Instytucje wyzbywały się obligacji skarbowych

Październik i listopad przyniosły dramatyczny wzrost rentowności polskich papierów dłużnych. Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że sprzedawały je także banki, czyli główny gracz.

Banki, inwestorzy zagraniczni oraz TFI redukowały inwestycje w polskie papiery dłużne.

Banki głównym graczem

W środę po południu rentowności obligacji skarbowych głównie zniżkowały. W przypadku papierów dziesięcioletnich oprocentowanie spadało do 3,09 proc. Wydarzeniem dnia, na które wyczekiwali inwestorzy, było posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej w sprawie stóp procentowych.

Ostatnio mamy do czynienia z korektą, natomiast za nami dwa miesiące wyjątkowo dynamicznych zwyżek rentowności polskich obligacji. Trend wzrostowy obserwujemy praktycznie od lutego. Jak wynika z danych opublikowanych przez Ministerstwo Finansów, w październiku główne instytucje na rynku długu skarbowego redukowały swoje zaangażowanie. W przypadku banków portfel skarbowych papierów wartościowych skurczył się o ok. 2,2 mld zł, do 452,5 mld zł. Przypomnijmy, że szczyt zaangażowania banków w SPW przypadł na maj, gdy były one w posiadaniu papierów dłużnych wartych ponad 463 mld zł. Był to jednocześnie najwyższy wynik w historii. Podobne trendy widać w nastawieniu inwestorów zagranicznych do polskich papierów dłużnych. Z końcem października w ich rękach był papiery za ok. 125,6 mld zł, czyli o 3,6 mld zł mniej niż we wrześniu. W szerszej perspektywie inwestorzy zagraniczni wyzbywali się polskich obligacji do jesieni zeszłego roku. Kolejne miesiące przyniosły większą zmienność w ich nastawieniu do SPW. Dla przykładu od czerwca do września istotnie zwiększyli zaangażowanie. Spadek ekspozycji na polskie papiery dłużne łatwo dostrzec także w przypadku funduszy inwestycyjnych. Z końcem października miały obligacje warte ok. 44,9 mld zł, czyli niecałe 0,3 mld zł mniej miesiąc do miesiąca. Jednak w lutym, gdy – jak się później okazało – skończył się pozytywny trend dla inwestorów na rynku długu, w TFI były papiery dłużne warte 49,6 mld zł.

Foto: GG Parkiet

Jak podaje Ministerstwo Finansów, w październiku łączne zadłużenie w krajowych SPW spadło o 6,5 mld zł, do 808,9 mld zł. Złożył się na to spadek zadłużenia wobec trzech głównych grup inwestorów: banków (w tym NBP), krajowych inwestorów pozabankowych i nierezydentów. W wyniku tych zmian udział banków w zadłużeniu w krajowych SPW na koniec października zwiększył się do 55,9 proc. z 55,8 proc. na koniec września, a udział inwestorów pozabankowych wzrósł do 28,5 proc. z 28,4 proc. Udział nierezydentów w zadłużeniu w krajowych SPW obniżył się natomiast do 15,5 proc. wobec 15,9 proc. w poprzednim miesiącu.

Część przenosi do akcji

Fundusze inwestycyjne nie są co prawda największym graczem na rynku długu, jednak ich zaangażowanie w poszczególne aktywa w dużym stopniu zależy od wpłat i wypłat klientów. Przypomnijmy, że we wrześniu oraz październiku z funduszy dłużnych łącznie wycofano ok. 5 mld zł i był to oczywiście najgorszy czas od marcowego załamania z 2020 r. Niestety, problemy funduszy dłużnych się nie kończą. W listopadzie rentowności obligacji skarbowych mocno rosły (nawet do blisko 3,50 proc. dla papierów dziesięcioletnich), co kosztowało klientów sporo nerwów. Jak wynika z pierwszych szacunków, w listopadzie przewaga umorzeń w funduszach obligacji mogła być jeszcze większa niż w październiku. W największych towarzystwach saldo sprzedaży znalazło się od 0,7–0,8 mld zł (Santander, Pekao, Generali Investments) do 1 mld zł (PKO) pod kreską, za czym stały głównie wspomniane produkty dłużne. Część kapitału została jednak przeniesiona do bardziej ryzykownych portfeli. Tak było np. w PKO TFI, które pozyskało ok. 400 mln zł do funduszy akcji.