Gospodarka USA zaskakuje siłą. Recesja mniej realna?

Wzrost PKB sięgający aż 4,9 proc. mocno oddala scenariusz twardego lądowania. Analitycy przewidują, że najgorszy okres dla koniunktury gospodarczej w Ameryce może nastąpić w drugiej połowie 2024 r.

Amerykański PKB powiększył się w trzecim kwartale aż o 4,9 proc., podczas gdy średnio prognozowano wzrost o 4,3 proc. W poprzednich trzech miesiącach notowana była zaś zwyżka o 2,1 proc. (wszystko to dane annualizowane, czyli liczone kw./kw. w tempie rocznym). Do tak dobrego wyniku mocno przyczyniła się konsumpcja prywatna. Jej wzrost przyspieszył do 4 proc. w trzecim kwartale, z 0,8 proc. w drugim. Mocne były również wydatki inwestycyjne, których wkład we wzrost PKB sięgnął 1,47 pkt proc. Zapasy sprzedawców wzrosły natomiast o 0,9 proc., podczas gdy średnia prognoz wynosiła 0,2 proc. Pozytywnie na tempo wzrostu gospodarczego wpłynęły też wydatki rządowe oraz eksport.

Pozytywną niespodzianką było też wyhamowanie inflacji bazowej PCE, czyli wskaźnika inflacyjnego preferowanego przez Fed – z 3,7 proc. w drugim kwartale do 2,4 proc. w trzecim. Średnio oczekiwano, że zejdzie on do 2,5 proc. Takie dane ogólnie wskazują, że amerykańscy konsumenci okazali się odporni na inflację i podwyżki stóp procentowych, a ryzyko recesji wyraźnie się oddaliło.

Czekając na Fed

– O ile nadal prognozujemy dalszy wzrost aktywności gospodarczej, o tyle spodziewamy się, że jego tempo zwolni znacząco w czwartym kwartale. Wyhamują wówczas wydatki gospodarstw domowych, co będzie nie tylko naturalną koleją rzeczy po dobrym trzecim kwartale, ale też skutkiem podwyżek stóp procentowych, które będą coraz bardziej odczuwalne przez konsumentów i spółki – twierdzi Rubeela Farooqi, główna amerykańska ekonomistka firmy High Frequency Economics.

Dane o PKB za trzeci kwartał już raczej niewiele wpłyną na najbliższą decyzję Fedu. Barometr CME Fed Watch wskazywał w czwartek po południu na to, że jest 97,6 proc. szans na utrzymanie głównej stopy procentowej w przedziale 5,25–5,5 proc. Ryzyko podwyżki stóp w grudniu oceniał on na 27 proc.

Miękkie lądowanie?

Obawy przed recesją w USA wyraźnie zmalały w ostatnich miesiącach, ale całkowicie nie zniknęły. Wskaźnik prawdopodobieństwa recesji, oparty na zachowaniu rynku obligacji i liczony przez nowojorski oddział Fedu, sugeruje, że jej ryzyko w ciągu nadchodzących 12 miesięcy wynosi 56 proc. Agencja Bloomberg, na podstawie zebranych prognoz analityków, ocenia je natomiast na 55 proc. Rynkowym sygnałem ostrzegającym przed recesją jest również inwersja krzywej rentowności amerykańskich obligacji rządowych. Od połowy 2022 r. rentowność papierów dwuletnich jest wyższa niż dziesięcioletnich. To zwykle jest traktowane jako zapowiedź recesji w ciągu 18 miesięcy.

„Od lat 50. każdy okres dezinflacji wywoływany przez zacieśnianie polityki pieniężnej przez Fed zbiegał się z recesją w USA” – piszą analitycy Deutsche Banku.

Obecnie jednak więcej czynników wydaje się wskazywać na scenariusz tzw. miękkiego lądowania w gospodarce. Świadczą o tym choćby podwyższane prognozy dla amerykańskiego PKB. Jeszcze w czerwcu Fed spodziewał się, że wzrost gospodarczy za cały 2023 r. wyniesie tylko 1 proc. Na swoim wrześniowym posiedzeniu podwyższył jednak tę prognozę do 2,1 proc. Mediana zebranych przez Bloomberga prognoz analityków sugeruje, że PKB USA urośnie w tym roku o 2,2 proc., po zwyżce o 1,9 proc. w 2022 r. Dopiero w przyszłym roku wzrost ma zwolnić do 1 proc. Jak przedstawiają się prognozy na poszczególne kwartały? Przedział tych projekcji jest dosyć duży. Na przykład skrajne z nich przewidują na czwarty kwartał 2023 r. od 0,1 proc. spadku do 3 proc. wzrostu, z medianą na poziomie 2,2 proc. Mediana dla pierwszego kwartału 2024 r. wynosi 1,6 proc., dla drugiego – 1,2 proc., dla trzeciego – 0,5 proc., a dla czwartego – 0,8 proc. Najwięcej wskazań mówiących o spadku PKB przypada na dwa ostatnie kwartały 2024 r. Oznacza to, że kondycja gospodarki amerykańskiej może być najsłabsza w najgorętszym okresie kampanii przed wyborami prezydenckimi. To oczywiście może bardzo negatywnie wpłynąć na szanse prezydenta Joe Bidena na reelekcję.

– Opóźnienia w efektach polityki pieniężnej są niesamowicie długie. Zwykle zajmuje około 18 miesięcy, by ujawniły się pełne skutki podwyżek stóp procentowych dla gospodarki – przypomina Nigel Green, prezes deVere Group.

Poprawa wyników

Oddalanie się ryzyka recesji ma jak na razie pozytywny wpływ na wyniki amerykańskich spółek. Sezon raportów za trzeci kwartał wciąż trwa na Wall Street, a do czwartkowego otwarcia sesji swoje wyniki za ten okres opublikowały 203 spółki z indeksu S&P 500. 159 z nich pozytywnie zaskoczyło inwestorów wielkością zysku netto. Ich średni wzrost zysków wyniósł aż 11 proc. rok do roku. Firma badawcza FactSet prognozuje jednak, że zyski spółek z S&P 500 mogły średnio spaść o 0,4 proc. Jeszcze tydzień wcześniej szacowała ich zwyżkę na 0,3 proc. i wskazywała, że będzie to dla nich pierwszy kwartał wzrostowy od roku. Prognoza na czwarty kwartał mówi o wzroście zysków o 6,7 proc., na cały 2023 r. – o 0,7 proc., a na 2024 r. – o 12,7 proc.