OIPE jak IKE, tylko z Brukseli

Bruksela dostrzegła to samo co my. Za kilkadziesiąt lat nie będziemy mieli z czego żyć na emeryturze - mówi Przemysław Barankiewicz, country manager w Finax Polska, wiceprezes CFA Society Poland.

Publikacja: 25.09.2023 13:49

OIPE jak IKE, tylko z Brukseli

Foto: Parkiet TV

Co to jest OIPE, ogólnoeuropejski indywidualny produkt emerytalny?

To kolejna cegiełka w III filarze. OIPE to dobrowolny produkt jak IKE. Bruksela dostrzegła to samo co my. Za kilkadziesiąt lat nie będziemy mieli z czego żyć na emeryturze. Stopa zastąpienia spada drastycznie. To problem UE.

W ramach UE często zmieniamy miejsca pracy. Jednego dnia jesteśmy w Polsce, za rok w Niemczech, Hiszpanii, wracamy, itd. Nie ma wspólnego parasola, który by kumulował zarobione pieniądze.

Dla kogo jest ten produkt?

Teoretycznie dla każdego, kto dba o emeryturę. Jednak tu są inwestorzy indywidualni, którzy często korzystają z programów pozbawionych podatku Belki. OIPE to trzeci klocek do IKE i IKZE. Teraz możemy sobie wyobrazić, że mamy w ciągu roku do zainwestowania 50 tys. zł bez podatku Belki. Zainteresowane powinny być osoby, które wyczerpały limity w IKE i IKZE. Jest też część inwestorów rozczarowana swoimi wynikami w IKE. Trzecia grupa to osoby, które szukają outsourcingu usługi, bo w OIPE już nie można samemu inwestować jak w IKE. Czytelnicy „Parkietu” pewnie lubią sami majstrować przy swoim produkcie, bo mają czas i wiedzę. Ale gros inwestorów w Polsce to Kowalscy, którzy się nie znają, albo wolą skupić się na zarabianiu pieniędzy, rodzinie i hobby.

Jaki jest roczny limit wpłaty?

Polski ustawodawca wprowadził taki sam limit, jak przy IKE - czyli 20805 zł rocznie, trzykrotność średniego wynagrodzenia.

Jakie są opłaty, koszty?

Bruksela przyjrzała się problemowi, czemu ludzie nie inwestują. Wyszło, że jest to drogie. Dlatego na podstawowy produkt OIPE nałożono maksymalny limit opłaty 1 proc. za zarządzanie. Dla niektórych instytucji staje się to mało opłacalne. My w Finax obniżyliśmy opłatę do 0,72 proc. Powinna być jakaś walka konkurencyjna.

Przepisy o OIPE właśnie wchodzą w życie w Polsce, ale na rynku nie widać produktów. Nawet w UE. Dlaczego?

Ostatnio zapytano polskie TFI czy chcą to robić i dlaczego nie. W domyśle jednym z powodów było to, że opłata może być za mało opłacalna. Drugi powód jest związany z tym, kto może to świadczyć. TFI, banki, biura maklerskie lub zagraniczne firmy zarządzające i ubezpieczyciele. Jednak usługa musi przejść proces weryfikacji. Założenie jest takie, że trzeba przekonać nadzór finansowy, że w długim horyzoncie pobije się inflację z prawdopodobieństwem 80 proc. Dostrzeżono, że aktywne inwestowanie nie zawsze jest opłacalne w długim terminie, więc zmuszono branżę, żeby dała produkty, które mają być skupione na długoterminowym zysku i pobić inflację. A w momencie przejścia na emeryturę dalej można mieć ten portfel. Z IKE tylko 3-4 proc. Polaków nie wypłaca od razu pieniędzy z IKE. Regulatorzy unijni nie chcieli, żeby ludzie kończyli proces inwestowania w momencie przejścia na emeryturę.

Nie każdy potrafi dostarczyć taki produkt. Myśmy przetarli pierwsze kroki. Jesteśmy jedynym w Europie dostawcą (w Czechach, Chorwacji, Słowacji, teraz Polska). Przekonanie regulatora to dla niektórych wyzwanie. Liczymy, że nie będziemy sami na tym rynku i pojawi się konkurencja, bo jest to dobre dla branży.

Kiedy dostaniecie zgody regulatora w Polsce?

Już procedujemy na poziomie lokalnego regulatora, bo jesteśmy firmą słowacką. Główne konto jest słowackie i są subkonta w każdym kraju, gdzie OIPE jest oferowane. To umożliwia wejście na wszystkie rynki od razu. Polskie instytucje powinny o tym pamiętać, bo umożliwia to wyjść poza Polskę. Często firmy duszą się we własnym sosie, a UE dała nam szansę, żeby z produktem automatycznie wyjść poza Polskę, a przepuszczając go przez polską komisję.

Na co można liczyć w Finaxie? To portfel złożony z ETF-ów?

Tak, nie zmienia się nasza filozofia. Jesteśmy pasywnym rewolucjonistą i promujemy inwestycje tylko tego typu. OIPE jest idealnie pod nie skrojone. Nie bawimy się w bicie rynku z roku na rok, tylko patrzymy na długi termin, spokojne stopy zwrotu. Portfele są globalne. Są 2 produkty, portfel 100 proc. akcji (10 lat przed emeryturą zmienia się w kierunku obligacji, 60-40 proc.). Jest też bardziej konserwatywny wariant. Zaczyna się od 80 proc. globalnych akcji i 20 proc. obligacji. Kończy się też 60-40. W długim terminie warto być całkowicie zanurzonym w akcji.

Można wcześniej zamknąć OIPE? I co z dziedziczeniem?

Znając niechęć Polaków do długoterminowego ryzyka od razu ustaliliśmy, że w Polsce można zrezygnować w każdej chwili, bez opłat zmienić dostawcę czy wypłacić pieniądze. Tylko wtedy będzie do zapłacenia podatek Belki. Generalnie jest swoboda wejścia i wyjścia. Jest też możliwy transfer z IKE do OIPE. W drugą stronę to nie działa. Jeśli ktoś jest rozczarowany IKE, może sobie przenieść pieniądze do OIPE.

Dziedziczenie jest pełne. Można ustalić spadkobiercę i go zmienić w każdej chwili. Podobnie w IKE. Jednak w IKE można wypłacić część pieniędzy, w OIPE nie, tylko całość. I podobnie jak w IKE nie płaci się podatku Belki po przekroczeniu 60 lat.

Sam pan otworzy OIPE dla siebie?

Jak najbardziej. Mimo, że sam wiem jak zarządzać pieniędzmi, to wiem też, że rządzą mną często emocje i lubię majstrować przy portfelach, więc wierzę w produkty pasywne. Tu mam gotowe produkty, które łączą pasywne i globalne inwestowanie bez podatku Belki.

Gdyby IKE, IKZE i OIPE było dostępne 10 lat temu, to co by pan wybrał?

IKZE ma wabik, że od razu jest odliczenie od podatku. Jednak w długim terminie zaczynają się opłacać produkty, które przynoszą wyższe stopy zwrotu. Miałbym dylemat między IKE i OIPE. Do OIPE przekonałoby mnie, że jest to ustawodawstwo unijne. Jak przyjdzie do głowy naszym politykom zabrać kawałek tego tortu, to będą mieć z tyłu głowy, że czuwa nad tym UE. A najlepiej dywersyfikować portfele.

Notował Grzegorz Balawender

Emerytura
Czy PPK się opłaca? Niech przemówią liczby
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Emerytura
Czy mnogość programów emerytalnych szkodzi PPK?
Emerytura
Emerytury – lepiej odkładać po mniej, ale zacząć wcześniej
Emerytura
Konta IKE i IKZE u maklerów – czy i dlaczego warto się nimi zainteresować?
Materiał Promocyjny
Samodzielne prowadzenie księgowości z Małą Księgowością
Emerytura
Jak oszczędzać na kontach IKE i IKZE?
Emerytura
Polski system emerytalny z oceną dostateczną. Spadek w rankingu