Przyspieszenie wzrostu cen zmusi EBC do odważniejszych kroków?

Inflacja w Eurolandzie okazała się w marcu rekordowa. Jest już problemem zarówno dla centrum, jak i dla peryferii unii walutowej. Rosnące ceny dają się mocno we znaki także gospodarkom poza Europą. Nie mają z nią problemu tylko nieliczne kraje.

Inflacja konsumencka HICP (czyli liczona według ujednoliconego, unijnego koszyka) wyniosła w marcu w strefie euro aż 7,5 proc. rok do roku, po tym jak w lutym sięgnęła 5,8 proc. Średnio oczekiwano, że wyniesie 6,6 proc.

Do rekordowego skoku cen w Eurolandzie w największym stopniu przyczyniła się drożejąca energia. Jej ceny wzrosły aż o 44,7 proc. Żywność zdrożała w tym czasie o 5 proc., dobra przemysłowe o 3,4 proc., a usługi o 2,7 proc.

Zadanie dla EBC

Z inflacją problemem mają wszystkie kraje strefy euro. W marcu najwyższa była na Litwie, gdzie sięgnęła aż 15,6 proc. Dwucyfrowa była też: w Estonii (14,8 proc.), w Niderlandach (11,9 proc.) i na Łotwie (11,2 proc.). Wzrost cen mocno dotyka zarówno centrum, jak i peryferii strefy euro. W Niemczech inflacja HICP sięgnęła w marcu 7,6 proc. i była najwyższa od 40 lat. W Hiszpanii wyniosła 9,8 proc., czyli najwięcej od 1985 r. Najniższa była na Malcie (4,6 proc.) i we Francji (5,1 proc.), ale nawet tam wyraźnie przebiła cel wyznaczony przez Europejski Bank Centralny.

Wyraźnie rosną zatem oczekiwania analityków, że EBC zostanie zmuszony w tym roku do podwyżek stopy depozytowej, która wynosi obecnie minus 0,5 proc.

– Spodziewamy się, że inflacja konsumencka w strefie euro wyniesie w tym roku średnio 6,5 proc., ale jest ryzyko, że będzie ona wyższa. Uważamy, że EBC wkrótce dojdzie do wniosku, że nie może już dłużej czekać z podwyżkami stóp. Prognozujemy, że w tym roku dokona on trzech podwyżek po 25 pkt baz. – twierdzi Jack Allen-Reynolds, ekonomista z firmy badawczej Capital Economics.

Bankowi centralnemu utrudnia zadanie to, że inflacja zależy głównie od czynników zewnętrznych – podsycać ją mogą wojna w Ukrainie czy wstrząsy podażowe, takie jak lockdowny w Chinach.

– EBC może w ograniczonym stopniu wpłynąć na obecną falę inflacyjną, gdyż jest ona wywołana przez zewnętrzny wstrząs podażowy. Trudno jest dostosować politykę pieniężną do obecnych warunków. Z jednej strony podaż jest już spowalniana przez spadek płac realnych, zakłócenia w produkcji, pogarszające się nastroje konsumenckie i trudniejsze warunki finansowania związane z wyższymi rentownościami obligacji. Z drugiej strony bezczynność może skutkować wyższymi oczekiwaniami inflacyjnymi, które mogą się okazać bolesne w średnim terminie – uważa Bert Colijn, ekonomista ING.

Jego zdaniem bank strefy euro zakończy program skupu aktywów w IV kwartale, a podwyżek stóp dokona pod koniec tego roku i w I kwartale następnego.

Liga wzrostów

Przyspieszająca inflacja nie jest oczywiście tylko problemem strefy euro. Danych z USA za marzec jeszcze nie ma, ale w lutym inflacja konsumencka sięgnęła tam 7,9 proc. i była najwyższa od stycznia 1982 r. W Wielkiej Brytanii przyspieszyła w lutym do 6,2 proc. – to najwięcej od marca 1992 r., a w Kanadzie sięgnęła 5,7 proc. W Szwajcarii doszła w marcu co prawda tylko do 2,4 proc., ale i tak jest wyższa od celu banku centralnego.

Wysoka jest także w wielu gospodarkach wschodzących. W Brazylii sięgała w lutym 10,5 proc., w Indiach 6,1 proc., a w Turcji aż 54,4 proc. Najwyższy poziom osiągnęła w Wenezueli – aż 340 proc.

Są jednak kraje, które wciąż mogą pochwalić się zaskakująco niskim wzrostem cen. W Chinach inflacja według oficjalnych danych wynosiła w lutym 0,9 proc., czyli tyle samo, ile w Japonii – kraju od trzech dekad borykającego się z nawracającą deflacją. Na całym świecie jednak tylko w dziewięciu gospodarkach inflacja w lutym była niższa niż 2 proc. A marzec, stojący pod znakiem wzrostu m.in. cen ropy, mógł pogorszyć te statystyki.