Orlen skreślony z listy wstydu największego państwowego funduszu świata

Koncern trafił na czarną listę norweskiego funduszu emerytalnego w związku z zakupem wydawcy gazet Polska Press i obawami o naruszanie wolności prasy i słowa. Po wdrożeniu przez nowy zarząd Orlenu zmian Norwegowie uznali że ryzyka już nie ma.

Norges Bank Investment Management, który zarządza norweskim państwowym funduszem inwestujących przychody kraju z gazu i ropy, wycofał Orlen z tzw. listy obserwacyjnej, na którą giełdowa spółka trafiła w lutym 2023 r. w związku z zakupem wydawcy Polska Press dokonanym przez poprzedni zarząd. Koncern znalazł się na cenzurowanym, bo transakcja przejęcia wiązała się zdaniem banku z niedopuszczalnym ryzykiem udziału Orlenu w naruszeniu praw człowieka, naruszeniu wolności prasy i słowa w Polsce.

Uszczegółowiono i zaostrzono wewnętrzne procedury w Polska Press

Zgodnie z rekomendacją wydaną w grudniu 2024 r. przez Komitet Etyki norweskiego banku, nowy zarząd płockiej spółki wdrożył zmiany, dzięki którym ryzyko naruszeń zostało zlikwidowane. Ponadto Orlen podjął decyzję o sprzedaży Polska Press.

Zmiany zaszły też wewnątrz tego wydawcy. Kierownictwo Polska Press odseparowano od podejmowania decyzji redakcyjnych, a nowi redaktorzy gazet regionalnych zostali zatrudnieni w drodze otwartych procesów rekrutacyjnych.

Koncern w Polska Press wprowadził „Politykę ochrony praw człowieka w grupie kapitałowej Orlen”. W efekcie dziennikarze i pracownicy wydawnictwa mają możliwość zgłoszenia ewentualnych nadużyć. Ponadto uszczegółowiono i zaostrzono wewnętrzne procedury i przepisy wykluczające jakiekolwiek angażowanie się firm z grupy w inicjatywy i projekty o charakterze politycznym, w tym ich finansowanie. Norges Bank ocenił, że w przyszłości - dzięki tym działaniom - wzmocniona zostanie wolność redakcyjna.

Ireneusz Fąfara, obecny prezes Orlenu, od początku sprawowania tej funkcji, negatywnie oceniał decyzję poprzedniego zarządu o zakupie Polska Press i zapowiadał podjęcie działań naprawczych. „Orlen odzyskuje zaufanie inwestorów, co od pierwszego dnia pracy jest jednym z moich celów. To także potwierdzenie, że podejmowane przez obecny zarząd decyzje przywracają ład korporacyjny i kierują spółkę na właściwe tory” - mówi cytowany w komunikacie prasowym Fąfara.

Na liście wstydu jest zaledwie kilkanaście firm

Prezes Orlenu dodaje, że koncern nigdy nie powinien był znaleźć się na wstydliwej liście zaledwie kilkunastu firm, którym zarzucano naruszanie praw człowieka. „Norges Bank jasno wskazał, że nasze mechanizmy ochrony wolności prasy spełniają najwyższe międzynarodowe standardy. Teraz skupiamy się na przyszłości i tym, co jest podstawą naszego biznesu zapisaną w naszej ambitnej strategii: Energia jutra zaczyna się dziś” - przekonuje Fąfara.

Norges Bank Investment Management zarządza największym państwowym funduszem inwestycyjnym na świecie zasilanym przez dochody Norwegii z gazu i ropy. Jego rekomendacje podejmowane na podstawie restrykcyjnych zasad i kryteriów. Mogą też stanowić wskazówkę dla inwestorów co do oceny danego podmiotu.

Polska Press to polska grupa wydawnicza założona w 1991 r. i kupiona przez Orlen w 2021 r. Jeszcze kilka lata temu wydawała 20 dzienników regionalnych, ponad 100 tygodników lokalnych i prowadziła kilkaset serwisów internetowych.