma wyższe lub średnie wykształcenie techniczne. Pracownicy firmy systematycznie podnoszą kwalifikacje, specjalizując się w obsłudze nowoczesnego sprzętu, opanowując nowe technologie.

Podczas budowy kolejnych szybów i tuneli, wykonywania robót fundamentowych, pracownicy PeBeKa niejednokrotnie muszą mierzyć się z oddziaływaniem sił natury. W takich sytuacjach bezcenne okazują się uzyskane umiejętności oraz doświadczenie pozwalające na modyfikację technologii i reorganizację procesu produkcyjnego. PeBeKa sprawdza się w sytuacjach ekstremalnych i w pracach wymagających, obok jakości, dużego tempa realizacji. Gdy w starym zagłębiu miedziowym, w pobliżu nieczynnej kopalni Konrad, mieszkańcom zabrakło wody pitnej, firma wybudowała 9 kilometrów rurociągu w zaledwie trzy tygodnie.

Unikatowa technologia

PeBeKa dysponuje własnym, nowoczesnym parkiem maszynowym, możliwościami produkcyjnymi na poziomie pozwalającym na kompleksową realizację kontraktów - od prac projektowych po pełne zakończenie inwestycji. Zakres działalności spółki oraz osiągane wyniki finansowe pozwalają na uczestnictwo w dużych realizacjach, a pozyskane doświadczenie ułatwia jednoczesne prowadzenie robót na kilkunastu, często odległych od siebie placach budowy.

PeBeKa budowała i buduje w KGHM szyby. Przedsiębiorstwo wypracowało własną technologię mrożenia górotworu i dla tej metody nie ma wciąż alternatywy. Złoża rud miedzi znajdują się na głębokości od 400 do ponad 1,2 tys. metrów. Powyżej umiejscowione są olbrzymie wodonośne pokłady, które uniemożliwiają dotarcie do głębszych warstw. Tylko system głębienia szybów w zamrożonym górotworze daje szansę powodzenia. Oprócz Kanady nigdzie na świecie nie budowano tak głębokich szybów z zastosowaniem metody mrożenia.

PeBeKa pod koniec lat 80. rozpoczęła działalność na rynkach zagranicznych. Firma skutecznie zaadoptowała górnicze technologie do budownictwa podziemnego.

Doświadczenie z Hongkongu

Doświadczenia z kopalń okazały się pomocne w Algierii, gdzie PeBeKa wybudowała w bardzo trudnych warunkach hydrogeologicznych i geologicznych sześć tuneli dla linii kolejowej. PeBeKa zbudowała również tunele o długości 2,3 km dla szybkiej kolei miejskiej w stolicy Turcji - Ankarze. Nieoczekiwanym utrudnieniem całego przedsięwzięcia okazało się wystąpienie na trasie tunelu pradoliny rzecznej z wieloma warstwami wodonośnych żwirów i piasków.

Dwa równoległe tunele autostrady prowadzące na nowe lotnisko w Hongkongu są jednym z największych tego typu przedsięwzięć zrealizowanych przez PeBeKa. Ich długość to 1,5 km. Przekrój każdego tunelu wynosi 135 mkw. Każdy mieści trzy pasy autostrady. Podczas ich drążenia w twardych granitach zastosowano metodę NATM (Nowa Austriacka Metoda Tunelowa), wykorzystującą górotwór jako element nośny konstrukcji tunelu.Roboty tunelowe na obu wyrobiskach prowadzono w dwóch etapach: drążenie tunelu pilotowego i wykonywanie poszerzeń do pełnego przekroju. Bliskość zabudowy miejskiej wymuszała stosowanie specjalistycznych metod wykonania wyłomu, ograniczających wpływ fali sejsmicznej na powierzchni i zapewniających centymetrową dokładność wykonania obrysów tuneli.

Tunel w Betlejem

Pierwszą inwestycją samodzielnie zrealizowaną przez PeBeKa za granicą, bez pośrednictwa centrali handlu zagranicznego, była budowa 900-metrowego tunelu drogowego w Izraelu, w okolicach Betlejem. Stanowi on fragment obwodnicy miasta. Przystępując do budowy inżynierowie PeBeKa za najlepsze rozwiązanie uznali zastosowanie dwóch różnych technologii drążenia. Z jednej strony górotwór urabiano mechanicznie, używając lekkiego młota hydraulicznego, zaś z drugiej tunel drążony był przy zastosowaniu materiałów wybuchowych.

Doświadczenia z realizacji kontraktów realizowanych w Algierii, Niemczech, na Węgrzech, w Turcji, Hongkongu, Chile, Izraelu czy Malezji pozwoliły PeBeKa na zdobycie międzynarodowych szlifów i udoskonalenie systemów zarządzania. Wejście Polski do Unii Europejskiej stanowi dla spółki wielką szansę, a nie problem związany z koniecznością dostosowania się do unijnych wymogów. Firma już dziś jest gotowa do funkcjonowania na wspólnym europejskim rynku.

Budowa

warszawskiego metra

Zdobyte umiejętności w budowie tuneli PeBeKa zastosowało również z powodzeniem przy budowie warszawskiego metra. Wykonała 4,9 kilometra tuneli szlakowych między stacjami Politechnika i plac Wilsona. Występujące tam specyficzne warunki gruntowe wymuszały stosowanie różnych metod scalania piasków. Podczas budowy tuneli metra oraz towarzyszących im obiektów inżynieryjnych, roboty prowadzone były nawet w odległości 1 metra od fundamentów budynków mieszkalnych. Dodatkowe utrudnienie stanowiło płytkie usytuowanie obiektów podziemnych - zaledwie od 1 do 5 metrów pod powierzchnią gruntu. Tunel warszawskiego metra to konstrukcja o przekroju kołowym i średnicy zewnętrznej 5,5 m. Obudowę stanowią jedenastoelementowe żeliwne pierścienie o średnicy 5,2 m.

Drążenie tuneli metra wymagało użycia tunelowej, niezmechanizowanej tarczy otwartej. Zasadniczym jej podzespołem jest stalowy płaszcz ochronny pełniący funkcję tymczasowej obudowy przesuwnej. Pod jego osłoną następuje urabianie i montaż żeliwnej obudowy tubingowej za pomocą hydraulicznej układarki. Posuw tarczy zapewnia zespół 20 siłowników odpychających tarczę od obudowy tunelu i wciskających ją w grunt. Bezpośrednio za nią, w już wykonanym tunelu, znajdują się pomosty wyposażone m.in. w hydrauliczny układ zasilający dla całego zespołu, urządzenia dla przygotowania iniekcji cementacyjnej oraz jej wprowadzenia za obudowę. Długość całego kompleksu tarczowego przekracza 30 m.

Udział PeBeKa w budowie metra rozpoczął się w 1987 roku. Przez długi okres Generalna Dyrekcja Budowy Metra nie znajdowała wykonawcy gotowego podjąć się realizacji przejścia tunelami szlakowymi pod Trasą Łazienkowską na rondzie Jazdy Polskiej. Zaproponowana przez PeBeKa technologia tarczowego drążenia tych tuneli wyeliminowała groźbę zatrzymania ruchu na głównej trasie komunikacyjnej stolicy. Tunel pod Trasą Łazienkowską to jedno z najważniejszych w dorobku PeBeKa osiągnięć. Drążony był 80 centymetrów pod powierzchnią jezdni bez wstrzymywania ruchu.

PeBeKa powierzono też realizację stacji Politechnika na zasadach generalnego wykonawstwa. Była to jedenasta, końcowa stacja pierwszego etapu budowy I linii metra, o największej na tym odcinku kubaturze, liczącej ponad 91 tys. m3.

Certyfikaty i wyróżnienia

W 2003 roku PeBeKa wdrożyła Zintegrowany System Zarządzania, zgodny z wymaganiami normy ISO 9000: 2000 - zorientowany na procesy w przedsiębiorstwie i zapewniający, oprócz ich dalszego usprawnienia, zgodność z europejskimi normami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy (zgodnie z PN-N 18001) oraz ochrony środowiska zgodnie z ISO 14001. System gwarantuje zapewnienie wymaganych parametrów we wszystkich obszarach działania spółki.

PeBeKa ma też wiele nagród i wyróżnień. Przedsiębiorstwo zdobyło m.in. wyróżnienie "Limbur 2002" w konkursie: "Technika i Technologia Bezwykopowa XXI wieku", zorganizowanym przez specjalistyczny kwartalnik "Inżynieria Bezwykopowa". Doceniono wykonanie przez firmę w jednym odcinku 1,1 tys. m reliningu rurociągu odprowadzającego odpady powstałe z przeróbki rudy z kopalń miedziowych do zbiornika "Żelazny Most". PeBeKa ma również tytuł "Dobra Firma 2002" przyznany przez "Rzeczpospolitą", Polską Akademię Nauk i Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. Świadczy to o tym, że spółka należy do grupy najszybciej rozwijających się firm w Polsce.

Osiągnięcia spółki

- Wybudowanie 29 nowych szybów o łącznej głębokości około 25 tys. m, wykonanie licznych robót szybowych, modernizacyjnych i remontowych w Polsce oraz za granicą.

- Wykonanie około 1000 km wyrobisk poziomych (chodników, komór) wraz z infrastrukturą (rurociągów, sieci energetycznych, dróg, urządzeń transportowych i składowych), umożliwiających eksploatację złóż w kopalniach miedzi i węgla.

- Wykonanie zbiorników podsadzkowych przy szybie R-IV (głębokość 29 m, średnica w świetle 18,5 m) oraz przy szybie R-VI (o zbliżonych parametrach).

- Wybudowanie oczyszczalni wód nadosadowych ze zbiornika odpadów poflotacyjnych "Żelazny Most" (o kubaturze 13 912 m3) oraz rozbudowa zbiornika - dla KGHM Polska Miedź.

- Wykonanie około 500 km rurociągów o średnicach do 1200 mm, kilkudziesięciu przenośników taśmowych oraz ponad 350 rozdzielni elektrycznych wysokiego i średniego napięcia.

- Zbudowanie 17,8 km tuneli drogowych i kolejowych oraz 4,9 km tuneli metra w Warszawie.

- Odrestaurowanie i zabezpieczenie zabytkowych obiektów w Kopalni Soli Wieliczka.

- Zrealizowanie licznych inwestycji z dziedziny budownictwa ogólnego i specjalistycznego (przejść podziemnych, zabezpieczeń i stabilizacji gruntów, obiektów mieszkalnych: w Polkowicach, Warszawie i Wieliczce).