Ukraina. Hrywna mocno rozchwiana

Duże osłabienie ukraińskiego pieniądza w ostatnich dwóch miesiącach skłoniło bank centralny do podwyżki stóp procentowych aż do 18 procent. A jeszcze w pierwszym półroczu notowania hrywny pięły się w górę.

W pierwszym półroczu ukraińska hrywna zyskała najwięcej wobec dolara spośród wszystkich walut na świecie – umocniła się o 6,8 proc. Później nastroje inwestorów gwałtownie się jednak zmieniły i hrywna straciła od połowy lipca wobec dolara blisko 7 proc. W efekcie kurs doszedł w zeszłym tygodniu do 28,5 hrywny za 1 USD, zbliżając się do szczytu ze stycznia. To skłoniło Narodowy Bank Ukrainy do podwyżki głównej stopy procentowej aż do 18 proc.

Problemy z MFW

To już trzecia podwyżka ukraińskich stóp procentowych w tym roku. Od połowy grudnia główna stopa poszła w górę o 350 pkt baz. Jest już wyższa niż np. w Turcji (17,25 proc.), a jej niedawna podwyżka przyczyniła się do tego, że ukraińska waluta odrobiła niewielką część strat do dolara w końcówce zeszłego tygodnia. W piątek po południu za 1 USD płacono 28,2 hrywny.

Ukraińskiemu bankowi centralnemu udaje się też wyhamować inflację. O ile w styczniu sięgała 14,1 proc. r./r., o tyle w lipcu już tylko 8,9 proc. Wciąż jest powyżej celu wynoszącego 4,5–6,5 proc., ale widać postępy. Towarzyszy temu przyspieszenie wzrostu gospodarczego, który wyniósł w drugim kwartale 3,6 proc.

Trzeba jednak pamiętać, że Ukraina dopiero wychodzi z ciężkiego kryzysu i może być uznawana przez inwestorów za jedno ze słabych ogniw na rynkach. Zwłaszcza że Międzynarodowy Fundusz Walutowy od ponad roku wstrzymuje pomoc finansową dla tego kraju. MFW naciska przy tym na ukraińskie władze, by pozwoliły na dużą podwyżkę cen gazu dla klientów detalicznych. Trudno będzie ją jednak przeprowadzić przed przyszłorocznymi wyborami parlamentarnymi i prezydenckimi.

– Narodowy Bank Ukrainy robi to, co trzeba, podczas gdy politycy wciąż się spierają z MFW na temat podwyżek cen gazu. Wygląda na to, że bank centralny jest obecnie jedynym obrońcą gospodarki – twierdzi Tim Ash, strateg z Bluebay Asset Management LLP.

Z banku centralnego płyną jednak sygnały, że nie będzie bronił kursu waluty na określonym poziomie, tylko interweniował przy zbyt dużych wahaniach. – W latach 2011–2014 bank narodowy wydał 40 mld USD na wspieranie kursu na poziomie 8 hrywien za 1 dolara i nie doprowadziło to do niczego dobrego – stwierdził Oleh Czurij, wiceprezes Narodowego Banku Ukrainy. Tego typu wypowiedzi mogą odzwierciedlać nerwowość związaną z kurczącymi się rezerwami banku centralnego. Spadły one z 18,6 mld USD w styczniu do 17,3 mld USD w sierpniu (choć przez ostatnie trzy lata jednak znacząco wzrosły – w 2015 r. były bliskie zaledwie 5 mld USD).

Przestrzeń postsowiecka

Hrywna nie jest jedyną walutą państw byłego ZSRR, która traciła w ostatnich miesiącach wobec dolara. Rosyjski rubel zniżkował od początku roku wobec amerykańskiej waluty o 16,5 proc., do czego przyczyniły się amerykańskie sankcje nakładane co jakiś czas na Rosję. W piątek za 1 dolara płacono 69,5 rubla, czyli najwięcej od ponad dwóch lat. Tracą również waluty państw byłego ZSRR blisko powiązanych gospodarczo z Rosją. Kazachski tenge stracił 11,3 proc. do dolara od początku roku. Rubel białoruski spadł w tym czasie o 7,4 proc. (a Rosja zaczęła znów straszyć Białoruś, że może ograniczyć jej wsparcie gospodarcze).

GG Parkiet

Nie wszystkie jednak waluty państw byłego ZSRR spisują się tak słabo. Od początku roku uzbecki soum zyskał do dolara 3,5 proc., a mołdawski leu prawie 3 proc. Są to jednak waluty bardzo mało płynne.