Sejm uchwalił ustawę o rynku mocy. Ile zapłacimy za nowe wsparcie dla gazu?

Sejm w piątek uchwalił nowelizację ustawy o rynku mocy, przewidującą możliwość przeprowadzenia dogrywkowych aukcji rynku mocy na rok 2029 i - jeśli będzie to potrzebne - na 2030. Pozwoli ona na powstanie elektrowni gazowych. Chodzi szczególnie o projekty elektrowni gazowej w Kozienicach (Enea) i w Gdańsku (Energa/Orlen).

Zgodnie z nowelizacją aukcje dogrywkowe miałyby być przeprowadzone w przypadku, gdy operator systemu przesyłowego stwierdzi problem z wystarczalnością zasobów wytwórczych i zgłosi ten fakt odpowiedniemu ministrowi. W projekcie zakłada się przeprowadzenie aukcji dogrywkowej na rok dostaw 2029 oraz możliwość przeprowadzenia takiej aukcji na rok 2030. Za ustawą głosowało 413 posłów, 17 było przeciwko, dwóch się wstrzymało. Ustawa trafi teraz do Senatu.

Koszty ustawy o rynku mocy

Dla aukcji na rok 2029 wartość zawartych w aukcji dogrywkowej umów mocowych, czyli koszt obciążający odbiorców energii elektrycznej oszacowano na 1,879 mld zł w 2029 r., a przez kolejne sześć lat - na 1,074 mld zł rocznie. W Ocenie Skutków Regulacji nie szacowano kosztów ewentualnej aukcji dogrywkowej na rok 2030.

Ustawa przewiduje, że do udziału w aukcjach dogrywkowych będą uprawnione te same podmioty, które mogą wziąć udział w aukcjach głównych. Możliwe też będzie ustalanie w aukcjach rynku mocy korekcyjnych współczynników dyspozycyjności dla poszczególnych grup technologii.

W przeprowadzonej w grudniu 2024 r. aukcji głównej rynku mocy na rok dostaw 2029 znaczące sukcesy odniosły magazyny energii. Kontraktów nie zdobyło natomiast szereg planowanych elektrowni gazowych, np. jednostka Orlenu w Gdańsku czy dwa bloki Enei w Elektrowni Kozienice, które zostały z aukcji wycofane.

Rząd uzasadnił zgłoszenie projektu tym, że w czasie tych aukcji zaburzona została równowaga pomiędzy źródłami wytwórczymi posiadającymi zdolność do dostawy mocy bez ograniczeń czasowych, a magazynami energii elektrycznej. Dlatego zgodnie nowelizacją, w aukcjach dogrywkowych preferowane będą elektrownie gazowe, m.in. poprzez wprowadzenie współczynników korekcyjnych dla poszczególnych technologii. Dodatkowo, w czasie prac parlamentarnych wprowadzono do ustawy zapis, że dostawca mocy może zgłosić wolę udziału w aukcji z planowaną jednostką wytwórczą, dla której jedynie złożył wniosek o wydanie warunków przyłączenia, o ile technologia tej jednostki umożliwia dostarczanie mocy do systemu z mocą osiągalną nieprzerwanie przez co najmniej 48 godz.

Czym jest ustawa o rynku mocy?

Zgodnie z ustawą moc jest towarem, który można kupować i sprzedawać. Jednostki - wyłaniane podczas aukcji do pełnienia tzw. obowiązku mocowego, polegającego na gotowości do dostarczania mocy elektrycznej do systemu oraz zobowiązaniu do faktycznej dostawy mocy w okresie zagrożenia - są za to wynagradzane. Rynek mocy działa od początku 2021 r. W celu pokrycia jego kosztów odbiorcy energii elektrycznej ponoszą dodatkowe opłaty.

Ustawa zawiera też przepisy, nie związane z rynkiem mocy. Rząd wprowadził do niej paragraf, przedłużający do 30 czerwca 2025 r. termin składania przez przedsiębiorców oświadczeń o skorzystaniu w 2024 r. w ramach pomocy de minimis z dopłat do rachunków za energię elektryczną. Pierwotny termin był wyznaczony na 28 lutego br.

Natomiast sejmowa komisja, przy pozytywnej opinii rządu wprowadziła poprawkę, zwiększającą z 350 mln zł do 1,2 mld limit wsparcia z budżetu w mechanizmie ustawowego ograniczenia wzrostu cen dla odbiorców ciepła systemowego. Przy czym, gdy wypłaty przekroczą 75 proc. podniesionej kwoty, kolejne wypłacane wyrównania będą pomniejszane proporcjonalnie, aby łączna wysokość wypłaconych wyrównaniu była równa limitowi.