Zagrożone finanse publiczne

Raport agencji ratingowej Fitch wskazuje, że w tym oraz w przyszłym roku będzie rósł dług publiczny w Polsce, Czechach i na Węgrzech. Tendencji tej sprzyjać będą polityczne zawirowania związane z wyborami

Stan finansów publicznych Polski, Czech i Węgier będzie się pogarszał z powodu światowego kryzysu gospodarczego. W wyniku tego procesu deficyty finansów publicznych tych krajów wzrosną średnio o 10 pkt proc. – wynika z raportu „CE3: Deteriorating Public Finances” przygotowanego przez analityków agencji ratingowej Fitch.

[srodtytul]Koszty dekoniunktury[/srodtytul]

– Skutki globalnej recesji i finansowego spowolnienia przyczyniły się do bardzo silnego spadku stopy wzrostu gospodarczego w Czechach, na Węgrzech i w Polsce, a w konsekwencji do negatywnej presji na finanse publiczne. Znaczne pogorszenie sytuacji finansów publicznych w tych krajach może doprowadzić do negatywnych decyzji ratingowych, jeśli kraje te nie przygotują i nie wdrożą wiarygodnych średniookresowych programów konsolidacyjnych – twierdzi David Heslam, dyrektor w dziale ratingów państw w agencji Fitch.

Polski dług publiczny ma się zwiększyć w 2010 r. o 9,1 pkt proc. w porównaniu z 2008 r. W przyszłym roku ma on więc wynieść 56,3 proc. PKB. Analitycy Fitch przyjęli jednak optymistyczne założenie do tej prognozy – nasz rząd zdoła zrealizować ambitny program prywatyzacyjny. Gdyby więc Ministerstwo Skarbu natrafiło na przeszkody w realizacji tych zamierzeń, dług publiczny wzrósłby jeszcze bardziej.

Zdaniem analityków Fitch negatywny wpływ na finanse publiczne Polski wywrzeć mogą również przedwyborcze działania polityków. – Prezydent Lech Kaczyński zagroził zawetowaniem rozwiązań zmniejszających wydatki socjalne w budżecie na 2010 r., ograniczając w ten sposób rządowi możliwość dokonania cięć. Tymczasem zaplanowane na październik 2010 r. wybory prezydenckie, w których obecny premier Donald Tusk zapewne wystartuje, zmniejszyły ochotę rządu na wprowadzenie rozwiązań zwiększających przychody państwa (z wyjątkiem niewielkiej podwyżki akcyzy) – napisał David Heslam.

Agencja Fitch sugeruje więc, że polski rząd powinien podjąć kroki zmierzające do obniżenia deficytu finansów publicznych od 2011 r. oraz zreformowania sfery finansów publicznych.

[srodtytul]Podobne kłopoty w regionie[/srodtytul]

Polityczne zawirowania mogą również pogorszyć stan finansów publicznych Czech. Stronnictwa zasiadające w parlamencie mają bowiem kłopoty z wyznaczeniem terminu przyspieszonych wyborów. Nie są więc pewne również cięcia budżetowe, które chce przeforsować obecny, „techniczny” rząd Jana Fischera.

Czeski dług publiczny według agencji Fitch ma wynieść w 2010 r. 40,8 proc. PKB. Będzie więc o 10,9 pkt proc. większy niż w 2008 r. W gorszej sytuacji pod tym względem znajdą się Węgry. W przyszłym roku dług publiczny wyniesie tam aż 82,5 proc. PKB, czyli o 10 pkt proc. więcej niż na koniec 2008 r. Stanie się tak, mimo że obecny socjalistyczny rząd przeprowadza radykalne cięcia budżetowe i stara się ustabilizować finanse publiczne w długoterminowej perspektywie.

– Biorąc pod uwagę i tak już wysoki dług publiczny, kraj ten w bardzo małym stopniu będzie mógł pozwolić sobie na zmianę polityki w tej dziedzinie albo na przyjęcie na siebie kolejnych negatywnych wstrząsów – wskazują analitycy Fitch. Nie bez znaczenia dla węgierskich finansów publicznych będą również przyszłoroczne wybory parlamentarne. Niemal na pewno doprowadzą one do zmiany rządu na centroprawicowy.

Czynnikiem, który będzie ograniczał wydatki budżetowe na Węgrzech, jest jednak trwająca od zeszłej jesieni współpraca obecnych władz w Budapeszcie z Międzynarodowym Funduszem Walutowym.

[srodtytul]Światowa tendencja[/srodtytul]

Pogorszenie stanu finansów publicznych związane ze światowym kryzysem gospodarczym dotknie nie tylko kraje naszego regionu. Spośród 102 krajów, którym agencja Fitch przyznała ratingi kredytowe, tylko w pięciu nastąpi w tym roku poprawa w dziedzinie finansów publicznych. Wszystkie pięć to dynamicznie się rozwijające pozaeuropejskie państwa rynków wschodzących.