Jacek Chwedoruk: 2025 rok przyniesie wzrost rynku fuzji i przejęć

W 2024 roku rynek fuzji i przejęć ma podobny poziom jak w 2023 r. Zaryzykuję, że w 2025 roku będzie widoczna poprawa – uważa szef polskiego biura Rothschild & Co.

- Mimo nadal wysokich, choć spadających, stóp procentowych, transakcje fuzji i przejęć odbywają się. Ich liczba i wartość do tej pory w 2024 roku nie pokazuje jednoznacznego trendu. Powiedziałbym, że rynek ma podobny poziom jak w 2023 roku.  Jako firma staramy się zachowywać pozycję w Europie Środkowej. Pracowaliśmy przy około 50 transakcjach w kończącym się roku – mówi Jacek Chwedoruk, dyrektor zarządzający polskim biurem Rothschild & Co.

- Najwięcej transakcji miało miejsce w segmencie odnawialnych źródeł energii, a także w obszarze tzw. nearshoringu, stanowiącego próbę odrodzenia przemysłu europejskiego w oparciu o bazę kompetencyjną Europy Centralnej. Trzecim segmentem, w którym miało miejsce relatywnie dużo przejęć są technologie, gdzie o pozycję walczy cała Europa - wylicza.

Chwedoruk: w Polsce jest niewiele firm technologicznych

- Pod hasłem technologie nie mam przy tym na myśli przejęć firm usługowych czy infrastrukturalnych, a czysto technologiczne, których w Polsce jest niewiele – dodaje Jacek Chwedoruk.

- Jeżeli odetniemy rok pandemii i transakcje zawarte przy bardzo wysokich mnożnikach, a także pierwotne oferty publiczne, również przeprowadzone po wysokich cenach, to lata 2023 i 2024 przyniosły spadek wycen, ilości i wartości transakcji. Obecna aktywność transakcyjna nie odbiega jednak znacząco od średniej z cyklu przedcovidowego.  

- Jeśli chodzi o firmy z sektora TMT (technologie, media, telekomunikacja – red.) to na tle innych branż jego rola na świecie rośnie, co widać po liczbie przejmowanych firm i ilości pieniądza, który do nich płynie.

Technologiczne megatrendy rządzą. Rekordy fuzji i przejęć w USA, a co z Polską?

- Wynika to z tzw. megatrendów. Firmy i konsumenci potrzebują technologii i uzbrajają się w nie. W Stanach Zjednoczonych 2024 r. był rekordowy jeśli chodzi o pozyskiwanie kapitału dla firm technologicznych, głównie ze względu na dokapitalizowania takich firm jak Vantage Data Centers (centra danych), Open AI, xAI (sztuczna inteligencja) oraz Waymo (samochody bez kierowcy). Pozyskały one po kilka miliardów dolarów każda. Na Starym Kontynencie jest dużo słabiej, ale i tu rozwijają się ciekawe formaty – mówi Jacek Chwedoruk.

- Nie można tego powiedzieć o Polsce, gdzie projektów o dużych wartościach nie ma. Wynika to z faktu, że mało jest u nas transakcji finansowania startupów. Skutek jest taki, że słabo dokapitalizowane polskie firmy technologiczne nie rozwijają się wystarczająco szybko i nie uzyskują potem wysokich wycen na giełdach czy transakcjach wtórnych – tłumaczy szef polskiego biura Rothschild & Co.

- Dużo się mówi o zmianie pokoleniowej w polskich przedsiębiorstwach, ale nie widzę zbyt wielu transakcji, które by z tego wynikały. Najmniej w technologiach. Firmy z tego sektora  zakładane są przez osoby relatywnie młode, które dziś mają 30-40 lat.

Do transakcji wyróżniających się w segmencie TMT Jacek Chwedoruk zalicza w 2024 r. zmiany właścicielskie w firmie cateringowej Nice to Fit U (MCI), czy FixMapie (Arcus International Partners), a także dokupienie 49 proc. udziałów w Eurozecie przez Agorę (Rothschild & Co doradzał przy finansowaniu transakcji).  

Firmy TMT chcą być monopolistami. W 2024 roku przejmujący płacili mniej  

- Motywy transakcji są bardzo różne. Najczęściej wynikają z logiki branżowej. Liczy się siła na rynku i w związku z tym widoczne jest dążenie do oligopolizacji, monopolizacji. Wynika to z przekonania, że lepiej jest mieć jeden produkt, z którego korzysta większość rynku w tym firmy globalne, niż rozpraszać się na wiele rodzajów działalności mówi Jacek Chwedoruk.   

- Bardzo dobrze to widać w formacie takim jak płatności elektroniczne – dodaje. 

Pytany o trendy na rynku fuzji i przejęć w segmencie TMT ogółem prezes doradczej firmy wskazuje na nowe formaty usługowe oparte o oprogramowanie. Branżą, w której widoczny jest wg niego spory ruch jest telematyka (np. sprzedaż Inelo przez Innova do Eurowag)

- Wyceny firm w sektorze TMT są bardzo różne. Mnożniki wahają się od niskich 6-krotności do 30-krotności w zależności od sytuacji i specyfiki danej firmy – wyjaśnia Jacek Chwedoruk.

Prawa autorskie nowym obszarem rynkowej gry

Czy zmiany w prawie dot. rynku cyfrowego stymulują transakcje fuzji i przejęć?

- Trudno mówić o fluktuacjach w lokalnych przepisach. Jesteśmy zależni od działań międzynarodowych. Ciekawą sferą są prawa własności intelektualnej i prawa autorskie gdzie decydują globalne platformy społecznościowe i rozrywkowe. Regulacje dla nowych graczy są niejasne i toczy się walka o to, jak powinni się zachowywać zarówno oni, jak i gracze starego typu – ocenia szef polskiego biura  Rothschild & Co . 

Przykładem projektu, dla którego ważne będą ewentualne zmiany w prawie, który podaje Jacek Chwedoruk jest transakcja na rynku skandynawskim.

- Inwestorzy finansowi: założyciel EQT i zespołu Abba kupili prawa autorskie do katalogu muzycznego zespołu Kiss. Mają pomysł jak ożywić Kiss, jak go sprzedawać w formatach wirtualnych. To, jak można to robić pokazuje format Abba Voyage: show robiący wrażenie koncertu, wokół którego powstają gadżety, na który sprzedaje się bilety, a artystów ożywia wirtualnie. Niewiadomą jest, komu w przyszłości przypisane będą prawa wynikające z tak powstających wydarzeń kulturalno-rozrywkowych – mówi Jacek Chwedoruk.

Stara gospodarka kontra nowa. „Media muszą się digitalizować” 

Według niego formaty wywodzące się z tzw. starej gospodarki hamują rozwój nowych przedsięwzięć, a rozważania o przyszłości Warner Bros. Discovery, grupy, do której w Polsce należy TVN, dotyczą diametralnie różnych perspektyw wzrostu dla nowoczesnych platform streamingowych i  linearnej telewizji.

- Media muszą się digitalizować. Muszą sobie odpowiedzieć na pytanie, czy oddzielać prawa intelektualne dla starej i nowej gospodarki, czy prowadzić to razem, aby mogły się rozwijać harmonijnie – mówi Chwedoruk.

- Nasze społeczeństwo spędzało do tej pory bardzo dużo czasu przed telewizorem, ale to się może bardzo szybko zmienić. Jeśli ktoś tego w porę nie zauważy może zostać z szybko tracącym rynek modelem biznesowym – dodaje szef Rothschild & Co w Polsce.

W jego ocenie wielką wartością firm mediowych są prawa do transmisji sportowych. – Przychody sportowe odpowiadają za olbrzymią część przychodów nadawców – mówi.

Konsolidacji należy spodziewać się na rynku oprogramowania i towarzyszących usług.

Czego spodziewa się po rynku fuzji i przejęć w 2025 roku? - Zaryzykuję, że będzie widoczna poprawa ze względu na budujący się pipeline transakcji. Wiele z nich jest na wczesnym etapie, ale przewidywane obniżenie kosztu pieniądze daje perspektywę większych możliwości finansowania przy pomocy kredytów – mówi Jacek Chwedoruk.  

Więcej pieniędzy na fuzje i przejęcia w TMT

Według London Stock Exchange Group, wartość transakcji fuzji i przejęć ogółem na świecie przez pierwsze trzy kwartały 2024 r. na świecie sięgnęła 2352 mld dol. podczas gdy rok wcześniej 2000 mld dol. Transakcji było przy tym mniej bo 37,5 tys., podczas gdy rok wcześniej 44,6 tys.

W samym sektorze TMT wartość transakcji wyniosła 544,5 mld dol. przy 8,88 tys. transakcji. To spory wzrost wartości tego typu operacji rok do roku z 393 mld dol., ale spadek liczebności (z 12,3 tys. przez dziewięć miesięcy 2023 r.).

W Polsce w tym czasie 2024 r. przeprowadzono ogółem 340 transakcji, o 46 mniej niż rok wcześniej. Ich wartość spadła do 3,74 mld dol. z 6,5 mld dol. w trakcie trzech kwartałów 2023 r. Krajowy sektor TMT zanotował zaś wzrost wartości fuzji i przejęć (z 0,46 mld dol. do 0,61 mld dol.). Podobnie jak w skali globu liczba transakcji spadła: z 93 do 86.