Bunt przeciw twardym warunkom MFW

Turecki rząd uznał, że poradzi sobie bez linii kredytowej Funduszu. Nie przyjął więc warunków tej instytucji, być może odstraszony przykładem Łotwy czy Węgier

Warunki, na których Międzynarodowy Fundusz Walutowy udziela pomocy antykryzysowej, mogą tłumić wzrost gospodarczy i przedłużać recesję – do takiej konkluzji doszli eksperci waszyngtońskiego think-tanku Center for Economic and Policy Research (CEPR). Przeciwko działaniom Funduszu zbuntowała się ostatnio Turcja.

[srodtytul]Szkodzą i pomagają[/srodtytul]

W ciągu ostatniego roku MFW (często wspólnie z innymi międzynarodowymi organizacjami) udzielał pomocy finansowej krajom ciężko doświadczonym przez kryzys. Dostały ją m.in. Węgry, Łotwa, Ukraina, Rumunia i Serbia. Działania MFW w tym zakresie są powszechnie uznawane za jeden z czynników, który zapobiegł dalszej eskalacji kryzysu finansowego i pomógł inwestorom odzyskać zaufanie do rynków wschodzących. Jednakże przyznanie pomocy łączyło się często z zaakceptowaniem narzuconej przez Fundusz „terapii szokowej”, czyli gwałtownego obniżania deficytu budżetowego.

Według raportu CEPR, nagłe zmniejszenie wydatków przez rządy (np. obniżenie emerytur na Łotwie o 20 proc.) może doprowadzać do dalszego zmniejszenia popytu wewnętrznego w kraju poddanym takiej „kuracji”. Przyjęcie tych warunków przez Łotwę, Węgry i Ukrainę będzie skutkować przedłużeniem recesji w tych krajach. [srodtytul]Kłótnia o program[/srodtytul]

Mając m.in. to na uwadze, turecki premier Recep Tayyip Erdogan oświadczył, że jego kraj nie potrzebuje wsparcia z Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Turcja negocjowała sprawę linii kredytowej z Funduszu od blisko roku. Nie doszła z waszyngtońską instytucją do porozumienia, gdyż nie chciała się zgodzić na warunki, które próbowała jej ona narzucić. Jest to pierwszy w trakcie obecnego kryzysu bunt państwa przeciwko MFW.

Ankarze nie spodobały się sugestie Funduszu wynikłe w trakcie negocjacji. MFW zaproponował zmniejszenia subsydiów dla miast oraz zmiany uprawnień administracji podatkowej. Nie chciał natomiast zgodzić się na proponowany przez tureckie władze program stopniowej redukcji deficytu budżetowego oraz długu publicznego.

– Ciągle rozważamy zaciągnięcie pożyczki MFW jako taniej formy finansowania, ale jeżeli kredyt ten zostanie udzielony w oparciu o nasze warunki – stwierdził Kemal Ozturk, doradca tureckiego premiera.– Nasz średnioterminowy program został oparty na naszych własnych zasobach, a nie na wsparciu Funduszu. Staramy się stanąć na obu nogach, nie potrzebujemy już laski – oznajmił premier Erdogan.

Bunt przeciwko MFW w krótkim terminie opłacił się Turcji. Agencja Moody’s, po oświadczeniu Erdogana podniosła perspektywę długoterminowego ratingu kredytowego Turcji ze stabilnej do pozytywnej. Uznała tym samym, że gospodarka śródziemnomorskiego kraju poradzi sobie bez międzynarodowej pomocy.

– Nasza decyzja odzwierciedla wzmocnienie odporności tureckiej gospodarki wobec zewnętrznych wstrząsów – wskazała Kristin Lindow, analityczka z Moody’s. Perspektywę ratingu Turcji podniosła również agencja Standard & Poor’s. Zmieniła ją z negatywnej na stabilną. Jeszcze zeszłej jesieni wieszczono Turcji rychłe bankructwo.